Geografia Kolumbii
Geografia Kolumbii | Mapa Kolumbii |
Republika Kolumbii
jest położona w północno-zachodniej części
Ameryki Południowej
, zajmuje powierzchnię lądową 1 141 748 km² i powierzchnię morską 928 660 km². Terytorium Kolumbii rozciąga się od
Morza Karaibskiego
po
Pacyfik
, zajmuje spory fragment
puszczy amazońskiej
, osią państwa jest łańcuch
Andów
. Kolumbia jest jedynym państwem południowoamerykańskim, które leży nad dwoma oceanami. Dzieli się administracyjnie na regiony i departamenty. Współrzędne geograficznePunkty ekstremalne obszaru kontynentalnego Kolumbii: -
Północ
:
-
Południe
:
- Ujście wąwozu San Antonio (Trapecio Amazónico), 4° 13’ 30” φ S.
-
Wschód
:
- Wyspa San José (
Rio Negro
, naprzeciw Piedra del Cocuy), 66° 50’ 54” λ W.
-
Zachód
:
- Cabo Manglares (
Nariño
), 79° 01’ 23” W.
Granice Granice lądoweKolumbia posiada następujące granice lądowe: - Północ:
- Południe:
-
Ekwador
: 586 km granicy (Traktat Suárez-Muñoz Vernaza, 15 sierpnia 1916).
-
Peru
: 1 626 km granicy (Traktat Lozano-Salomón, 24 marca 1922 i Protokół z Rio de Janeiro, 24 maja 1934).
- Zachód:
-
Panama
: 266 km granicy (Traktat Vélez-Victoria, 20 sierpnia 1924).
-
Pacyfik
: wybrzeże - 1 300 km
- Wschód:
-
Wenezuela
: 2 219 km granicy (Laudo, 16 marca 1892; arbitraż
Szwajcarii
, 24 marca 1892 i Traktat López de Mesa - Gil Borges, 5 kwietnia 1941).
-
Brazylia
: 1 645 km granicy (Traktat Vásquez Cobo - Martins, 24 kwietnia 1907; Traktat García Ortiz - Mangabeira, 15 listopada 1928).
Granice morskieGranice morskie Kolumbii są następujące: -
Północ
:
-
Honduras
: Traktat Ramírez - López, 2 sierpnia 1986.
-
Jamajka
: Traktat Sanin-Robertson, 12 listopada 1993.
-
Haiti
: Traktat Liévano - Brutus, 17 lutego 1978.
-
Dominikana
: Traktat Liévano - Jiménez, 13 stycznia 1978.
-
Panama
: Traktat Liévano - Boyd, 20 listopada 1976.
- Południe:
-
Ekwador
: Traktat Liévano - Lucio, 23 sierpnia 1975.
-
Panama
: Traktat Liévano Boyd, 20 listopada 1976.
-
Kostaryka
: Traktat Fernández - Facio, 17 marca 1977.
- Zachód:
-
Nikaragua
: Tratado Esguerra - Barcenas, 24 marca 1928.
-
Kostaryka
: Traktat Lloreda - Gutiérrez, 6 kwietnia 1984.
KlimatPrzez
Kolumbię
przebiega równik, aż 90% kraju leży na półkuli północnej, a departament Amazonas - na półkuli południowej. Całe terytorium kraju jest położone w Strefie Międzyzwrotnikowej. Klimat kolumbijskich regionów różni się znacznie ze względu na duże różnice wysokości (od poziomu morza aż do prawie 6 000 m n.p.m.). Klimat Kolumbii można podzielić w następujący sposób: - Klimat równikowy wilgotny: ten waha się od bardzo wilgotnego jak na wybrzeżu Pacyfiku, aż do zróżnicowania wilgotności w ciągu roku.
- Klimat suchy: związany z pustyniami, jest gorący, np.;
Półwysep Guajira
.
- Klimat łagodny: wilgotny zimą i suchy latem, np.;
Medellín
.
- Klimat górski: waha się od zimnego w
Bogocie
, w Páramo (powyżej 3 km) po stałe śniegi lody w
Sierra Nevada de Santa Marta
.
Odmiany klimatu w głównych ośrodkach miejskich Kolumbii: -
Bogota
: klimat zimny (wysokość: 2 500 m n.p.m.).
- Obszar Metropolitarny Medellín: w stronę strefy środkowej
Medellín
klimat łagodny (wysokość 1 560 m n.p.m.), w kierunku północnym klimat suchy, na południe zimny.
- Dolina Rzeki Cauca: klimat gorący suchy.
-
Barranquilla
: klimat gorący.
Regiony przyrodniczeRegiony przyrodnicze Kolumbii Kolumbia posiada pięć kontynentalnych regionów przyrodniczych i jeden region morski: - Region Amazoński: stanowi południową część zachodniej Kolumbii, jest regionem równinnym nisko położonym. Jest częścią Niziny Amazońskiej, nazywa go się również Kolumbijską Puszczą Amazońską.
- Region Andyjski: odpowiada kolumbijskim
Andom
, włączając andyjskie doliny rzek
Cauca
i
Magdalena
.
- Region Karaibski: obejmuje nadbrzeżne niziny kolumbijskiej części Morza Karaibskiego i górotwory, które nie należą do Andów (jak Montes de María i
Sierra Nevada de Santa Marta
.
- Region Wybrzeża Pacyfiku: obejmuje nadbrzeżne niziny nad Pacyfikiem i górotwory, które nie należą do Andów, w szczególności Serranía del Baudó.
- Region Wyspiarski: obejmuje kolumbijskie wyspy, których nie uważa się za wyspy wybrzeża, jak archipelag
San Andrés i Providencia
na zachodnim
Morzu Karaibskim
i wyspę
Malpelo
na
Pacyfiku
.
- Region Orinoko: stanowi północną część zachodniej Kolumbii, jest regionem równinnym nisko położonym. Nazywany Niziną
Orinoko
lub regionem
Llanos
.
RzeźbaUwzględniając zróżnicowanie rzeźby można podzielić kontynentalny obszar Kolumbii na dwa duże regiony: zachodni zajmowany głównie przez
Andy
i ich pogórza na nadbrzeżnych nizinach Pacyfiku i Morza Karaibskiego oraz wschodni z nizinami
Orinoko
i
Amazonki
. Kordyliery
Andów
Mapa hipsometryczna Kolumbii
Andy
południowoamerykańskie, które przebiegają kontynent od południa (
Patagonia
) zachodnim skrajem, kończą się w jego najbardziej północnej części (
Kolumbia
). W tym kraju dzielą się na: - Kordylierę Zachodnią.
- Kordylierę Środkową.
- Kordylierę Wschodnią.
Ten podział Andów kolumbijskich zaczyna się w Nudo de los Pastos i w Nudo de Almaguer lub Masywie Kolumbijskim. Masyw Kolumbijski jest znany również pod nazwą Estrella Fluvial de Colombia (Rzeczna Gwiazda Kolumbii), dlatego, że mają tu źródła rzeki, które uchodzą do Pacyfiku (Patía), Morza Karaibskiego (
Cauca
i
Magdalena
) i Amazonki (Caquetá). - Kordyliera Wschodnia dzieli się z kolei w pobliżu granicy z
Wenezuelą
na dwa pasma:
- Serranía de los Motilones, która wyznacza granicę z Wenezuelą pomiędzy kolumbijskimi departamentami El Cesar i
Guajira
i wenezuelskim stanem
Zulia
- Kordyliera de Mérida, która biegnie dalej przez terytorium wenezuelskie.
W tej Kordylierze znajduje się Altiplano Cundiboyacense z wysokościami przekraczającymi 2 500 m n.p.m. i naturalną przestrzenią miast
Bogota
i
Tunja
. Obszar ten był terytorium najważniejszej Konfederacji Plemion Ameryki Południowej -
Czibczów
. - Kordyliera Środkowa oddziela dwie największe doliny Kolumbii: Dolinę Cauki i Dolinę Magdaleny. W tej Kordylierze znajdują się także lodowce górskie
Ruiz
, Santa Isabel i Nevado del Tolima.
Trzy kordyliery wraz z dolinami andyjskimi tworzą kolumbijski Region Andyjski i skupiają największą część ludności Kolumbii. Najwyższymi szczytami
Kolumbii
są bliźniacze
Pico Colón
i
Pico Bolívar
(5 775 m n.p.m.) Nadbrzeżne niziny i systemy górskieGłówne nadbrzeżne systemy górskie: Wulkany i strefy sejsmiczneTerytorium kolumbijskie wchodzi w skład
Ognistego Pierścienia Pacyfiku
. Góry i niektóre wyspy są pochodzenia wulkanicznego. Ruchy sejsmiczne świadczą o aktywności ruchów tektonicznych terytorium. Najważniejszymi wulkanami są: Lodowce górskieKolejną ważną cechą rzeźby są duże wysokości, na wielu szczytach zalegają stałe śniegi i lody pochodzenia glacjalnego. Najważniejsze to: Globalne ocieplenie i
El Niño
niosą ogromne zagrożenie dla kolumbijskich lodowców. Wiele wskazuje na to, że w XXI wieku zanikną one zupełnie. Rzeźba wschodniej KolumbiiW złożonym głównie z nizin regionie wschodnim wyróżniają się Serranía de la Macarena w departamencie
Meta
. W departamencie
Vichada
pojawiają się formacje Tarczy Gujańskiej. HydrografiaRzeka Cauca w departamencie Antioquia
Kolumbia
dzieli się na dwa wielkie zlewiska: - Zlewisko
Pacyfiku
z małymi dorzeczami rzek krótkich, ale zasobnych w wodę.
- Zlewisko
Atlantyku
z trzema wielkimi dorzeczami:
Tabela przedstawia główne rzeki, które mają swoje źródła na obszarze Kolumbii Zlewisko Pacyfiku | Zlewisko Atlantyku |
---|
Karaiby | Orinokia | Amazonia |
---|
Rzeki, które uchodzą w Kolumbii |
---|
| | | | Rzeki, które uchodzą poza Kolumbią |
---|
| | | - Caquetá
- Guainía
- Putumayo
- Vaupés
|
Jeziora i tereny podmokłe- Ciénaga Grande de Santa Marta
- Laguna de la Cocha
- Laguna de Tota
KataklizmyTerytorium kolumbijskie jest narażone na następujące zjawiska ekstremalne o katastrofalnych skutkach: - Trzęsienia ziemi, tsunami i erupcje wulkaniczne:
trzęsienia ziemi
sądość częste w Kolumbii, zwłaszcza w Regionie Andyjskim i Regionie Wybrzeża Pacyfiku, jako, że
Andy
powstały w wyniku zderzenia płyt tektonicznych południowoamerykańskiej i pacyficznej. Stąd obecność wielu wulkanów, z których sporo to wulkany aktywne i drzemiące jak wulkany Arenas lub Puracé.
Tsunami
są rzadsze, ale też je odnotowano. Najbardziej znane trzęsienia ziemi, tsunami i wybuchy wulkanów XX wieku to:
- Trzęsienie ziemi w Popayán: 5,5 w skali Richtera, 31 marca 1983.
- Trzęsienie ziemi i tsunami w Nariño: 7,9 w skali Richtera, 12 grudnia 1979.
- Katastrofa Armero, wybuch wulkanu Arenas: 13 listopada 1985.
- Trzęsienie ziemi w Armenia: 5,8 w skali Richtera, 25 stycznia 1999.
- Huragany: te, które nadciągają znad Morza Karaibskiego nie docierają bezpośrednio obszaru kontynentalnego państwa, Kordyliera Zachodnia służy jako naturalna bariera zapobiegająca przedostaniu się huraganów znad Pacyfiku. Karaibskie huragany powodują obfite opady. Huraganami najbardziej zagrożony jest Region Wyspiarski Kolumbii, głównie San Andrés y Providencia.
- Powodzie: pora deszczowa powoduje wielkie powodzie, które dotykają cały kraj, zarówno niziny jak i obszary górskie. Według Departamento Nacional de Planeación najbardziej narażone na ryzyko powodzi są następujące obszary kraju:
- Nizina Momposin, węzeł hydrograficzny wielkich rzek
Magdalena
,
Cauca
, San Jorge i Cesar.
- Inne strefy ze zmiennym ryzykiem powodzi występują na całym obszarze.
Inne hasła zawierające informacje o "Geografia Kolumbii":
Cava de' Tirreni
...
Uznam
...
XVI wiek
...
Wittenberga
...
Kara
...
Aurora
...
Poniemoń (dzielnica Kowna)
...
Akcja (prawo)
...
Nowa Anglia
...
Maine
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Geografia Kolumbii":
002. Podział nauk geograficznych i informacje o przestrzeni geograficznej (plansza 18)
...
002. Podział nauk geograficznych i informacje o przestrzeni geograficznej (plansza 13)
...
202. Historia geologiczna i budowa Polski. Rozmieszczenie zasobów mineralnych (plansza 4)
...
|