Jean-Baptiste Say (ur.
5 stycznia
1767
w
Lyonie
, zm.
15 listopada
1832
w
Paryżu
) – francuski przedsiębiorca i
ekonomista
, przedstawiciel francuskiego nurtu
ekonomii klasycznej
.
Najpowszechniej znanym dokonaniem Saya jest sformułowanie
prawa rynków
, zwanego też często wprost prawem Saya. Kryjąca się za nim koncepcja była już wcześniej formułowana przez innych ekonomistów, ale Say po raz pierwszy sformułował ją w sposób precyzyjny i naukowy.
W najogólniejszej postaci
prawo rynków
Saya sprowadza się do tego, że podaż sama stwarza popyt (zakłada podażowy charakter gospodarki narodowej – popyt jest bierny i zawsze dostosowuje się do podaży). Wynika to z faktu, że koszty produkcji ponoszone przez producentów są jednocześnie zapłatą dla pracowników i podwykonawców, a tym samym są przeznaczone na konsumpcję. Zakłada się tu, że oszczędności gromadzone przez podmioty są niczym innym jak odroczoną konsumpcją. Say zakłada też implicite, że rynek działa w warunkach wolnej konkurencji. W takiej sytuacji kryzys nadprodukcji może wystąpić jedynie w obliczu czynników zewnętrznych, np. klęsk żywiołowych.
Oceniając prawo rynków Saya, należy oceniać je przez pryzmat czasów, w których żył. W czasie jego życia Europa jeszcze nie wkroczyła w okres rewolucji przemysłowej i tym samym produkcji masowej w pełnym tego słowa znaczeniu. Francuz więc w otaczającej rzeczywistości bardzo rzadko miał okazję dostrzec zjawisko nadprodukcji w jakichś gałęziach przemysłu.
Prawo rynków Saya wywołało bardzo wiele dyskusji wśród późniejszych ekonomistów, stając się jednym z podstawowych postulatów
nurtu klasycznego
w ekonomii.
Zobacz też