Orange River Sovereignty Zwierzchnictwo Rzeki Oranje
1848-1854 →
Flaga Flaga
Położenie
Język używany	język afrikaans , język angielski , język sotho
Stolica	Bloemfontein
Typ państwa	monarchia
Ostatnia głowa państwa	królowa Wielkiej Brytanii Wiktoria I
Status terytorium	kolonia
Zależne od	Wielka Brytania
Ostatnia głowa terytorium	rezydent (później komisarz) George Russell Clerk
Powierzchnia  • całkowita	ok. 130 000 km²
likwidacja na mocy Konwencji Rzeki Oranje	pomiędzy Wielką Brytanią i Burami 23 lutego 1854

Zwierzchnictwo Rzeki Oranje - istniejące w latach 1848 – 1854 terytorium, położone pomiędzy rzekami Oranje i Vaal , które znajdowało się pod kontrolą Wielkiej Brytanii , a następnie przekształcone zostało w Wolne Państwo Oranii .

8 października 1845 kapitan William Sutton został mianowany "brytyjskim rezydentem dla plemion żyjących na północny wschód od granicy ( Kolonii Przylądkowej )". Sutton został 16 stycznia 1846 zastąpiony przez kpt. Henry'ego Douglasa Wardena, który zakupił farmę Bloemfontein w celu utworzenia stolicy nowego terytorium. W marcu 1849 Wardena zastąpił cywilny komisarz, którym był C. U. Stuart, jednak Warden pozostał rezydentem w Bloemfontein do lipca 1852 .

Harry Smith proklamował brytyjskie Zwierzchnictwo Rzeki Oranje 3 lutego 1848 . W październiku 1849 król Basuto , Moshoeshoe I , został zmuszony przez Brytyjczyków do podpisania nowego traktatu granicznego, nowa granica pomiędzy państwem Basuto i Zwierzchnictwem była znana jako Linia Wardena.

3 lipca 1852 roku następcą Wardena na stanowisku rezydenta został Henry Green. Po zmianach w brytyjskim rządzie nastąpiła zmiana stanowiska Londynu w sprawie regionu rzeki Oranje. Brytyjski rząd zmierzał od tego czasu do wycofania się z tego terenu. Sir George Russell Clerk został w 1853 specjalnym komisarzem "do uregulowania spraw Zwierzchnictwa", w sierpniu tego roku spotkał się on z przedstawicielami burskich społeczności w celu omówienia spraw dotyczących utworzenia samorządu.

23 lutego 1854 podpisana została Konwencja Rzeki Oranje (Konwencja Bloemfontein), którą podpisał Clerk i miejscowy komitet. Garnizon brytyjski opuścił Bloemfontein 11 marca 1854. Burski rząd ogłosił utworzenie Wolnego Państwa Oranii .

Przedstawiciele rządu brytyjskiego

Rezydenci

• William Sutton - 1845-1846
• Henry Douglas Warden - 1846–1852
• Henry Green - 1852–1854

Komisarze

• C. U. Stuart - 1849–1853
• George Russell Clerk - 1853–1854