Fasola zwykła
Fasola zwykła | Gatunek leczniczy |
Strąki odmian fasoli szparagowej Fasola zwykła, f. zwyczajna (Phaseolus vulgaris L.) –
gatunek
roślin jednorocznych
należący do rodziny
bobowatych
. Pochodzi z
Ameryki Środkowej
i
Południowej
, jest uprawiany w wielu rejonach świata[2]. W Polsce wyłącznie jako roślina uprawna (bardzo rzadko jako
efemerofit
). Morfologia-
Łodyga
- Słabo rozgałęziona, w dolnej części zdrewniała, osiąga wysokość 25 – 60 cm u odmian karłowych, 60 – 120 cm u odmian biczykowych o łodydze płożącej, 2 – 3 m u odmian tycznych, które owijają się wokół podpór.
-
Liście
- Pierwsze dwa są całobrzegie, następne trójlistkowe, barwy jasno- lub ciemnozielonej, w zależności od odmiany.
-
Kwiaty
-
Motylkowe
, zebrane w
grona
po 2-8 sztuk, które wyrastają z kątów liści po 40-60 dniach od siewu. Są one barwy białej, lila, fioletowej lub czerwonej (w zależności od odmiany).
-
Owoce
- Wydłużone
strąki
.
-
Korzeń
- Palowy, sięga na głębokość 100-110 cm, jest silnie rozgałęziony w wierzchniej warstwie gleby. Ma małą zdolność regeneracji, dlatego źle znosi przesadzanie. W
symbiozie
z fasolą współżyją
bakterie
Rhizobium phaseoli, tworzące na korzeniach
brodawki korzeniowe
, bakterie te wiążą azot atmosferyczny, z którego korzystają również rośliny.
Zastosowanie- Uprawiana jako
warzywo
, z grupy tzw.
roślin strączkowych
. Do celów spożywczych wykorzystywane są głównie nasiona, zawierające dużo białka, a u odmian szparagowych całe strąki. Fasola szparagowa jest spożywana jako świeża po ugotowaniu, lub jest przetwarzana – konserwowana i zamrażana. Fasola szparagowa należy do warzyw ciepłolubnych, dlatego można ją przechowywać w temperaturze 8-10 stopni C, przy wilgotności względnej powietrza 85-90% / 5-7 dni. Fasola należy do warzyw o dużej wartości odżywczej. Została udomowiona przez
Indian
na długo przed podbojem tych ziem przez hiszpańskich i portugalskich
konkwistadorów
. Zresztą ci ostatni rychło docenili zalety fasoli i sprowadziwszy jej nasiona do
Starego Świata
, przyczyniając się do rozpowszechnienia uprawy tej rośliny na skalę towarową nie tylko na kontynencie europejskim, ale również w Afryce i Azji.
- Wyhodowano liczne odmiany uprawiane także jako
rośliny ozdobne
ze względu na swoje piękne kwiaty.
- Ma ona pewne znaczenia lecznicze. Tradycyjnie
odwar
(1 łyżkę stołową rozdrobnionego suszu zalać 1 szklanką wrzątku i gotować pod przykryciem 5 – 7 minut, przecedzić, pić 3 razy dziennie po 1 szklance) ze strąków działa moczopędnie, a ponadto w sposób zauważalny obniża poziom cukru we krwi. Jego stosowanie zaleca się w cukrzycy, chorobach nerek i pęcherza moczowego, nadciśnieniu tętniczym, wreszcie przy osłabieniu
mięśnia sercowego
. Nowym ustaleniem za to jest, że rozmaite gatunki fasoli mają nasiona bogate w składniki
posiadające właściwości przeciwutleniacze
cechujące szereg warzyw i owoców. Jest to obecnie mierzone na stosunkowo nowym wskaźniku odżywczym względem
ORAC
-u. Poza tym, suszone i zmielone na mąkę nasiona fasoli znajdują zastosowanie przy leczeniu
egzemy
, ran, oparzeń i odmrożeń. Mączką ową należy po prostu posypać chore miejsce na skórze.
Odmiany fasoli zwykłej różnią się wysokością łodygi, barwą strąków, zawartośćią w nim
włókna
, a także wielkością nasion i długością
okresu wegetacji
. Dzielimy je na: - karłowe ('Bor', 'Mela', 'Augustynka', 'Wstęga')
- tyczne ('Atlas' – 'Mamut', 'Blauhilde', 'Goldmarie' – 'Mamut', 'Hilds Neckarkonigin')
- szparagowe
- zielonostrąkowe ('Atena', 'Bona', 'Fana', 'Laguna', 'Zielona', 'Libra', 'Madera', 'Sisal', 'Sumatra')
- żółtostrąkowe ('Amanda', 'Elektra', 'Furora', 'Polana', 'Galopka', 'Goldpantera – Pantera', 'Korona', 'Laurina – Laura', 'Polka', 'Tara', 'Złota Saxa')
- na suche nasiona
Spośród odmian fasoli szparagowej do upraw amatorskich szczególnie polecana jest odmiana 'Blauhilde'. Jest to odmiana tyczna (wysokość ponad 3 m) tworząca długie, bezwłókniste strąki o ciekawej, fioletowo-niebieskiej barwie. Po ugotowaniu strąki stają się zielone. Wymaga stosowania podpór lub uprawy przy wysokich płotach. Spośród odmian żółtostrąkowych warto zwrócić uwagę na dwie średnio wczesne odmiany – 'Polkę' oraz 'Galopkę', których zaletami są odporność na choroby (
antraknozę
i bakteriozę obwódkową) oraz dobre plonowanie. CiekawostkiW
Zakliczynie
od
2000
odbywa się Święto Fasoli. W roku
2006
do ugotowania potrawy zużyto m.in. 550 kg fasoli, ok. 500 kg różnych mięs, 100 kg warzyw[3]. Przypisy
Inne hasła zawierające informacje o "Fasola zwykła":
Choroby wirusowe
...
Kartka pocztowa
...
Maciej Gładysz
...
Ornat
...
Asturia
...
Łuszczyca
...
Antymateria
...
Ciemna materia
...
Francuski kalendarz rewolucyjny
...
Hiperjądro
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Fasola zwykła":
128. Ruchy roślin i ich przyczyny (plansza 10)
...
Typy owoców (plansza 6)
...
211. Kształtowanie się szaty roślinnej Polski (plansza 7)
...
|