Kultura badaryjska
Kultura badaryjskaMapa ze znaleziskami kultury badaryjskiej (na czerwono) Kultura badaryjska, kultura Badari – nazwa niniejszej jednostki kulturowej. Związana jest z
eponimicznym stanowiskiem
Badari. Następowała po kulturze taskiej. Zespół zjawisk kulturowych utożsamianych z
chalkolityczną
kulturą badaryjską obejmował swym zasięgiem tereny
Górnego Egiptu
między Matmar a Qau. Kultura rozwijała się od ok. 4500 do ok. 3800 p.n.e., była współczesna kulturze Fajum A w Dolnym Egipcie. Uległa wpływom
mezopotamskim
. Narzędzia i brońWyroby
krzemienne
tej kultury to duże noże kształtowane
retuszem
płaskim po obu stronach, wąskie drapacze migdałowate,
zgrzebła
, narzędzia wklęsłe,
narzędzia zębate
oraz
przekłuwacze
i ostrza sierpów. Broń reprezentowana jest przez
groty
strzał
i
włóczni
. Inwentarz
kościany
w owej kulturze reprezentowany jest przez
igły
, szpile,
szydła
,
bransolety
,
haczyki na ryby
,
łyżki
,
grzebienie
zdobione sylwetkami ptaków. Badaryjczycy nosili ubrania z lnu i skóry. CeramikaInwentarz
ceramiczny
w niniejszej kulturze reprezentowany jest przez naczynia wykonywane ręcznie z syltu schudzanego sieczką, były one wygładzane bądź polerowane, najczęściej występują misy i wazy kuliste. Naczynia były zdobione malowanymi bądź nacinanymi wzorami geometrycznymi. OsadyOsady badarysjkie były wpół stałe, zasiedlane prawdopodobnie w okresie jesienno-zimowym. Konstrukcje mieszkalne miały formę szałasową którym towarzyszyły paleniska. Osady budowane były prawdopodobnie na okres jesienno-zimowy, największa osada została odkryta w Hamamiji. Na obszarze 40 na 50 metrów znajdowały się szałasy, paleniska oraz zasieki typu zeriba ograniczające zagrody dla zwierząt. Charakterystyczne dla tej osady były pojemniki na zboże wkopane w ziemię. PochówkiCmentarzyska kultury Badari lokalizowane były na żwirowatych pagórkach w pobliżu osad. Zmarli składani byli pojedynczo do owalnych bądź okrągłych jam w pozycji skurczonej na lewym boku i bogato wyposażani. Nie znaleziono różnic w wyposażeniu grobów mężczyzn i kobiet, jakkolwiek występował czasem podział na obszar zawierający bogatsze i biedniejsze groby. FigurkiFigurki zwierzęce i kobiece reźbiono w
kości słoniowej
i modelowano w glinie. GospodarkaLudność niniejszej jednostki kulturowej zajmowała się głównie uprawą
pszenicy
,
jęczmienia
(również sześciorzedowego). Stosowano prawdopodobnie prymitywne zaczątki
irygacji
- od rzeki przekopywano rów, którym woda spłwała na pole nawadniajac je. Poniżej przekopywano drugi, którym pozbywano sie nadmiaru wody. Poświadczona jest także hodowla
kóz
,
owiec
, nadal duże znaczenie w gospodarce kultury badaryjskiej odgrywało polowanie głównie na
antylopy
,
żółwie
,
krokodyle
oraz ptactwo. MetalurgiaKultura badaryjska pierwsza wprowadziła w Egipcie
metalurgię
miedzi
, wytapianej zapewne z
siarczanów miedzi
znajdowanych na
Synaju
. Miedzi używano jednak tylko do wyrobu paciorków. Paciorki kamienne powlekano błękitną glazurą. Bibliografia- Krzysztof M. Ciałowicz, Początki cywilizacji na Bliskim Wschodzie i w Egipcie, Joachim Śliwa (red.), Wielka Historia Świata, t. II Od "rewolucji" neolitycznej do podbojów Aleksandra Wielkiego, Fogra, Kraków 2004.
- Krzysztof M. Ciałowicz, Początki cywilizacji egipskiej, PWN, Warszawa-Kraków 1999
- Janusz K. Kozłowski, Archeologia Prahistoryczna, t. I Starsza Epoka Kamienia, Nakładem Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1972.
- Piotr Kaczanowski, Janusz K. Kozłowski, Wielka Historia Polski , t.1 Najdawniejsze dzieje ziem polskich (do VII w.), Fogra, Kraków 1998.
- Janusz K. Kozłowski (opracowanie naukowe), Encyklopedia historyczna świata, t. I Prehistoria, Agencja Publicystyczno-Wydawnicza Opres, Kraków 1999.
- Bolesław Ginter, Janusz K. Kozłowski, Technika obróbki i typologia wyrobów kamiennych paleolitu, mezolitu i neolitu (wyd. III), PWN, Warszawa 1990.
- J.Desmond Clark, Prahistoria Afryki, PWN, Warszawa 1978.
- Michel Brézillon, Encyklopedia kultur pradziejowych, WAiF, Warszawa, 1981,
- Julia Zabłocka, Historia Bliskiego Wschodu w starożytnosci (od początków osadnictwa do podboju perskiego), Wrocław 1987,
- Praca zbiorowa pod redakcją naukową
Joachima Śliwy
, 2005, Wielka Historia Świata Tom 2 Stary i Nowy Świat od "rewolucji" neolitycznej do podbojów Aleksandra Wielkiego, ss. 37-39, Oficyna Wydawnicza FOGRA, .
Linki zewnętrzne
Inne hasła zawierające informacje o "Kultura badaryjska":
Rodzimy Kościół Polski
...
II wiek
...
Linz
...
Sztuka
...
Dogmat
...
Wiktor Sukiennicki
...
Dwudziestolecie międzywojenne na świecie
...
Szkoci
...
Kara
...
Aurora
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Kultura badaryjska":
008b. Grecja (plansza 18)
...
206 Kultura, nauka i sztuka okresu międzywojennego (plansza 3)
...
010c. Rzym (plansza 5)
...
|