Peru
Peru - (Perú, Republika Peru - República del Perú) – państwo w zachodniej części Ameryki Południowej, nad Oceanem Spokojnym. Jest to trzecie co do wielkości państwo kontynentu i największy kraj andyjski. Stolicą Peru jest Lima.
Etymologia nazwy
Według najpopularniejszej teorii nazwa Peru (hiszp. Perú, keczua Piruw) pochodzi od lokalnego słowa biru – „rzeka”. Inna z teorii wskazuje na imię indiańskiego wodza Beru, który zapytany przez hiszpańskich odkrywców o nazwę kraju, nie zrozumiał ich języka i podał swoje własne imię. Jeszcze inna z teorii odnosi się do słowa Pelu, które było dawną lokalną nazwą regionu.
Ustrój polityczny
Zgodnie z konstytucją z 31 grudnia 1993, Peru jest republiką, w której głową państwa jest prezydent wybierany w wyborach powszechnych na 5-letnią kadencję. Prezydent posiada dwóch wiceprezydentów. Członkowie rządu są mianowani przez prezydenta, na czele rządu stoi premier. Władzę ustawodawczą sprawuje jednoizbowy parlament - Kongres Republiki Peru, którego 120 członków jest wybieranych w wyborach powszechnych również na 5-letnią kadencję.
Historia
Peru jest krajem o bogatej, wielowiekowej historii. Na terenie obecnego Peru w okresie prekolumbijskim istniały rozwinięte cywilizacje indiańskie. Po zdobyciu Peru przez hiszpańskich konkwistadorów na czele z Francisco Pizarro, utworzono tu największe i najbogatsze wicekrólestwo. Mimo zrywów powstańczych Inków nie udało im się pokonać hiszpańskich kolonizatorów. W XIX wieku w całej Ameryce Południowej pojawiły się dążenia niepodległościowe od hiszpańskiej metropolii. Dopiero w 1821 roku dzięki obcym bojownikom Peru proklamowało niepodległość.
Mimo wielu bogactw naturalnych Peru w XIX i XX wieku nie mogło uzyskać odpowiadającej mu pozycji międzynarodowej. Sytuacja wewnętrzna kraju była niestabilna, a szerokie rzesze społeczne cierpiały biedę. Wielokrotnie armia, na dłuższe lub krótsze okresy, przejmowała władzę lub wpływała na polityczną sytuację w kraju.
Po okresie po części dyktatorskich rządów Alberto Fujimoriego, w demokratycznych wyborach władzę zdobył Alejandro Toledo, pierwszy prezydent indiańskiego pochodzenia w historii kraju i całej Ameryki Południowej. Mimo pewnych osiągnięć na polu gospodarki i względnego uspokojenia sytuacji w Peru, kraj ten nadal boryka się z licznymi problemami społeczno-politycznymi. Od października 2006 prezydentem ponownie jest Alan Garcia Perez, którego poprzednie rządy doprowadziły kraj do zapaści gospodarczej.
Demografia
Z populacją wynoszącą około 28 milionów ludzi Peru jest czwartym najludniejszym państwem Ameryki Południowej. Przewiduje się, że w 2050 roku populacja kraju wyniesie około 42 miliony osób.
W 2005 roku 72,6% obywateli Peru mieszkało w miastach, a pozostałe 27,4% na terenach wiejskich. Główne miasta, z których każde ma ponad 200 tys. mieszkańców, to Lima (żyje w niej co czwarty obywatel Peru), Arequipa, Trujillo, Chiclayo, Piura, Iquitos, Chimbote, Cuzco i Huancayo.
Według spisu powszechnego z 1993 roku język hiszpański jest językiem ojczystym dla 80,3% obywateli Peru, a język keczua dla 16,5% Peruwiańczyków. Inne języki (głównie indiańskie) były językami ojczystymi dla 3% populacji kraju.
Peruwiańczycy są narodem wieloetnicznym, Indianie stanowią 45% populacji kraju, Metysi 37%, a biali (głównie pochodzenia hiszpańskiego) 15%.
Średnia długość życia wynosi dla mężczyzn 62 lata, a dla kobiet 66 lat.
Inne hasła zawierające informacje o "Peru":
I wiek
...
Tapiseria
wykonywano już w starożytnym Egipcie (od
XVIII dynastii
), w Chinach i prekolumbijskim Peru. W Europie ważnymi ośrodkami były: w XIV wieku Paryż i
Arras
, ...
1986
...
1977
...
Wodospad
...
Tablica rejestracyjna
Republika Demokratyczna (DDR)
OOman (OM) PPalau (PW)Panama (PA)Pakistan (PAK)Palestyna (PS)Papua-Nowa Gwinea (PNG)Paragwaj (PY)Peru (PE)Portoryko (PRI)
Polska (PL)
Portugalia (P) RRepublika Południowej Afryki (ZA)Republika Środkowoafrykańska (RCA)
Republika Zielonego ...
1969
...
1983
...
1979
...
1929
–
Didi
, brazylijski piłkarz, trener piłkarski,
reprezentant Brazylii
,
mistrz świata
,
selekcjoner reprezentacji Peru
(zm.
2001
)
10 października
–
Bogdan Łazarkiewicz
, polski profesor medycyny i chirurgii ...
Inne lekcje zawierające informacje o "Peru":
104 Kontrreformacja w Europie (plansza 9)
...
19. Współpraca Polski z zagranicą (plansza 23)
Przykładem takiej polityki jest pakt podpisany przez kraje Ameryki Południowej: Boliwię, Ekwador, Peru, Wenezuelę i Kolumbię.
Występuje również integracja w sferze walutowej, np. wprowadzenie ...
Ameryka Południowa - zagadnienia przyrodnicze (plansza 25)
Jezioro Titicaca
Jezioro to położone jest w Andach, na terenie Peru i Boliwii. Jest to największe wysokogórskie jezioro świata. Jego powierzchnia wynosi ...
|