Inwokacja
InwokacjaInwokacja (łac. invocatio = wezwanie) – rozbudowana
apostrofa
otwierająca utwór literacki, zazwyczaj
poemat epicki
, w której zwykle
autor
zwraca się do
muzy
, bóstwa lub
duchowego
patrona
z prośbą o natchnienie, pomoc w tworzeniu dzieła. Przez wiele wieków za wzorcowe uważano (także w epoce nowożytnej) inwokacje otwierające
Iliadę
(Gniew Achilla, bogini, głoś, obfity w szkody (...), tłum.
Dmochowskiego
) i
Odyseję
(Muzo! Męża wyśpiewaj, co święty gród Troi / Zburzywszy, długo błądził i w tułaczce swojej (...), tłum.
Lucjana Siemieńskiego
). Inwokacja stała się podstawowym środkiem stylistycznym otwierającym
eposy
. W średniowieczu zastąpiono bóstwa greckie symbolami chrześcijańskimi, a inwokacja rozpoczynała już nie tylko eposy bohaterskie, ale także krótsze utwory, dialogi etc. Przykładami mogą być np.:
Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią
(Gospodzinie Wszechmogący, / Nade wszystko stworzenie większy, / Pomoży mi to działo złożyć, / Bych je mógł pilnie wyłożyć, / Ku Twej fały rozmnożeniu, / Ku ludzkiemu polepszeniu![1]) i
wiersz Słoty o chlebowym stole
(Gospodnie, da mi to wiedzieć, / Bych mógł o tem co powiedzieć, / O chlebowem stole![1]). W okresie renesansu chrześcijańskie symbole zostały zastąpione muzami (np.
Jana Kochanowskiego
Muza), a w baroku były to najczęściej zwroty do
Matki Boskiej
[2]. Z kolei w
poematach heroikomicznych
przyjmowały formę
parodii
inwokacji eposów bohaterskich (np. początek
Antymonachomachii
Ignacego Krasickiego
). Najbardziej znaną[1] w literaturze polskiej inwokacją jest początek
Pana Tadeusza
Adama Mickiewicza
. Autor początkowo kieruje słowa do ojczystej ziemi, następnie przechodzi do prośby skierowanej do Matki Boskiej o cud powrotu do ojczyzny. Przypisy- ↑ 1,0 1,1 1,2 Aleksandra Achtelik, Romuald Cudak, Marek Pytasz: Słownik wiedzy o literaturze. Katowice: Videograf II, 2005, s. 140. .
- ↑ Słownik literatury staropolskiej. Teresa Michałowska (red.). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2002, s. 778. .
Bibliografia- Słownik terminów literackich. Janusz Sławiński (red.). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2000, s. 221. .
- Aleksandra Achtelik, Romuald Cudak, Marek Pytasz: Słownik wiedzy o literaturze. Katowice: Videograf II, 2005, ss. 139-141. .
Inne hasła zawierające informacje o "Inwokacja":
Hagiografia
...
Adam Mickiewicz
literackiego, a poszczególne jego części znane są, jako wręcz osobne "dzieła" poetyckie (Inwokacja, Pieśń Wojskiego, Epilog i inne). Znany malarz i ilustrator epoki romantyzmu, ...
Filologia klasyczna
...
Umowa międzynarodowa
umowę międzynarodową; przy umowach wielostronnych - nie), przedmiot umowyII. preambuła (uroczysty wstęp)a) Inwokacja - w umowach zawieranych przez państwa muzułmańskie; w Europie pomija się ...
Środki stylistyczne
...
Apostrofa
...
Izaak Luria
...
Eneida
autora. Księga IIncypit: Arma virumque cano Troiae qui primus ab oris, 755 heksametrów.Inwokacja. Przypomnienie przyczyn gniewu
Junony
, którego skutki prześladują
Trojan
, a Eneasza w ...
Istota
doskonałych pełni – pozostaje On w doskonałej równowadze. Zobacz też
byt
substancja
natura
tathata
dharmadhatu
.Przypisy↑ Śri Iśopanisad. Inwokacja. Śrila Bhaktivedanta Swami Prabhupada ...
Wicca
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Inwokacja":
Kresy Adama Mickiewicza (plansza 6)
...
|