Josquin des Prés (Desprez, Jodocus Pratensis) (ur.
1450
-
1455
, zm.
27 sierpnia
1521
) – kompozytor i śpiewak
flamandzki
, dyrygent chórów kościelnych w
Mediolanie
,
Rzymie
,
Ferrarze
i
Modenie
.
Urodził się najprawdopodobniej na terenie ówczesnej
Francji
. Informacje dotyczące życia kompozytora oparte są głównie na nielicznych źródłach pośrednich i hipotezach. Przypuszcza się, że był uczniem
Johannesa Ockeghema
. Do roku 1479 przebywał jako śpiewak na dworze mediolańskim. Następnie śpiewał i dyrygował chórami kościelnymi w
Rzymie
,
Cambrai
,
Modenie
,
Ferrarze
, a po podboju królestwa mediolańskiego przez Francję służył na dworze
króla Ludwika XII
.
Zmarł 27 sierpnia 1521 r. w Condé-sur-l'Escaut w prowincji
Hainaut
, przy dzisiejszej granicy z Belgią, (ok. 60 km od Lille a o 35 km od Mons - w Belgii - miejsca urodzenia
Orlanda di Lasso
). W swoim testamencie przekazał kolegiacie Notre Dame w Condé-sur-l'Escaut dom i wszystkie swoje posiadłości, fundując sobie wieczyste wspominki polegające na śpiewaniu podczas uroczystych procesji, przed jego domem, jego własnych kompozycji. Cieszył się dużą sławą, był pierwszym kompozytorem, którego utwory drukowano za życia.
Josquin des Prés komponował prawie wyłącznie
muzykę wokalną
. Twórczość jego obejmuje podstawowe gatunki muzyki religijnej tego okresu, czyli
msze
i
motety
, oraz świecką
chanson
. Twórczość mszalna obejmuje 18[1] cykli ordinarium, opartych na
cantus firmus
zaczerpniętym z
chorału
. W jego motetach cantus firmus, pochodzący z chorału lub muzyki świeckiej, wprowadzany jest często w trakcie utworu. Chansons wykazują ogromną różnorodność ukształtowań formalnych, kompozytor opracowywał wiersze prawie wszystkich form i typów tematycznych tych czasów. Wiele motetów utrzymanych jest też w technice przeimitowanej. Utwory Josquina des Prés, mimo stosowania licznych
imitacji
, są bardzo czytelne i przejrzyste. Uważany jest za najwybitniejszego kompozytora drugiej połowy XV w. oraz pierwszej ćwierci XVI w. Był zwany princeps omnium (książę wszystkich)[2].
Marcin Luter
powiedział o Josquinie: "Inni muzycy robią z nutami to co potrafią, Josquin robi to co chce".
Twórczość
-
msze
:
- Missa ad fugam
- Missa Ave Maris Stella
- Missa de Beata Virgine
- Missa di dadi
- Missa D'ung aultre amer
- Missa Faisant regretz
- Missa Fortuna desperata
- Missa Gaudeamus
- Missa Hercules Dux Ferrarie
- Missa L'ami Baudichon
- Missa La sol fa re mi
- Missa L'homme arme sexti toni
- Missa L'homme arme super voces musicales
- Missa Malheur me bat
- Missa Mater Patris
- Missa Pange lingua
- Missa sine nomine
- Missa Une musque de Biscaye
-
motety
-
chansons
-
frottole
Zobacz też
Przypisy
- ↑ 18 mszy wymienia The New Grove Dictionary of Music and Musicians, pozostałe 12 mszy przypisywanych Josquinowi zostało zidentyfikowanych jako utwory innych kompozytorów lub wątpliwych stylistycznie.
- ↑ Małgorzata Wozaczyńska: Muzyka Renesansu. Gdańsk: Akademia Muzyczna w Gdańsku, 1996, s. 31.