Dymnica pospolita
Dymnica pospolita | Gatunek trujący |
| Gatunek leczniczy |
Dymnica pospolita, dymnica lekarska (Fumaria officinalis
L.
) –
gatunek
rośliny należący do rodziny
makowatych
. Występuje w stanie dzikim w całej
Europie
z wyjątkiem dalekiej północy. W
Polsce
na całym obszarze.
Archeofit
. Morfologia- Pokrój
-
Roślina
wzniesiona lub podnosząca się, osiąga 10-40
cm
wysokości[2].
-
Łodyga
- Rozgałęziona, naga, bruzdowata, gęsto ulistniona.
-
Liście
- Niebieskozielone, ogonkowe, podwójnie pierzaste, końcowe listki równowaskolancetowate o szerokości 2-3 mm.
Przysadki
krótsze od kielicha.
-
Kwiaty
- Purpurowoczerwone z ciemnoczerwonym wierzchołkiem i
zielonym
grzbietem zebrane po 20-40 w gęsty, groniasty
kwiatostan
. Kwiaty długości do 8 mm, symetryczne, z dwiema działkami
kielicha
. Płatki
korony
cztery, górny zewnętrzny kończy się
ostrogą
, dwa wewnętrzne z przodu zrośnięte. Kwiaty mają po 2
pręciki
.
-
Owoce
- Nerkowata lub kulista
niełupka
, średnicy 2-2,5 mm[2], zielona do żółtobrunatnej, z niewielkim wgnieceniem na wierzchołku.
-
Korzeń
- Cienki i zwykle nieregularnie pogięty.
Biologia i ekologia
Roślina jednoroczna
. Kwitnie od kwietnia do października, zapylana jest przez
błonkówki
. Nasiona roznoszone są przez mrówki (
myrmekochoria
). Zaraz po dojrzeniu nasiona kiełkują słabo, po przezimowaniu w glebie mają znacznie większą zdolność kiełkowania. Kiełkują przez cały rok, przez co roślina jest uciążliwym
chwastem polnym
.Siedlisko: wysypiska, pola,
winnice
, ogrody, gdzie występuje jako
chwast
. Preferuje
gleby
gliniaste lub piaszczyste, suche, zasadowe (
roślina wskaźnikowa
gleb zasadowych). Występuje od
niżu
po pogórze. W wyższych położeniach porasta tylko południowe stoki.
Roślina ruderalna
. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych
gatunek charakterystyczny
dla
Ass.
Veronico-Fumarietum[3] -
Roślina trująca
- Leczenie jej preparatami tylko pod kontrolą lekarza. Wyższe dawki mogą zaburzać pracę serca i wątroby oraz porażać mięśnie gładkie.
Zastosowanie-
Roślina lecznicza
-
Surowiec zielarski
: ziele dymnicy (Herba Fumariae). Nieprzyjemny
zapach
i ostry, słono-gorzki
smak
nadaje mu alkaloid fumaryna lub protopina. Zawiera ponadto żywicę,
flawonoidy
, garbniki, śluzy i substancje gorzkie.
- Działanie : żółciopędne, moczopędne, rozkurczające mięśnie gładkie. Ma zastosowanie przy chorobach pęcherzyka żółciowego,
odwary
i herbatki stosuje się przeciw chorobom skórnym.
- Zbiór i suszenie : zbiera się nadziemne pędy podczas ich kwitnienia, suszy w zacienionym i przewiewnym miejscu[4].
- Roślina kosmetyczna:
-
Napar
stosowany jest do mycia zanieczyszczonej skóry. Mieszanka świeżego soku z dymnicy i
krwawnika pospolitego
oraz mąki pszennej stosowana jest jako maseczka do tłustej, trądzikowej skóry z zanieczyszczonymi porami[5].
Przypisy- ↑ Stevens P.F.:
Angiosperm Phylogeny Website
(
ang.
). 2001–. [dostęp 2010-01-04].
- ↑ 2,0 2,1 F. Činčura, V. Feráková, J. Májovský, L. Šomšak, J. Záborský: Pospolite rośliny środkowej Europy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1990, s. 102. .
- ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. .
- ↑ Jindřich Krejča, Jan Macků: Atlas roślin leczniczych. Warszawa: Zakł. Nar. im. Ossolińskich, 1989. .
- ↑ Bohumír. Hlava: Rośliny kosmetyczne. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1984, s. 112. .
Bibliografia-
Jakub Mowszowicz
: Flora jesienna. Przewodnik do oznaczania dziko rosnących jesiennych pospolitych roślin zielnych. Warszawa: WSiP, 1986. .
- Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. .
Inne hasła zawierające informacje o "Dymnica pospolita":
Małże
...
Orzysz (jezioro)
...
Niegocin
...
Torfowisko
...
Bór sosnowy
...
Pijawki
...
Czerkasy
...
Słucz (dopływ Horynia)
...
Łuszczyca
...
Czortków
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Dymnica pospolita":
Świat roślinny i zwierzęcy w Polsce (plansza 13)
...
Rośliny użytkowe (plansza 4)
...
Rośliny użytkowe (plansza 21)
...
|