Bitwa żorska II wojna światowa , front wschodni
Data	27 stycznia - 24 marca 1945
Miejsce	Żory
Przyczyna	ofensywa radziecka 1945 r.
Wynik	zwycięstwo ZSRR i Czechosłowacji
Terytorium	Czechosłowacji, dziś Polska
Strony konfliktu III Rzesza Niemiecka   III Rzesza Niemiecka   Węgry   ZSRR   Czechosłowacja Dowódcy Matthias Kleinheisterkamp Kirył Moskalenko Siły LIX Korpus Armijny (III Rzesza) XI Korpus SS V Korpus Armijny (Węgry) w sumie: 44.050 żołnierzy, 85 czołgów, 97 dział pancernych 38 Armia (ZSRR) 95 korpus piechoty (ZSRR) 126 lekki korpus piechoty górskiej (ZSRR) 15 brygada inżynieryjno-saperska (ZSRR) 5 korpus zmechanizowany gwardii (ZSRR) 1 Czechosłowacka Samodzielna Brygada Pancerna w sumie: 111 czołgów; 38 dział pancernych Straty nieznane 256 zabitych

Bitwa żorska - bitwa stoczona w dniach 27 stycznia - 24 marca 1945 r. na Górnym Śląsku na terytoriom Żor oraz miejscowości sąsiednich, pomiędzy radziecką 38 Armią pod dowództwem gen. Kiriła Moskalienki wspomaganą przez 1 Czechosłowacką Samodzielną Brygadą Pancerną pod dowództwem ppłk Vladimira Janko a 59. Korpusem Armijnym Wehrmachtu, 11. Korpusem Waffen-SS wspomaganymi przez węgierski 5. Korpus Armijny.

Geneza

Przyczyną rozpoczęcia bitwy było rozbicie wojsk niemieckich, które taktycznie zostały wyprowadzone z Katowic i Chorzowa w kierunku Żor, zanim przegrupują się i dotrą do Ostrawy ^[1]

Kalendarium

• 27 stycznia 1945  r. wojska niemieckie zostały wyparte przez wojska 1 Frontu Ukraińskiego z Katowic i Chorzowa w kierunku Żor. Oddziały Wehrmachtu oraz Waffen-SS zajmują pozycje obronne na linii Żory– Pawłowice .
• 30 stycznia 1945 roku – pierwszy radziecki ostrzał artyleryjski miasta,
• 2 lutego 1945 roku – radzieckie przygotowanie artyleryjskie i bombowe,
• 5 – 6 lutego 1945 roku – ewakuacja niemieckich mieszkańców Żor przez Borynię , Ostrawę , Linz do Braunau am Inn ,
• 10 marca 1945 roku – radzieckie przygotowanie artyleryjskie i bombowe,
• 17 marca 1945 roku:
• 38 Armia pod dowództwem gen. Kiriła Moskalienki dostaje definitywny rozkaz zdobycia Żor, Wodzisławia Śląskiego oraz Opawy natomiast siły pomocnicze tej armii dostają rozkaz zdobycia Jastrzębia i Moszczenicy
• 60 armia gen P. Kuroczkina dostaje rozkaz zdobycia Raciborza
• W dniu 24 marca 1945 roku, po uprzednim przygotowaniu lotniczo-artyleryjskim, zmasowane natarcie radzieckiej 38 Armii pod dowództwem gen. Kiriła Moskalienki wspomożona odwodami 1 Frontu Ukraińskiego , 5 korpusem zmechanizowanym gwardii z 4 Frontu Ukraińskiego oraz 1 Czechosłowacką Samodzielną Brygadą Pancerną pod dowództwem ppłk Vladimira Janko doprowadziło do wyzwolenia miasta spod okupacji niemieckiej. Na skutek walk 80% zabudowy miasta zostało doszczętnie zburzone. Skala zniszczeń wynikała z faktu, iż władze radzieckie podjęły decyzję aby 1 Front Ukraiński pod dowództwem marszałka Iwana Koniewa uprzemysłowiony obszar Górnego Śląska w zasadzie bezstratnie. Ta umiejętna ofensywa wojsk radzieckich , polegała na okrążeniu wojsk niemieckich w taki sposób, iż pozostawiono im wąską gardziel, którą mogli się ewakuować w kierunku na Żory. Katowice zostały wyzwolone w dniu 27 stycznia 1945, Chorzów zaś 28 stycznia 1945. Podobne zniszczenia dotknęły sąsiednie miejscowości:
• w dniu 26 marca 1945 został wyzwolony Rybnik – zniszczeniu uległo jedynie 25% zabudowy miasta;
• w dniu 26 marca 1945 został zdobyty Wodzisław Śląski – zniszczenia miasta wyniosły 80% zabudowy miasta;
• w dniu 31 marca 1945 został zdobyty Racibórz – zniszczenia miasta wyniosły 85%;
• 22 – 24 kwietnia 1945 – została wyzwolona Opawa – znaczna część miasta uległa uszkodzeniu lub całkowitemu zniszczeniu.

Zobacz też

Bitwa pod Raciborzem (1945)

Przypisy