Kyrene –
nimfa
w
mitologii greckiej
. Pochodziła z
Tesalii
. Była córką króla
Lapitów
, Hypseusa. Mieszkała w lasach gór
Pindos
.
Wygrała igrzyska pogrzebowe ku czci
Peliasa
, za co w nagrodę
Apollo
podarował jej dwa psy myśliwskie, który zakochał się w nimfie.
Jej zajęciem było polowanie i ochranianie stad swego ojca przed drapieżnikami. Pewnego razu zaatakowała lwa, nie posiadając przy sobie żadnej broni i pokonała go. Całe zmaganie obserwował Apollo. Udał się do
centaura
Chejrona
, którego wypytał o Kyrene. Chejron przepowiedział, że Apollo zabierze Kyrene za morze do ogrodów
Zeusa
i uczyni ją królową wielkiego miasta, zebrawszy przed tem mieszkańców wyspy pod górą stojącą na równinie. Mieszkańcy powitają ją w wielkim pałacu, otrzyma tytuł królowej i będzie przychylna myśliwym i rolnikom oraz urodzi Apollowi syna. Hermes zastąpi położną i zabierze ich syna do Godzin i Matki Ziemi, nakazując im żywić niemowlę
ambrozją
i
nektarem
. Gdy syn dorośnie zyska tytuł "nieśmiertelnego Zeusa", "czystego Apolla" i "strażnika trzód". Usłyszawszy to, Apollo zawiózł nimfę na swoim złotym rydwanie do krainy libijskiej.
Afrodyta
powitała ich po przybyciu. Wieczorem Apollo obiecał Kyrene długie życie podczas którego będzie mogła dowoli polować i obiecał jej rządy nad żyznym krajem. Potem posiadł ją w swym złotym pałacu. Następnie zostawił ją na pobliskiej górze pod opieką nimf mirtowych, córek Hermesa. Tam Kyrene urodziła
Aristajosa
, a po drugich odwiedzinach Apolla, wieszczka
Idmona
. Bóg oddał je we władanie część kraju, krainę
Kyrene
. Jednakże pewnej nocy Kyrene oddała się
Aresowi
, a owocem tej namiętności był
Diomedes
.
Zaś w epoe hellenistycznej głoszono, że Kyrene otrzymała swoją krainę od króla
Libii
,
Eurypylosa
. Lew pustoszył kraj, więc król obiecał, że odda część królestwa temu, kto go zabije. Kyrene zabiła lwa i w ten sposób założyła miasto Kyrene. Według tej wersji mitu miała dwoje dzieci Aristajosa i Antuchosa.
Inne wersje przedstawiają, że Kyrene nie przybyła do Libii wprost z Tesalii, ale przez jakiś czas mieszkała
Krecie
. W innych źródłach pisano, że Apollo uwiódł Kyrene pod postacią wilka.
Wergiliusz
w Georgikach przedstawia Kyrene jako nimfę wodną, mieszkającą w podziemnej grocie pod rzeką Penejos, gdzie łączyły się rzeki zanim wypłynęły na powierzchnię ziemi. Poeta nie wspomina nic o przybyciu do Libii.
Bibliografia
- Graves R., Mity greckie, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1982,
- Grimal P., Kyrene w: Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1987,