Anna Boleyn, obraz autorstwa Marcusa Gheeraertsa Młodszego, namalowany w
XVII wieku
Anna Boleyn (ur.
1501
/
1507
, zm.
19 maja
1536
w
Londynie
) – druga żona króla
Anglii
i
Irlandii
, dama dworu pierwszej żony
Henryka VIII
,
Katarzyny Aragońskiej
oraz matka późniejszej
panującej królowej Anglii
–
Elżbiety I
. Córka Tomasza Boleyna i Elżbiety Howard.
Zarys biografii
Anna była kuzynką
Katarzyny Howard
, piątej żony Henryka VIII (matka Anny i ojciec Katarzyny byli rodzeństwem). Dzieciństwo i młodość spędziła na dworze
królowej francuskiej
–
Klaudii
oraz na dworze królowej
Nawarry
-
Małgorzaty
. Gdy jako młoda, wykształcona kobieta wróciła do Anglii była zaręczona z
Henrym Percym
, księciem Northumberland, ten ożenił się jednak z Marią Talbot, zaś Anna wróciła na dwór, gdzie poznała króla.
Henryk VIII dla uzyskania możliwości jej poślubienia sprzeniewierzył się papieżowi i rozwiódł z
Katarzyną Aragońską
, co spowodowało zerwanie z papiestwem, dając początek
anglikanizmowi
. Potajemny ślub Henryka VIII i Anny Boleyn, jeszcze przed unieważnieniem małżeństwa z Katarzyną, miał miejsce
25 stycznia
1533
roku – Anna była już w tym czasie ciężarna. Elżbieta urodziła się
7 września
tego samego roku. Henryk VIII według większości źródeł historycznych nie krył rozczarowania narodzinami córki, nie syna. Dwie kolejne ciąże Anny zakończyły się poronieniem, zaś następna - urodzeniem martwego chłopca w styczniu
1536
roku.
Wkrótce potem Annę oskarżono o doprowadzenie czarami do małżeństwa z Henrykiem, o zdradę męża z pięcioma mężczyznami (w tym z własnym bratem), wreszcie o spiskowanie mające doprowadzić króla do śmierci. Zarzuty te były najprawdopodobniej fikcyjne, a dowody - spreparowane. Król był rozczarowany Anną i brakiem męskiego potomka - obawiał się jednak oddalić ją, gdyż małżeństwo z Katarzyną, która w tym czasie nadal żyła, przez wielu nie zostało nigdy uznane za nieważne. Gdy ta jednak w styczniu 1536 zmarła, przeszkoda została usunięta. Mówi się, że w owym czasie król był już zakochany w
Jane Seymour
i potrzebował pretekstu, by móc ją poślubić.
2 maja
1536 roku Anna została aresztowana i uwięziona w
londyńskiej
twierdzy Tower. W radzie, która skazywała Annę, znajdował się jej ojciec, Tomasz Boleyn, którego jednak zwolniono na czas procesu, żeby oszczędzić mu sądzenia własnej córki i syna. Ostatecznie głównym oskarżycielem został jej wuj, Tomasz Howard, 3. książę Norfolk.
15 maja
skazano ją na śmierć przez ścięcie.
17 maja
małżeństwo z Henrykiem zostało unieważnione, a dwa dni później,
19 maja
wykonano wyrok.
30 maja
, zaledwie po 11 dniach, Henryk VIII poślubił Jane Seymour. Anna Boleyn do samego końca pozostała dumna. Nigdy nie przyznała się do winy. Ostatni list do Henryka VIII zakończyła Twoja najwierniejsza żona, Anna. Henryk wiedząc, że angielscy kaci nie są najlepsi, sprowadził dla niej kata z
Francji
. Jeden cios miecza zakończył jej życie. Anna była pierwszą królową Anglii, na której wykonano wyrok śmierci. Była ostatnią żoną Henryka VIII, która została koronowana (jej następczynie byłyby więc tylko żonami króla, jednak ten uchwalił odpowiedni akt).
Grób
Anna Boleyn została rozczłonkowana i pochowana na terenie zamku
Tower of London
w kaplicy
St Peter ad Vincula
w pobliżu miejsca gdzie stał
szafot
, w anonimowym grobie wśród wielu innych osób straconych w czasie panowania Henryka VIII, m.in. obok
Tomasza More
(którego głowę pochowano w
Canterbury
). Córka
Elżbieta I
(obawiając się być może odkrycia nieprzyjemnych prawd) nic nie uczyniła, by
zrehabilitować
pamięć matki i o grób nie dbała. Dopiero w roku
1876
, z okazji generalnego remontu kaplicy, znaleziono i zidentyfikowano szczątki Anny Boleyn oraz jej kuzynki
Katarzyny
, także ściętej i pogrzebanej obok Anny. Obie byłe królowe pochowano w osobnej
krypcie
przed głównym ołtarzem, płytę pokrywającą grób ozdobiono ich
herbami
, a w
epitafium
przywrócono im odebrany przez sądy Henryka VIII tytuł Queen[1].
W kulturze masowej
Historię ostatnich dni życia Anny Boleyn przedstawia
opera seria
Gaetano Donizettiego
, wystawiona po raz pierwszy w
1830
w Teatro Carcano w
Mediolanie
pod zitalianizowanym tytułem Anna Bolena.
Libretto
Anny Boleny napisał Felice Romani. Prapremiera stała się pierwszym tak ogromnym sukcesem kompozytora; jest to także najwcześniejsza z oper Donizettiego, do dziś ciesząca się popularnością wśród melomanów. Na podstawie jej biografii powstały filmy oraz serial:
Przypisy
Bibliografia
- Antonia Fraser, The Six Wives of Henry VIII, London 1992
- Philippa Gregory, "The Other Boleyn Girl" pol."Kochanice króla"