Kutry rakietowe projektu 205 |
|
Radziecki kuter rakietowy projektu 205 |
Opis |
Producent |
ZSRR
|
Klasa |
kuter rakietowy
|
Typ |
NATO
: Osa |
Służba |
Użytkownicy |
Algieria
,
Angola
,
Bułgaria
,
Chiny
Egipt
,
Etiopia
,
Finlandia
,
Indie
,
Liban
,
Korea Północna
,
Kuba
,
Niemiecka Republika Demokratyczna
,
Polska
,
Rumunia
,
Somalia
,
Syria
,
Jemen Południowy
,
Jugosławia
i
Wietnam
,
ZSRR
|
Działania zbrojne |
wojna sześciodniowa
,
wojna Jom Kippur
|
Radziecki kuter rakietowy projektu 205U
Kutry rakietowe projektu 205 – seria radzieckich niewielkich
okrętów
uderzeniowych klasy
kuter rakietowy
, produkowanych od
lat 50.
do
lat 80. XX wieku
. Łącznie powstało ponad 400 jednostek tego typu. Oprócz
Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich
, służyły również w
Polsce
i wielu innych państwach. W nomenklaturze
NATO
zostały określone jako typ Osa.
Opis typu
Projekt kutra rakietowego projektu 205 powstał w biurze konstrukcyjnym CKB-5, a budowa miała miejsce w stoczniach w
Leningradzie
,
Władywostoku
i
Rybińsku
. W późniejszymi czasie licencyjną produkcje podjęły także
Chiny
. Okręty zostały zaplanowane jako nosiciele dla przeciwokrętowych kierowanych pocisków rakietowych P-15 Termit, które skonstruowano w biurze konstrukcyjnym MKB Raduga.
Pierwsza generacja tych jednostek, została określona w
nomenklaturze NATO
podtypem Osa-I, natomiast oznaczenie Osa-II zaczęto stosować w stosunku do okrętów, które różniły się od poprzedników mniejszymi wyrzutniami rakietowymi. Było to związane ze zmodernizowaniem pocisków przeciwokrętowych poprzez zastosowanie składanych skrzydeł. Ostatnią istotną zmianą stało się wprowadzenie na uzbrojenie w
latach 70. XX wieku
rakiet P-20 Termit. Ogólnie można wyróżnić następujące podprojekty omawianych jednostek pływających: 205U, 205A, 205K, 205E, 205ET, 205Cz, 205M, 205MR i 205ER.
Kutry rakietowe projektu 205 mają ponad 200 t
wyporności
maksymalnej i długość około 40 m. Są jednostkami o niskiej
wolnej burcie
oraz niewysokiej i zaokrąglonej nadbudówce, ciągnącej się od zakończenia pokładu dziobowego do rufy. Czołową, podwyższoną część nadbudówki zajmuje główne stanowisko dowodzenia, a bezpośrednio zanim znajduje się konwencjonalny maszt z większością wyposażenia elektronicznego. W kierunku rufy ulokowane są kolejno niewielki maszt kratownicowy i podstawa z anteną radaru kierowania ogniem artylerii. Wyrzutnie pocisków przeciwokrętowych znajdują się po dwie na każdej burcie w okolicy śródokręcia i rufy. Pierwsza dwudziałowa morska armata uniwersalna ustawiona jest na dziobie, a druga mieści się bezpośrednio za nadbudówką na rufie.
Okręty tego typu otrzymały oprócz marynarki radzieckiej, polskiej i chińskiej także
Algieria
,
Angola
,
Bułgaria
,
Egipt
,
Etiopia
,
Finlandia
,
Indie
,
Liban
,
Korea Północna
,
Kuba
,
Niemiecka Republika Demokratyczna
,
Rumunia
,
Somalia
,
Syria
,
Jemen Południowy
,
Jugosławia
i
Wietnam
. W
1999
roku w służbie bojowej pozostawało jeszcze około 100 jednostek.
Na podstawie kutrów rakietowych projektu 205 powstały kutry zwalczania
okrętów podwodnych
projektu 205P (wg
NATO
: typ Stenka).
Okręty polskie
Marynarka Wojenna
Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
stała się odbiorcą pierwszej generacji kutrów projektu 205. Były one wcielane do służby w latach
1964
-
1975
. Otrzymały imiona od nadmorskich miast, z jednym wyjątkiem –
Oksywiem
, które jest dzielnicą
Gdyni
. Początkowo wchodziły w skład 3 Brygady Kutrów Torpedowych, a od
1971
roku
3 Flotylli Okrętów
. Od
1984
roku trwało systematyczne wycofywanie tych okrętów, zakończone w
2006
roku skreśleniem z listy floty dwóch ostatnich jednostek.
Jesienią 2008 roku zdecydowano o zachowaniu
ORP "Władysławowo"
. W marcu 2010 roku został przeholowany do
Kołobrzegu
, gdzie zostanie zachowany jako okręt-muzeum.
OORP "Dziwnów", "Świnoujście" i "Władysławowo"
Dane taktyczno-techniczne
- Wyporność:
- standardowa: 172 t
- pełna: 210 t
- maksymalna: 220 t
- Długość : 38,6 m
- Szerokość: 7,6 m
- Zanurzenie: 2,7 m
- Wysokość: 9 m
- Napęd:
- rodzaj: trzy
silniki wysokoprężne
M503A2 lub M503A3 o mocy 2940 kW każdy
- pędniki: trzy śruby napędowe
- Prędkość:
- ekonomiczna: 15 w
- maksymalna: 37 w
- Zasięg:
- 800 Mm przy prędkości 25 w
- 400 Mm przy prędkości 34 w
- Autonomiczność: 5 dób
- Ilość załogi: 30 osób
Uzbrojenie
Wyposażenie elektroniczne
- stacja radiolokacyjna wykrywania celów Rangout (wg
NATO
: Square Tie)
- system kierowania strzelaniem rakietowym Klon-205
- system kierowania uzbrojeniem artyleryjskim MR-104 Ryś (wg NATO: Drum Tilt)
Bibliografia
- Jarosław Ciślak. "Polska Marynarka Wojenna 1995." Wydawnictwa Lampart i
Bellona
.
Warszawa
1995
.
- Keith Faulkner. "Jane's Okręty Wojenne. Przewodnik encyklopedyczny." Wydanie I. Tłumaczenie "Jane's Warship Recognition Guide." Przekład: Apoloniusz Siekański. Wydawnictwo
Zysk i S-ka
.
Poznań
2004
.