Bitwa pod Kyzikos -
bitwa
lądowo-morska między
wojskami rzymskimi
a
pontyjskimi
w początkowym okresie
III wojny Rzymu z Mitrydatesem
, w
74 p.n.e.
Rzymianami dowodził dowódca twierdzy Pizystrates i
konsul
Lukullus
, wojskami pontyjskimi – władca Pontu
Mitrydates VI Eupator
.
Oblężenie
Wkrótce po
bitwie pod Chalkedonem
Mitrydates VI Eupator obiegł wielkie miasto
Kyzikos
nad
Propontydą
. Walnie pomagała mu przy tym flota, stosując dość niezwykłe środki i metody. Równocześnie z atakiem wojsk lądowych i podsunięciem ku murom wielkich machin oblężniczych, jak opisywał to
Appian
, ”od strony portu dwa sprzęgnięte ze sobą pięciorzędowce dźwigały drugą wieżę, z której przy pomocy pewnej maszynerii wysuwał się pomost, ilekroć zbliżali się do murów. A kiedy już wszystko było gotowe [Mitrydates] naprzód kazał podwieźć do miasta na okrętach 3000 jeńców z Kyzikos, którzy wyciągając ręce ku murom błagali, aby ich współobywatele oszczędzili w tym niebezpiecznym położeniu. Ale dowódca Kyzikos Pizystrates obwieścił im z murów, aby, skoro dostali się do niewoli, mężnie znieśli, cokolwiek im się przydarzy. Kiedy ta próba się nie powiodła, kazał Mitrydates podwieźć na okrętach wspomnianą machinę. Nagle wysunął się z niej pomost, po którym czterech żołnierzy wybiegło na mur. Zaskoczeni głównie nowością tego urządzenia obrońcy cofnęli się nieco, ponieważ jednak inni nie podążyli dość szybko za pierwszymi, więc nabrali otuchy i strącili w dół tych czterech, a na okręty poczęli lać płonącą smołę i zmusili je do wiosłowania ku rufie i wycofania się w tył wraz z machiną. W ten sposób odparli uderzenie od strony morza". Załamał się również atak wojsk królewskich od strony lądu.
Nadejście Lukullusa
Tymczasem pod Kyzikos zjawił się Lukullus i Mitrydates znalazł się w krytycznej sytuacji – między wrogim miastem a wojskami rzymskimi. Lukullus odciął mu dowóz żywności, tak że w obozie władcy Pontu zaczął się głód, do którego wkrótce doszła zaraza, zbierając obfite żniwo. Armia królewska topniała z dnia na dzień.
Ewakuacja
W tej sytuacji przed zupełną klęską uratowała Mitrydatesa flota, która umożliwiła częściową ewakuację resztek wojsk, skierowanych do portu w
Lampsakos
. Sam Mitrydates wsiadł na okręt i początkowo udał się z częścią floty na wody
Hellespontu
, lecz po wielkich stratach w czasie silnej burzy, powrócił do
Bitynii
.
Bibliografia
- Łoposzko T., Starożytne bitwy morskie, Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1992, s. 329, .