Herakliusz (zm. 1191 r.) - patriarcha Jerozolimy od 1180 roku.

Był słabo wykształconym kapłanem z Owernii , słynącym ze swego rozwiązłego życia (m. in. romansu z Paschią de Rivieri, żoną kupca z Nabulusu , którą w późniejszym okresie nazywano w Palestynie Madame Patriarchesse). Karierę w hierarchii kościelnej zawdzięczał hrabinie Agnieszce z Courtenay , matce króla jerozolimskiego Baldwina IV , która zapałała do niego uczuciem. Dzięki jej poparciu został arcybiskupem Cezarei . Po śmierci Amalryka z Nesle, dzięki staraniom hrabiny, kapituła wybrała go 16 października 1180 roku na patriarchę jerozolimskiego.

Kilka miesięcy po wyborze Herakliusz pod błahym pretekstem obłożył ekskomuniką swojego kontrkandydata, Wilhelma , arcybiskupa Tyru . Było to spowodowane nie tylko chęcią pogrążenia konkurenta, ale także interesami stronnictwa Lusignanów i Courtenayów , do którego Herakliusz należał z racji protekcji hrabiny Agnieszki, a dla którego dawny wychowawca króla był niewygodny. Niesprawiedliwie potraktowany Wilhelm chciał przedstawić swoją sprawę sądowi papieskiemu w Rzymie, ale, będąc już we Włoszech, został otruty - prawdopodobnie przez agentów Herakliusza.

Patriarcha koronował dwoje władców Jerozolimy: Baldwina V w 1185 roku oraz Sybillę w 1186 roku (koronacji Gwidona de Lusignan dokonała sama królowa). Herakliusz uczestniczył w spisku, który utorował Gwidonowi i Sybilli drogę do korony królewskiej.

W czasie wojny z Saladynem w 1187 roku patriarcha, ze względu na rzekomą chorobę, pozostał w Jerozolimie. Święty Krzyż, tradycyjnie towarzyszący armii Królestwa Jerozolimskiego podczas wypraw wojennych, powierzył biskupowi Akki .

Po klęsce pod Hittin Herakliusz wraz z wielkimi mistrzami zakonów rycerskich oraz Balianem z Ibelinu kierował przygotowaniami Jerozolimy do obrony. Po kapitulacji miasta 2 października wzbudził zgorszenie zarówno wśród chrześcijan, jak i muzułmanów, kiedy wykupił się z niewoli za ustaloną przez Saladyna kwotę 10 dinarów i wraz ze swoim ogromnym majątkiem wyjechał z miasta, nie oglądając się na rzesze biedaków, którzy nie mieli czym zapłacić.

Herakliusz zmarł latem 1191 roku, podczas oblężenia Akki przez krzyżowców .