(
hebr.
בני ברק;
arab.
بني براك;
ang.
Bnei Brak;
pol.
dosł. Synowie Pioruna) – miasto położone w
Dystrykcie Tel Awiwu
w
Izraelu
. Leży na nadmorskiej
równinie Szaron
w zespole miejskim
Gusz Dan
.
Położenie
Lokalizacja Bene Berak w metropolii
Gusz Dan
.
Bene Berak jest położony na kontynencie
azjatyckim
, na wschodnim wybrzeżu
Morza Śródziemnego
32°05'25″N 34°50'23″E / 32.09028, 34.83972
. Miasto leży na nadmorskiej
równinie Szaron
, na historycznej drodze lądowej łączącej
Europę
,
Azję
i
Afrykę
.
Z powodu rozwoju
Tel Awiwu
i
obszaru metropolitalnego
Gusz Dan, nie istnieją wyraźne granice pomiędzy Bene Berak a położonym na zachodzie Tel Awiwem. Bene Berak jest położony w odległości 54
km
na północny zachód od
Jerozolimy
i 96 km na południe od
Hajfy
[1]. Graniczy od północy z Tel Awiwem, od zachodu i południa z
Ramat Gan
, od wschodu z
Giv'at Shemuel
i
Petach Tikwa
[2].
Podział administracyjny
W mieście daje się zauważyć wyraźny podział na dwie części: północną część oraz dzielnice boczne zamieszkuje populacja świecka, podczas gdy centrum miasta jest prawie całkowicie religijna. Miasto posiada liczne osiedla mieszkaniowe: Pisgat Rachel, Tel Giborim, Kiryat Herzog, Pardes Katz, Yesodot, Giv'at Rokah, Giv'at Sokolov, Ha-Po'el Ha-Mizrachi, Ganei Gad, Or Hahayim, Ramat Aharon, Har Shalom, Kiryat Ha-Yeshiva, Ramat Elhanan, Kiryat Nadvorna, Neve On i inne.
Środowisko naturalne
Podczas rozbudowy miasta teren został wyrównany i obecnie obszar Bene Berak jest płaski, nie ma tutaj żadnych większych różnic wysokości.
W mieście znajduje się kilka parków: Givat Ha-Zeitim Park, ogród Hazani, ogród Shapira, ogród Akiva Gur, ogród Ha-Banim i inne.
Klimat
Bene Berak ma
klimat śródziemnomorski
, który charakteryzuje się gorącymi i wilgotnymi latami oraz chłodnymi i deszczowymi zimami[3]. Wiosna rozpoczyna się w marcu, a w drugiej połowie maja rozpoczyna się lato. Średnia temperatura latem wynosi 26
°C
, a zimą 12 °C (średnia z lat
1988
-
2000
)[4]. Opady śniegu są rzadkością, ale zdarza się spadek temperatury do 5 °C. Największe opady deszczu występują pomiędzy październikiem a kwietniem. Suma rocznych opadów atmosferycznych wynosi 530
mm
[5].
Demografia
Przy niewielkiej swojej powierzchni, zgodnie z danymi
Izraelskiego Centrum Danych Statystycznych
w
2009
roku w mieście żyło 154,7 tys. mieszkańców[6], co powoduje, że Bene Berak jest najgęściej zaludnionym miastem Izraela (21 068 osób/
km²
). 98,5% populacji stanowią Żydzi, a 1,5% inne narodowości[7].
Populacja miasta pod względem wieku:
Wiek (w latach) | Procent populacji w
%
|
---|
0-4 | 14,6% |
5-9 | 12,6% |
10-14 | 12,3% |
15-19 | 11,2% |
20-29 | 15,1% |
30-44 | 12,7% |
45-59 | 11,6% |
ponad 60 | 9,9% |
Źródło danych:
Central Bureau of Statistics
.
Historia
Bank w koloni syjonistycznej Bene Berak.
Urząd miejski w Bene Berak.
Talmud
wymienia Bene Berak jako siedzibę
rabina
Akivy ben Josefa (Sanhedrin 32 b)[8].
Po zniszczeniu podczas
powstania Bar-Kochby
, w miejscu tym przez stulecia istniała
arabska
wioska Ibn Ibraq, przemianowana później na al-Khayriyya. Podczas
wojny domowej w Mandacie Palestyny
w dniu
25 kwietnia
1948
wioska została zniszczona, a jej mieszkańcy deportowani. Obecnie w tym miejscu znajduje się miejskie wysypisko śmieci Hiriya[9].
Współczesna osada została założona w
1924
w odległości 4
km
na południe od lokalizacji starożytnego miasta. Założycielami była grupa
polskich
chasydów
, na czele których stał Rabbi Yitzchak Gerstenkorn[10].
Rozwojowi miasta sprzyjało osiedlenie się tutaj słynnego ortodoksyjnego
rabina
Avrahama Yeshaya Karelitza (1878-1953), który pochodził z
Rosji
(z terenów obecnej
Białorusi
). Z powodu jego obecności, osiedlało się tutaj wielu religijnych Żydów. W latach
1936
-
1986
funkcję naczelnego rabina Bene Berak pełnił Yaakov Landau, który włożył wiele wysiłku w rozwój miasta jako ważnego ośrodka życia religijnego Żydów. Innymi znanymi tutejszymi rabinami byli: Eliyahu Eliezer Dessler (1892-1953), Yaakov Yisrael Kanievsky (1899–1985), Yosef Shlomo Kahaneman (1886-1969) i Elazar Menachem Mann Shach (1898-2001). Mieszkańcy Bene Berak posiadali niewielką ilość ziemi uprawnej i z tego powodu osada zaczęła rozwijać się w kierunku miejskim. W
1950
Bene Berak otrzymało prawa miejskie.
Nazwa
Bene Berak jest jednym z miast wymienianych przez
biblijną
Księgę Jozuego
19:45
„
...Jehud, Bene-Berak, Gat-Rimmon...
”
Polityka
W
2006
podczas
wyborów parlamentarnych
w Bene Berak 89
%
głosów zdobyły partie religijne heredi, a 7% zdobyły inne partie religijne. Bene Berak jest rządzony przez Radę Miejską, która jest wybierana na pięcioletnią kadencję na drodze bezpośrednich proporcjonalnych wyborów. Prawo wyborcze posiadają wszyscy izraelscy obywatele posiadający co najmniej 18 lat życia i mieszkający co najmniej jeden rok w mieście.
Miejskie władze samorządowe są odpowiedzialne za świadczenia socjalne, programy społeczne, infrastrukturę publiczną, urbanistykę, edukację, kulturę, turystykę i inne lokalne sprawy.
Kolejni burmistrzowie miasta:
- Yitzchok Gerstenkorn
- Moshe Begno
- Reuven Aharonovich
- Shimon Soroka
- Yitzchok Meir
- Shmuel Weinberg
- Moshe Irenstein
- Yerachmiel Boyer
- Mordechai Karelitz
- Yissochor Frankenthal
Edukacja i nauka
Z licznych szkół znajdujących się w mieście można wymienić: Lapidot, Ohalei Eliezer School, Mekor Haim, Tohelet, Kiryat Herzog, Uziel, Yesodot, Or Hahaim, Komemiyout, Beit Jakov, Mizrachi, Ma'as, Tehila, Yavne, Aliyot i inne. Szkołami religijnymi są: Talmud Tora Ohel Sara Beit Yishai, Talmud Tora Or David, Nitsan Religious School, Slovodka Jeshiva i wiele innych.
W mieście znajdują się liczne religijne ośrodki edukacyjne: Beit Hakneset Chabad, Beit Kneset Chabad, Chabad of Bnei Brak, Chabad of Pardes Katz, Chabad of Shikun Hay, Colel Avrechim Torah Ohr, Colel Erev - Ner Chamesh, Merkas Gutnik-Kollel Chabad Kollel Tiferet Menachem, Sifriyat Heichal Menachem - Bnei Brak, Talmud Torah Chabad oraz Yeshiva Ketana[11].
Religia
Jesziwa Ponevez w Bene Berak.
Pierwotnie w mieście mieszkali religijni Żydzi wywodzący się ze środowisk syjonistycznych, jednak obecnie są to
ultraortodoksi
(heredim) oraz
chasydzi
.
Najsłynniejszymi współczesnymi rabinami są: Aharon Leib Shteinman (ur. 1912 na
Litwie
), Nissim Karelitz,
Shmuel Wosner
(ur. 1913 w
Austrii
),
Chaim Kaniewski
i Michel Yehuda Lefkowitz.
Bene Berak jest główną siedzibą ruchu chasydzkiego. Na początku lat 50. rabin Chaim Meir Hager z dynastii Vischnitzer, założył w jednej z dzielnic swoją główną siedzibę. Obecnie jest ona dworem jego syna, rabina Moshe Yehoshuy Hagera. W latach 60. rabini z chasydzkiej dynastii Ruzhin przenieśli się do Bene Berak z Tel Awiwu. W latach 90. przyjechała tutaj za nimi dynastia z
Modrzyc
i
Ger
. W mieście mieszkają także liczni rabini z innych mniejszych rodów chasydzkich.
Gospodarka
Swój rozwój gospodarczy miasto zawdzięcza głównie rozlewni
Coca-Coli
, która działa w Izraelu od
1968
. Zakład znajduje się w grupie dziesięciu największych zakładów produkcyjnych Coca-Coli na świecie W Bene Berak ma swoją siedzibę także największy w Izraelu koncern produkujący żywność - Osem. Został on założony w
1942
, a pierwszy zakład produkcyjny w Bene Berak powstał w
1946
. W
1995
Osem nawiązał współpracę z międzynarodowym koncernem
Nestlé
, i obecnie jego towary stanowią 50% produkcji zakładów Osem. Miasto jest także siedzibą firm zajmujących się
high-tech
.
Transport
Wzdłuż wschodniej granicy miasta przebiega
autostrada nr 4
(
Erez
-
Rosh HaNikra
). Przez północną część miasta przebiegają drogi nr 482
i 481
, którymi jadąc na zachód dojeżdża się do miast
Ramat Gan
i
Tel Awiw
oraz
autostrady nr 20
(
Riszon le-Cijjon
-
Rishpon
).
Transport
w Bene Berak jest obsługiwany tylko przez autobusy. Będąc częścią aglomeracji miejskiej Gusz Dan, wszystkie linie autobusowe wychodzą poza granice miasta, tworząc dogodne połączenia z sąsiednimi miastami.
W północnej części miasta znajduje się
stacja kolejowa Bene Berak
, która jest obsługiwana przez
Israel Railways
. Pociągi z Bene Berak jadą do
Jerozolimy
,
Bet Shemesh
,
Lod
,
Tel Awiwu
,
Petach Tikwa
,
Kfar Saby
i
Riszon le-Cijjon
.
Przypisy
Linki zewnętrzne