Dziecko
uczące się krajów
Azji
raczej przez
doświadczenie niż przez uczenie się na
pamięć
.
Doświadczenie jest powszechnym pojęciem składającym się z
wiedzy
lub umiejętności w obserwacjach pewnych rzeczy, wydarzeń, uzyskanych poprzez zaangażowanie w ujawnienie tych rzeczy lub wydarzeń. Historia słowa doświadczenie (w tym staropolskiego słowa eksperiencja) jest blisko związana z pojęciem
eksperymentu
.
Pojęcie doświadczenia generalnie odnosi się do wiedzy jak wykonać pewne zadania, a nie do proponowania rozwiązań. Filozofowie nazywają wiedzę opartą na doświadczeniu
wiedzą empiryczną
lub
wiedzą a posteriori
.
Osoba ze znacznym doświadczeniem w pewnym polu może zyskać reputację
specjalisty
.
Typy doświadczenia
Słowo doświadczenie może odnosić się zarówno do nieprzetworzonch psychicznie, bezpośrednio odczutych zdarzeń, tak samo jak do rzekomej
mądrości
zdobytej w wyniku dalszej refleksji na temat tych wydarzeń lub ich interpretacji.
Najczęściej mądrościowe doświadczenie gromadzi się przez jakiś okres
czasu
, chociaż jedno konkretne chwilowe wydarzenie również może doświadczyć.
Doświadczenia możemy podzielić na:
Bezpośredniość doświadczenia
Ktoś kto jest zdolny opisać wydarzenie którego był świadkiem, lub w którym brał udział, ma doświadczenie z pierwszej ręki. Takie doświadczenie jest szczególnie cenne ponieważ było się tam i można samemu ocenić sytuację, przeanalizować ją. Jednak i tak często pozostaje potencjalnie podlegająca pod błędy osobista interpretacja, postrzeganie sensu zdarzenia.
Doświadczenie z drugiej ręki może być bogatszym zasobem: zdarzenie nagrane lub streszczone przez obserwatorów z pierwszej ręki, lub doświadczonych, albo z przyrządów, potencjalnie daje możliwość wyrażania wielokrotnych punktów widzenia.
Doświadczenie z trzeciej ręki, oparte na wymijającej i być może niepewnej pogłosce lub plotce, może być potencjalnie niebezpiecznie blisko oddawania błędnego sensu zdarzenia.
Gry
W grach
RPG
traktuje się doświadczenie (i jego nabywanie) jako ważny i cenny produkt. Zobacz:
punkt doświadczenia
.
Literatura
Amerykański filozof
Ralph Waldo Emerson
napisał
esej
zatytułowany Experience (Doświadczenie, opublikowany w 1844), w którym prosi czytelników aby odrzucać
uczucia
które mogą oddalić ich od świętości.
Zobacz też