Różnorodność biologiczna, bioróżnorodność (
ang.
biodiversity) – oznacza zróżnicowanie
życia
na wszelkich poziomach jego organizacji. Zgodnie z Konwencją o różnorodności biologicznej[1] (podpisaną w
1992
r. w czasie konferencji
Narodów Zjednoczonych
pn.
Szczyt Ziemi
w
Rio de Janeiro
) różnorodność biologiczna to zróżnicowanie wszystkich żywych
organizmów
występujących na
Ziemi
w
ekosystemach
lądowych, morskich i słodkowodnych oraz w zespołach ekologicznych, których są częścią. Dotyczy ona różnorodności w obrębie
gatunku
(różnorodność genetyczna), pomiędzy gatunkami oraz różnorodności ekosystemów. Bioróżnorodność jest często stosowanym określeniem dla sumy gatunków lub ekosystemów analizowanych lub porównywanych obszarów. Istnieje wiele definicji różnorodności biologicznej oraz sposobów jej określania i pomiaru. W celu porównywania różnorodności biologicznej rozmaitych środowisk lub różnorodności biologicznej zespołów organizmów zamieszkujących jakieś środowisko stosuje się rozmaite wskaźniki, do najczęściej stosowanych należą:
- bogactwo gatunkowe (liczba znalezionych gatunków)
- bogactwo rzadkich gatunków (liczba gatunków znalezionych w określonym, niewielkim odsetku próbek)
- wskaźniki
Shannona
,
Simpsona
, Margaleff, Pielou i inne
Termin bioróżnorodność jest językowym
portmanteau
czyli słowem utworzonym z połączenia dwóch innych wyrazów (
bio
i różnorodność). Termin 'różnorodność biologiczna' (
ang.
biological diversity) stworzony został przez Thomasa Lovejoya w
1980
r. W powszechnym użyciu znalazł się od około połowy lat 80. Stosowany jest w kontekście zagrożeń dla środowiska naturalnego, w szczególności w odniesieniu do zagadnienia wymierania gatunków.
Bioróżnorodność ma podstawowe znaczenie dla ewolucji oraz trwałości układów podtrzymujących życie w biosferze. W celu ochrony bioróżnorodności konieczne jest przewidywanie, zapobieganie oraz zwalczanie przyczyn zmniejszania się lub jej zanikania. Ubożenie bioróżnorodności wyraża się poprzez:
- utratę siedlisk,
- wymieranie gatunków,
- zmniejszanie zróżnicowania genowego w populacjach.
Dla zachowania i wzbogacania różnorodności biologicznej duże znaczenie ma zróżnicowanie
siedlisk
i oddziaływania człowieka, w szczególności ochrona siedlisk słabo lub wcale przekształconych (naturalnych).
Kluczowe znaczenie dla zachowania różnorodności biologicznej w przestrzeni rolniczej mają:
Na terenach leśnych kluczowe znaczenie dla utrzymania różnorodności biologicznej mają:
- spróchniałe drzewa i powalone pnie (martwe drewno),
-
starodrzewy
,
- torfowiska i
polany
śródleśne.
Przypisy
Zobacz też
Piśmiennictwo
Krebs Ch.2001, Ekologia - Eksperymentalna analiza rozmieszczenia i liczebności, Wydawnictwo Naukowe PWN, ISBN: 83-01-12041-X
Linki zewnętrzne