Cyfry arabskie, właściwie cyfry indyjskie europeizowane –
cyfry
stosowane obecnie powszechnie na całym świecie do zapisywania
liczb
. Są to kolejno znaki: 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 oraz 9 i pierwotnie służyły do zapisu liczb w
systemie dziesiętnym
. Obecnie wykorzystywane również w pozostałych systemach (na przykład w szesnastkowym przy czym cyfry większe od 9 symbolizowane są kolejnymi literami
alfabetu łacińskiego
).
Cyfry i dziesiętny system pozycyjny pochodzą z
Indii
. Około VII wieku Indie najechali Arabowie. Podbili kraj, splądrowali miasta. Ich łupem (oprócz skarbów, dzieł sztuki i wyrobów użytkowych, niekiedy bardzo cennych) padły też starożytne indyjskie pisma w tym także te zawierające wiedzę matematyczną i astronomiczną. Uczeni arabscy wraz z poznaniem
sanskrytu
uzyskali dostęp do tej wiedzy, można powiedzieć że bardzo chętnie studiowali matematykę. Cyfry weszły do powszechnego użytku a ich propagatorem był arabski matematyk
Muhammad ibn Musa al-Chorezmi
, który zastosował je do badań nad
algebrą
i
trygonometrią
. Cyfry na zachód w
średniowieczu
rozprzestrzenili
Arabowie
(stąd ich przyjęta w Europie nazwa), a ich propagatorem w Europie był włoski matematyk
Fibonacci
.
Jako ciekawostkę należy wymienić fakt, że
współcześnie używane w krajach arabskich cyfry
znacznie różnią się od nam znanych, współczesnych cyfr arabskich i są to, kolejno, znaki: ٠١٢٣٤٥٦٧٨٩.
Liczby
za pomocą tych cyfr zapisywane są tak samo jak w naszym systemie – czyli jedności po prawej.
Etniczne warianty dziesiętnych cyfr arabsko-indyjskich
A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U |
---|
0
| ٠ | ۰ | ० | ০ | ੦ | ૦ | ୦ | ௦ | ౦ | ೦ | ൦ | ๐ | ໐ | ༠ | ၀ | ០ | ᠐ | ᥆ | ᧐ | |
1
| ١ | ۱ | १ | ১ | ੧ | ૧ | ୧ | ௧ | ౧ | ೧ | ൧ | ๑ | ໑ | ༡ | ၁ | ១ | ᠑ | ᥇ | ᧑ | |
2
| ٢ | ۲ | २ | ২ | ੨ | ૨ | ୨ | ௨ | ౨ | ೨ | ൨ | ๒ | ໒ | ༢ | ၂ | ២ | ᠒ | ᥈ | ᧒ | |
3
| ٣ | ۳ | ३ | ৩ | ੩ | ૩ | ୩ | ௩ | ౩ | ೩ | ൩ | ๓ | ໓ | ༣ | ၃ | ៣ | ᠓ | ᥉ | ᧓ | |
4
| ٤ | ۴ | ४ | ৪ | ੪ | ૪ | ୪ | ௪ | ౪ | ೪ | ൪ | ๔ | ໔ | ༤ | ၄ | ៤ | ᠔ | ᥊ | ᧔ | |
5
| ٥ | ۵ | ५ | ৫ | ੫ | ૫ | ୫ | ௫ | ౫ | ೫ | ൫ | ๕ | ໕ | ༥ | ၅ | ៥ | ᠕ | ᥋ | ᧕ | |
6
| ٦ | ۶ | ६ | ৬ | ੬ | ૬ | ୬ | ௬ | ౬ | ೬ | ൬ | ๖ | ໖ | ༦ | ၆ | ៦ | ᠖ | ᥌ | ᧖ | |
7
| ٧ | ۷ | ७ | ৭ | ੭ | ૭ | ୭ | ௭ | ౭ | ೭ | ൭ | ๗ | ໗ | ༧ | ၇ | ៧ | ᠗ | ᥍ | ᧗ | |
8
| ٨ | ۸ | ८ | ৮ | ੮ | ૮ | ୮ | ௮ | ౮ | ೮ | ൮ | ๘ | ໘ | ༨ | ၈ | ៨ | ᠘ | ᥎ | ᧘ | |
9
| ٩ | ۹ | ९ | ৯ | ੯ | ૯ | ୯ | ௯ | ౯ | ೯ | ൯ | ๙ | ໙ | ༩ | ၉ | ៩ | ᠙ | ᥏ | ᧙ | |
A – standardowe europejskie, B – arabskie, C – wschodnio-arabskie, D –
dewanagari
, E – bengalskie, F – gurmukhi, G – gudżarati, H – orija, I – tamilskie, J – telugu, K – kannada, L – malajalam, M – tajskie, N – laotańskie, O – tybetańskie, Р – birmańskie, Q – khmerskie, R – mongolskie, S – limbu, T – new tai lue, U – kolumbijskie.
Zobacz też