Giovanni Battista (albo Giambattista) Piranesi (ur. 4 października 1720 w Mogliano Veneto - zm. 9 września 1778 w Rzymie ) - włoski grafik i architekt.

Giovanni Battista Piranesi, Autoportret

Uczył się w Wenecji , skąd podróżował w celach naukowych do Neapolu , Herkulanum i Pompei . Od 1745 działał w Rzymie. Do jego prac architektonicznych należą: przebudowa kościoła S. Maria del Priorato (1765) i willa zakonu kawalerów maltańskich w Rzymie. Najważniejszą dziedziną działalności Piranesiego były studia nad architekturą i sztuką starożytną (zwłaszcza Rzymu), poparte licznymi podróżami, badaniami archeologicznymi, pomiarami i rysunkami, których wynikiem były bardzo liczne (ponad 2 tys.) prace graficzne ( akwaforty , miedzioryty ), przedstawiające fantazje arch. (Invenzioni caprici di carceri 1750, 1760), widoki budowli starożytnych, znaleziska archeologiczne. Wykonywał także wzorniki archeologiczne oparte na motywach starożytnych. W rycinach Piranesi przedstawił sugestywną wizję architektury antycznego Rzymu, w której zachowując wierność szczegółów, tworzył syntetyczne widoki dawnych budowli, wyolbrzymiając je w efektownych ujęciach perspektywicznych i dramatyzując przez stosowanie silnych kontrastów światłocieniowych (Vedute di Roma od 1746, Antichita romane 1756). Twórczość Piranesiego, na którą złożyły się tradycje weneckiej weduty , wpływ dekoracji teatralnych i pasja archeologiczna, poparte wielką wyobraźnią i biegłością techniczną, łączy w sobie pierwiastki klasycyzmu barokowego z preromantycznym poczuciem malowniczości i nastrojowością. Ryciny Piranesiego zyskały wielką popularność, oddziaływając na rozpowszechnianie się starożytnictwa i kształtowanie się klasycyzmu .

Linki zewnętrzne

• Biografia i grafiki artysty ( ang. )
• Więźniowie wyobraźni – obrazy z wystawy ( ang. )
• Antichita Romanae (1748) ( fr. )