Mapa zasolenia wód morskich (2001)
Zasolenie wód określa się jako ogół
substancji
rozpuszczonych w
wodzie
i podawane zwykle w
promilach
(‰).
Zasolenie mórz i oceanów
Zasolenie
wody morskiej
zasadniczo różni się od zasolenia wód śródlądowych występujących w
słonych jeziorach
, ponieważ woda wszystkich
oceanów
i
mórz otwartych
zawiera takie same
sole
, będące w takim samym stosunku procentowym, a różni się między sobą jedynie
stężeniem
, czyli stosunkiem ilości wszystkich soli do ilości wody. Natomiast wody śródlądowe mają całkowicie odmienny zestaw rozpuszczonych soli, w których jest mniej
chlorków
, a więcej
węglanów
i
siarczanów
. Ponadto występują duże różnice w składzie i stężeniu soli pomiędzy różnymi zbiornikami. Obecnie panuje pogląd, że oceany zostały zasolone w zamierzchłej przeszłości solami wydobywającymi się z wnętrza ziemi i na przestrzeni dziejów ich zasolenie zmieniało się tylko nieznacznie.
Średnie zasolenie
oceanu
światowego wynosi około 35‰, co znaczy mniej więcej, że w 1000
g
wody rozpuszczone jest 35 g stałych substancji. Na zasolenie ma wpływ bilans strat i zysków wody w danym akwenie, który zmienia się na skutek
parowania
,
topnienia
, napływu wody słodkiej itp.
Ścisła definicja
Na potrzeby
oceanografii
i nauk pokrewnych stosuje się bardziej precyzyjną definicję.
Zasolenie to ogólna mineralizacja wody morskiej, określająca zawartość substancji stałej w gramach przypadającej na 1 kg
wody morskiej
po usunięciu wszystkich
substancji organicznych
i po zastąpieniu wszystkich
bromków
i
jodków
–
chlorkami
, a
węglanów
–
tlenkami
.
Zasolenie S bada się mierząc ilość chlorków i stosując empiryczny wzór:
gdzie Cl– oznacza zawartość jonów chloru w promilach. Metoda ta stosowana jest od dość dawna[]. Obecnie stosuje się częściej tzw. zasolenie praktyczne. Mierzy się przewodnictwo jonowe w wielu warunkach i porównuje z przewodnictwem jonowym
KCl
mierzonym w temp. 15 °C i ciśnieniu 1 atm.[] Zasolenie wyraża się w
promilach
.
Konsekwencje zasolenia wód
- Im bardziej zasolona jest woda, tym większy jest jej
ciężar właściwy
.
- Woda morska nie nadaje się do spożycia i nawadniania upraw.
- Woda morska jest bardziej "agresywna" wobec metali – około 50 razy niż woda słodka.
- Woda morska jest dobrym przewodnikiem prądu elektrycznego.
- Woda zasolona ma inną zależność temperatury i gęstości niż woda słodka.
- Woda morska, inaczej niż woda słodka, nie
eroduje
skał wapiennych, stąd jaskinie w nadmorskich skałach są wyłącznie wynikiem działalności mechanicznej fal i prądu
Zamarzanie wody słonej
Temperatura zamarzania
wody morskiej jest niższa od temperatury zamarzania wody słodkiej. Empiryczny wzór na temperaturę zamarzania wody przedstawia równanie Krummela:
gdzie to zasolenie w
‰
(promilach). Wynik podany jest w °C (
skali Celsjusza
).
Zasoby słonej wody morskiej
Słone jeziora
Za najbardziej zasolony zbiornik wodny (
jezioro
) uważane jest
Morze Martwe
(ok. 231‰ – 6,6 razy więcej niż średnie zasolenie
oceanów
[]), jednak bardziej słone są jeziora
Asal
w
Dżibuti
(348‰), Patience (nawet do 428‰) w
Kanadzie
i
staw Don Juan
na
Antarktydzie
(338-402‰).
Ich zasolenie wielokrotnie przekracza największe zasolenie wód morskich - ok. 41‰ w przypadku
Morza Czerwonego
.
Ciekawostki
Średnie zasolenie wód oceanicznych jest prawie równe zasoleniu płynów ustrojowych zwierząt[].
Linki zewnętrzne