Artur I Plantagenet, Artur Pogrobowiec (ur.
1187
, zm. w kwietniu
1203
), był pogrobowym synem
Godfryda II Plantageneta
(syna króla
Anglii
-
Henryka II Plantageneta
i
Eleonory Akwitańskiej
) i
Konstancji
-
księżnej Bretanii
.
Podczas pobytu króla Anglii
Ryszarda Lwie Serce
na
III krucjacie
, Konstancja ogłosiła Bretanię niepodległą i w
1196
r. zrzekła się korony na rzecz Artura. Kiedy Ryszard zmarł w
1199
r., jego młodszy brat
Jan bez Ziemi
natychmiast ogłosił się królem Anglii, ale
francuska
szlachta odmówiła uznania go królem - woleli Artura, który złożył hołd lenny z Bretanii, królowi Francji
Filipowi II Augustowi
i został przezeń pasowany na rycerza (Artur zresztą został ogłoszony przez Ryszarda następcą tronu na
Sycylii
w
marcu
1191
r., ale król wycofał się z tego postanowienia w
1194
r.). W odpowiedzi na to posunięcie Jan w
1202
r. najechał na Francję.
Filip August uznał Artura za prawowitego księcia Bretanii,
Andegawenii
,
Maine
i
Poitou
a nawet za następcę tronu Anglii. Następnie Artur zaatakował Poitou. Tam,
31 lipca
1202
r., zaskoczył go Jan bez Ziemi w zamku
Mirebeau
(gdzie trzymał on w niewoli swoją babkę - Eleonorę Akwitańską), wziął go do niewoli i uwięził w
Falaise
(jego strażnikiem był
Hubert de Burgh
). W tym samym czasie mała siostra Artura - Eleonora została również pojmana i uwięziona w Corfe. W następnym roku przeniesiono go do
Rouen
(tam jest strażnikiem był Wilhelm de Braose) - w kwietniu (najprawdopodobniej
6
)
1203
Artur zniknął bez śladu.
Wokół tajemniczej śmierci Artura narosło wiele hipotez. Jedna z nich głosi, że strażnicy bali się wyrządzić młodemu księciu jakąkolwiek szkodę, więc został on zabity osobiście przez króla Jana, a jego cialo wrzucono do
Sekwany
. Roczniki Margam tak opisują śmierć księcia:
Po tym jak król Jan pojmał księcia Artura, trzymał go w więzieniu żywego, ale później, w zamku Rouen, po obiecie w czwartek przed Wielkanocą, kiedy król był pijany i w mocy szatana (ebrius et daemonio plenus), udusił on księcia własnymi rękoma, poczym przywiązawszy do jego ciała ciężki kamień, wrzucił je do rzeki Sekwany. Ciało zostało odkryte przez rybaka, po tym, jak zaplątało się w jego sieci. Wyciągnięte na brzeg zostało rozpoznane. Urządzono mu, w obawie przez gniewem tyrana, sekretny pogrzeb w opactwie Bec zwany Norte Dame de Pres.
De Braose pozostawał długo w zaszczytach u króla po śmierci Artura. Był więc uznawany za wspólnika zbrodni. Żona Wilhelma, Maud, oskarżyła pewnego razu króla o zabicie księcia Bretanii. Ona i jej najstarszy syn zostali za to uwięzieni i zagłodzeni. De Braose uciekł do
Francji
, gdzie miał opublikować historię śmierci Artura, ale dokument ów zaginął.
Postać Artura występuje w sztuce
Williama Shakespere'a
Król Jan
. W sztuce książę ginie skacząc z okna wieży podczas próby ucieczki. W XIX w. bretoński poeta Auguste Brizeux napisał wiersz La chasse du Prince Arthur. Książę jest również głównym bohaterem książki Fredericka Rolfe'a Hubert's Arthur, która przedstawia alternatywną historię księcia, który jakoby został ocalony przez Huberta de Burgh i udał się wraz z nim na pielgrzymkę do Ziemi Świętej, zostając
królem Jerozolimy
. Artur wraca następnie do Anglii i pokonuje króla Jana i jego syna
Henryka
, zabijając ich obydwu. Po latach rządów przegrywa walkę z buntownikami
Szymona z Montfort
i ginie.
Na podstawie poematu Brizeux, bretoński kompozytor Joseph-Guy Ropatz napisał poemat symfoniczny pod tym samym tytułem. Bretońska grupa folkowa
Tri Yann
napisała piosenkę o życiu księcia Artura
[1]
.
Linki zewnętrzne