Morze terytorialne – pas wód przybrzeżnych, na którym obowiązuje prawodawstwo i władza państwa, do którego należy dany odcinek
wybrzeża
. Pod względem prawnym status morza terytorialnego nie różni się od statusu terytorium lądowego państwa nadbrzeżnego, z wyjątkiem obowiązywania na tym morzu
prawa nieszkodliwego przepływu
. W skład terytorium państwa (wód terytorialnych), poza morzem terytorialnym, mogą wchodzić wody wewnętrzne (
morskie wody wewnętrzne
) i
wody archipelagowe
(w przypadku
państw archipelagowych
). Szerokość pasa morza terytorialnego nie może przekroczyć 12
mil morskich
– art. 3
konwencji o prawie morza
) od
linii podstawowej
. W pasie wód morza terytorialnego wszystkie statki (statki handlowe, rybackie, sportowe i inne, w tym pozostające w niehandlowej służbie państwowej, jak
okręty
, statki
straży granicznej
) mogą korzystać z
prawa nieszkodliwego przepływu
(bez potrzeby uzyskania zezwolenia czy notyfikacji - patrz: konwencja genewska o morzu terytorialnym i wyrok
Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości
w
sprawie cieśniny Korfu
z 1949 r.)
Współcześnie szerokość morza terytorialnego prawie 95% państw nadbrzeżnych mieści się w wartości 12 mil morskich, w tym 140 państw utrzymuje jako zasadę 12-milowe morze terytorialne, a 4 państwa mniejszą szerokość. Pozostałe 5% państw utrzymuje większą niż dopuszczalna przez prawo międzynarodowe szerokość morza terytorialnego[1].
Polska
i wszystkie
państwa nadbałtyckie
utrzymują jako zasadę 12-milowe morze terytorialne. Długość polskiej granicy morza terytorialnego (państwa na morzu) wynosi łącznie 424,7 km, w tym 22,4 km z Niemcami, 380 km z
morzem pełnym
(wyłączną strefą ekonomiczną) i 22,3 km z Federacją Rosyjską.
Powierzchnia Polski
obejmuje 322 577 km², w tym powierzchnia obszaru lądowego Polski – 311 904 km², obszaru morskich wód wewnętrznych - 1991 km² oraz morza terytorialnego - 8682 km².
Na zewnątrz od granic państwa (granicy morza terytorialnego) rozciąga się
wyłączna strefa ekonomiczna
, która jest obszarem międzynarodowym z pewnymi prawami zastrzeżonymi na rzecz państwa nadbrzeżnego (wyłączne prawo eksploatacji zasobów żywych i nieożywionych, badań naukowych, ochrony środowiska i budowania sztucznych wysp, konstrukcji i instalacji). Poza wymienionymi prawami wszystkie pozostałe państwa w wyłącznej strefie ekonomicznej korzystają na równych zasadach z wolności morza pełnego, w tym wolności żeglugi morskiej i powietrznej oraz układania kabli, rurociągów itp.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Bugajski D.R.: Prawa żeglugowe okrętu w świetle prawa międzynarodowego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2009, ss. 69-74.