To jest lista gatunków gier komputerowych z ich opisem i przykładami gier z każdego rodzaju. Ta lista nie jest w żadnym wypadku kompletna. Z powodu ogromnej różnorodności gatunków, wybór gatunku danej gry zależy wyłącznie od interpretacji gracza.
Wiele gier łączy parę gatunków gier. Na przykład seria gier
Legend of Zelda
zawiera elementy akcji, przygodówki i
RPG
. Takie gry nazywa się hybrydami.
Główne gatunki
Bijatyki/mordobicia
Bijatyki
, inaczej mordobicia, z ang. gry beat'em up, kładą nacisk na walkę jeden na jednego pomiędzy dwoma graczami lub graczem i sterowanym przez komputer oponentem. Gry z tego gatunku pozwalają oglądać sztuki walki bez oręża, niektóre pozwalają na używanie
broni białej
(
miecze
,
noże
, itp.), a jeszcze inne pozwalają na wyzwolenie wewnętrznej energii
qi
i atakowanie nią przeciwnika (słynne
fireballe
).
Ten gatunek powstał w środku
lat osiemdziesiątych
i stał się fenomenem wraz z wydaniem gry
Street Fighter II
; ów gatunek popularny jest wśród graczy po dziś dzień.
Niektóre popularne serie gier z tego gatunku King of Fighters,
Mortal Kombat
, Street Fighter, Soul Calibur,
Tekken
oraz Virtua Fighter.
First-person perspective
First-person perspective
(FPP) to gry, w których świat widzimy oczami bohatera. Ten gatunek prawie zawsze łączy się z innym rodzajem gry, najbardziej chyba jednak znanym połączeniem jest...
First-person shooter
First-person shootery
(FPS) są strzelankami w perspektywie pierwszej osoby. Wszystkie FPSy umieszczają gracza za bronią palną, pokazując "rękę" postaci przez nich kierowanej trzymającą broń. Ta perspektywa ma dawać graczowi uczucie "bycia tam". W wielu FPS-ach tempo gry jest szybkie i wymaga od gracza dużego refleksu oraz celności.
Popularne serie gier z tego gatunku:
Counter-Strike
,
Call of Duty
,
Doom
,
Half-Life
,
Medal of Honor
,
Halo
,
Quake
i
Unreal
.
Third-person perspective
Third-person perspective
(TPP) wykorzystuje perspektywę trzeciej osoby, z której widać bohatera gry. Czasem jest ona umieszczona za bohaterem, a czasem jest umieszczona w widoku izometrycznym. Niektóre gry pozwalają na zmianę widoku pomiędzy perspektywami pierwszej lub trzeciej osoby.
Do gatunku zalicza się seria gier
Gothic
,
Grand Theft Auto
,
Tomb Raider
, oraz gry Heretic II, Jet Force Gemini,
Max Payne
,
Mafia
, Magic Carpet,
Thief
czy
Oni
.
MMOG-i i MMORPG-i
Massively-multiplayer online games
(masowe wieloosobowe gry online) i
massively-multiplayer online role-playing games
(masowe internetowe wieloosobowe gry fabularne online) są wirtualnymi światami, w których tysiące graczy mogą sprawdzić swoje umiejętności oraz wejść w interakcje z innymi graczami poprzez
Internet
. MMORPG-i wyłoniły się w środku
lat 90.
jako graficzny rodzaj tekstowych
MUD-ów
, które istniały do około
1979
roku. Pomysł wieloosobowej gry został szybko połączony z innymi gatunkami gier.
Fantastyczne MMORPG-i są najpopularniejszym typem gier MMOG. CABAL Online,
Ultima Online
, Maple Story, MU Online, Last Chaos,
Conquer Online
,
Runescape
,
Tibia
,
EverQuest
,
Final Fantasy XI
,
Lineage II
, czy
World of Warcraft
,
Guild Wars
,Fiesta Online. A to tylko niektóre z popularnych gier MMORPG.
Wyścigi
Wyścigi
(nazywane pieszczotliwie wyścigówkami lub ścigałkami) są jednymi z najbardziej znanych gatunków gier. Zwykle umieszczają gracza na miejscu kierowcy bardzo wydajnego pojazdu i wymagają od gracza, aby wygrał wyścig z oponentami kierowanymi przez komputer (lub w przypadku gry przez internet – innych ludzi). Gatunek ten wyłonił się we wczesnych
latach 80.
i do dziś jest bardzo popularny.
Popularnym podgatunkiem wyścigów są wyścigi
gokartów
.
Popularnymi grami z tego gatunku są m.in.:
Colin McRae
, OutRun,
Need for Speed
, Gran Turismo i
Mario Kart
.
Nietypową i równie popularną grą z tego gatunku jest
Carmageddon
.
Komputerowa gra fabularna
Gry
RPG
często umieszczają gracza w świecie fantastycznym bądź
science fiction
i prowadzą go przez historię bohatera. Większość tych gier nakazuje graczowi na wcielenie się w rolę "poszukiwacza przygód", który specjalizuje się w pewnych umiejętnościach (zwykle dzielonych na walkę, magię i spryt). Profesje z odpowiednimi umiejętnościami (np. preferującymi walkę nad magię, czy trudzących się tylko magię) nazywane są "klasami".
Większość tych gier podobna jest do tradycyjnych gier RPG, w które gra się za pomocą ołówka i kartek papieru (znane
D&D
), tylko że to komputer zajmuje się wszystkimi zapisami umiejętności oraz nieokreślonymi elementami, jak rzuty kośćmi. Ten gatunek powstał jako jeden z pierwszych i do dziś jest bardzo popularny.
Mimo że pierwsze gry z tego gatunku były
grami turowymi
, to większość dzisiejszych gier CRPG tworzona jest z funkcją imitującą czas rzeczywisty, głównie dzięki sukcesowi gry
Diablo
i podobnych. Tak więc, gatunek cRPG podąża ścieżką wyznaczoną przez
gry strategiczne
i zamiast używać w walce tur, gra się w czasie rzeczywistym.
Gry RPG dzielą się na kilka gatunków:
- Standard RPG – czyli te które różni się od poniższych.
- jRPG – Japońskie, a raczej azjatyckie. Wyróżnia je staranne tło fabularne i mangowy klimat. Szczegółowe informacje poniżej.
- Tactics RPG – RPG w którym walka przedstawiona jest jako plansza, zaś naszym zadaniem jest odpowiednie działanie i obmyślanie planów.
- Action RPG – RPG w którym poruszając się po planszy atakujemy przeciwników. Czyli innymi słowy mamy pełną kontrole nad naszym bohaterem zarówno w terenie jak i w czasie walki przez cały czas.
- Roguelike – RPG w którym rozgrywka przedstawiona jest w znakach ASCI. Szczegółowe informacje poniżej.
- Hack and slash – RPG w której praktycznie przez cały skupia się na walce.
- MMORPG – RPG, w którym rozgrywka prowadzona jest przez internet. Często sam wybierasz swojego bohatera i walczysz nim z innymi zalogowanymi graczami. Gra może odbywać się zarówno w przeglądarce jak i w aplikacji.
- Karciane RPG – RPG w której podczas walki atak lub inna czynność bohatera zależy od tego jaką kartę się wybrało.
- Dungeon Crawl – RPG w którym podczas rozgrywki poruszamy się przede wszystkim po lochach, podziemiach i zamkach. Fabuła jest w nich zazwyczaj uproszczona ale zdarzają się chlubne wyjątki.
- Tekstowe RPG – RPG której rozgrywka polega przede wszystkim na wybieraniu odpowiednich opcji tekstowych.
- Tamagochi RPG – nazwane tak od popularnych niegdyś elektronicznych zwierzaków jako że sam możesz wybrać jaką drużyną masz sterować.
-
Hentai
RPG – czyli RPG dla niegrzecznych chłopców. W tym gatunku występuje dużo elementów erotycznych.
Znane serie gier z tego gatunku:
Gothic
,
Final Fantasy
,
Ultima
,
Baldur's Gate
,
Star Wars: Knights of the Old Republic
,
The Elder Scrolls
,
The Witcher (Wiedźmin)
Roguelike
Odmiana komputerowych gier RPG wywodząca się od
Rogue
. Charakteryzuje się prezentacją świata, postaci i przedmiotów w postaci rysunków
ASCII
w
trybie tekstowym
lub w bardzo prostej grafice kafelkowej. Komputerowy świat gry jest zwykle generowany losowo, przez co każda rozgrywka jest inna, a złożoność świata często przewyższa oferowaną przez inne gry RPG. Jest to odmiana niezbyt popularna, ale ma grupę fanów. Grami roguelike inspirowali się autorzy Diablo. Przykłady:
Nethack
,
ADOM
,
Angband
.
jRPG
Za podgatunek
RPG
uznaje się często
jRPG
– japońskie (azjatyckie) RPG. Wyróżniają się nie tylko krajem pochodzenia, ale pewnym specyficznym sposobem tworzenia takich gier. W
jRPG
każda postać z drużyny posiada swoją historię,
quest
, każda z postaci ma swoje pięć minut w grze. Japońskie RPG charakteryzują się dogłębną analizą psychologiczną każdej z głównych postaci. Przykładami
jRPG
są serie
Final Fantasy
,
Chrono
, Breath of Fire czy
Dragon Quest
. Jednakże już w samej serii Final Fantasy możemy już znaleźć przykład odejścia od "typowego" jRPG –
Final Fantasy VIII
nie skupia się już zbytnio na historii każdej z postaci, ale na historii dwóch najważniejszych postaci – Squalla i Rinoy. Cechą często łączącą ten typ gier jest
mangowy
design
postaci, ale nie jest to regułą.
Symulacje
Gry symulacyjne
próbują symulować rzeczywiste warunki i zdarzenia (np. latanie
samolotem
) tak dokładnie, jak to tylko możliwe, dokładając ograniczenia występujące w świecie rzeczywistym (takie jak
fizyka
obiektów). Niektóre wymagają dużej ilości przeczytanych podręczników przed rozpoczęciem gry, a inne zawierają samouczek w sobie w formie
poziomu
treningowego. W przeciwieństwie do innych gatunków, wiele symulatorów nie ma jasno ustawionych celów pozwalających graczowi na wygranie gry.
Niektóre z tych gier, jak symulatory lotów, mają określone ograniczenia czasu gry (przejść ileś poziomów, zniszczyć x samolotów), gdy inne, jak
The Sims
, nie mają ich i pozwalają graczowi na zabawę do znudzenia.
Spotykane są symulatory takich pojazdów jak
tabor
kolejowy
, w którym jedynym celem jest często samo prowadzenie pojazdu, dla czystej przyjemności (tu
Train Simulator
,
Trainz Railroad Simulator
, TrainMaster, seria
EEP
, czy polska darmowa gra – MaSzyna) fanów tego środka transportu.
Symulatory lotu
– podgatunek symulacji – są najczęściej grami wojennymi (patrz
Flight Simulator
, Comanche 4 czy
FlightGear
), podczas gdy gry takie jak
The Sims
,
SimCity
,
SimAnt
czy SimEarth są połączeniem symulacji z grą strategiczną
Sportowe
Gry sportowe
emulują grę w tradycyjne
sporty
, takie jak
baseball
,
piłka nożna
,
boks
,
golf
,
koszykówka
,
hokej na lodzie
,
tenis
,
rugby
, itp. Niektóre kładą nacisk na grę w dany sport, a inne na strategię menedżera poza meczem (np.
Championship Manager
,
Football Manager
). Jeszcze inne parodiują sporty dla osiągnięcia komizmu (np. Arch Rivals).
Ten gatunek powstał we wczesnej historii
gier wideo
i jest popularny do dzisiaj.
Gry strategiczne
Gry strategiczne
skupiają się na dalekowzrocznym planowaniu i wprawnym zarządzaniem surowcami w odpowiedniej kolejności, aby osiągnąć zwycięstwo - ekonomiczne bądź też militarne. Gatunek ten powstawał w połowie lat osiemdziesiątych.
Ten gatunek dzieli się na
strategiczne gry turowe
(TBS) i
strategie czasu rzeczywistego
(RTS), ale są również wyjątki łączące obydwie z ww. grup (jak np.
X-COM
). Gry turowe były pierwszymi grami strategicznymi. W tych czasach komputery nie miały odpowiedniej ilości mocy obliczeniowej, by pokazywać interakcje jednostek w czasie rzeczywistym. Pierwsze
komputery osobiste
szybko przyjęły gry turowe do tworzenia gier wojennych. Od tej pory gatunek zaczął się rozwijać.
Ogromną większość gier strategicznych można nazwać "wojennymi grami strategicznymi", ponieważ jedynym sposobem konfrontacji z przeciwnikiem była walka militarna oraz jej
taktyka
(np.
rozpoznanie
, oflankowanie, itp.). Gry turowe są bardziej nastawione na
strategię
(np. widok na wojnę z perspektywy generała).
Przykładowe gry rozgrywane w czasie rzeczywistym:
Warcraft
,
StarCraft
,
Command and Conquer
,
Total Annihilation
,
Age of Empires
(I, II, III), Rise of Nations, seria Earth i seria
Company of Heroes (Kompania Braci)
,
Empire Earth
,
Warhammer 40.000 Dawn of War
.
Przykładowe gry rozgrywane w turach:
Civilization
, seria
Heroes of Might and Magic
, seria Fire Emblem.
Internetowe
gry strategiczne są mniej popularnym podgatunkiem. Gracz nie potrzebuje żadnego oprogramowania na swoim komputerze, ponieważ gra używa interfejsu strony internetowej. Takie gry często kończą się po paru miesiącach, przed końcem rundy i restartem gry. Jednakże niektóre z tych gier są ogromnie popularne i mają setki tysięcy graczy. Przykładami takich gier są Planetarion, Dawn of Myth,
Terra Incognita
,
OGame
czy
Laventhar
.
Znane gatunki
Edukacyjne
Gry edukacyjne uczą gracza. Większość tych gier jest adresowana do młodszych użytkowników w wieku od trzech do
parunastu
lat; po tym czasie tematy stają się trudniejsze więc nauczanie poprzez grę jest niepraktyczne (choć nie jest to regułą). Istnieje wiele podgatunków gier edukacyjnych, a każdy uczy innej treści (gry matematyczne, nauka pisania, itd.).
Znane gry to
Ortotris
Poważne
Niedawno można było zauważyć powstanie nowego gatunku, zwanego grami poważnymi. Gry te są adresowane do osób pełnoletnich, ucząc ich realiów świata poprzez gry. Z tego powodu są również nazywane grami treningowymi. Tak jak gry tradycyjne, gry poważne wymagają od gracza ogromnego zaangażowania. Jednocześnie ich głównym zamierzeniem jest zabawa i konkurowanie, więc gracze są zachęcani przez własne ambicje do kontynuowania gry (więc także kontynuowanie nauki zawartej w grze).
Gry poważne są nowym gatunkiem, więc jeszcze nie widać znaczących efektów ich działalności w przemyśle gier. Większość z nich nie jest też sprzedawana/tworzona publicznie, a wyłącznie dla jednego klienta (armia, przedsiębiorstwo). Jednakże, rząd (militarny i nie tylko) i wiele dużych korporacji zaczęło zauważać korzyści (tak edukacyjne, jak i finansowe) płynące z dodawania gier poważnych do tradycyjnego treningu praktycznego.
Przykładami takich gier są
America's Army
oraz
Rainbow Six
.
Muzyczne
Gry muzyczne są typowymi
grami arcade
, które narzucają graczowi powtarzanie sekwencji danych ruchów. Powtarzanie ruchów najczęściej odbywa się poprzez naciskanie odpowiednich przycisków na
kontrolerze
lub
klawiaturze
. Innym sposobem powtarzania sekwencji jest po prostu taniec gracza synchronicznie do rytmów muzyki (przy użyciu maty tanecznej). Ten gatunek powstał w późnych latach 90. z powodu narastającej popularności muzyki
rap
i sukcesu gry
Dance Dance Revolution
.
Zobacz też
Party
Gry party są grami wideo tworzonymi specjalnie dla potrzeb rozgrywek
wieloosobowych
. Zwykle gry party zawierają różne typy
mini-gierek
, w których wygraną zdobywa się poprzez uzbieranie większej ilości przedmiotów od innych uczestników gry bądź zdobywając najlepszy czas w jakiejś konkurencji. Wieloosobowe gry koncentrujące się na walce z przeciwnikiem nie powinny być zaliczane do tego gatunku. Niektóre popularne gry party: seria Mario Party i Fusion Frenzy.
Platformowa
Gry platformowe
, nazywane też platformówkami, są to gry, w których gracz prowadzi bohatera przez poziome powierzchnie, które właśnie nazywane są platformami.
Jest to jeden z najwcześniejszych gatunków gier i był bardzo popularny do czasu wzrostu popularności grafiki trójwymiarowej. Zazwyczaj gry platformowe były grami
dwuwymiarowymi
, a środowisko widać było z boku bohatera. Można było je stworzyć w prosty sposób za pomocą
sprite'ów
.
Grafika trójwymiarowa
usunęła konieczność ograniczenia widoku otoczenia i pozwoliła na oglądanie światów gier w pełnym wymiarze. Jednakże spowodowało to utratę prostoty kierowania bohaterem i grywalności dwuwymiarowych gier. Niemniej jednak platformówki 3D są dość często tworzone.
Tradycyjnymi elementami platformówek są bieganie, skakanie (stąd też czasami spotykana nazwa Run'n'jump – biegaj i skacz) oraz chodzenie po drabinach. Walka i strzelanie również są częstymi elementami tych gier.
Znanymi grami platformowymi są:
Donkey Kong
,
Manic Miner
,
Superfrog
, Jet Set Willy,
Super Mario Bros.
,
Lode Runner
,
Sonic the Hedgehog
,
Spyro the Dragon
, czy
Crash Bandicoot
Przykładem polskiej gry platformowej może być np. Zenek Zombie.
Logiczne
Gry logiczne wymagają od gracza np. rozwiązywania przeróżnych łamigłówek lub przejścia przez skomplikowane
labirynty
. Ten gatunek często jest połączeniem gier przygodowych i edukacyjnych.
Znanymi grami logicznymi są m.in.
Ballance
,
Lemmings
,
Saper
i
Boulder Dash
.
Shoot 'em up
Gry
shoot 'em up
, znane też jako 'shootery' lub 'strzelanki', kładą nacisk na strzelanie i zwykle upraszczają inne aspekty rozgrywki. Rozmaite wczesne gry arcade (jak na przykład
Space Invaders
) można zaklasyfikować do tego gatunku.
Grami, które wchodzą w ten gatunek są przewijane shootery. W grach tych często grano na długiej dwuwymiarowej przewijanej planszy. Gatunek ten dzieli się głównie na dwa rodzaje, klasyfikowane poprzez kierunek przewijania: najczęściej jest on poziomy (
ang.
side view) lub pionowy (ang. top view). Dwoma przykładami są R-Type i Raiden.
W tym gatunku jest jeszcze miejsce dla gier nazywanych w ang. fixed shooter-ami, których akcja dzieje się na jednym ekranie; na przykład Robotron: 2084.
Gatunek shoot 'em upów pojawił się na początku
lat 80.
.
Stealth
Ostatnimi czasy popularny gatunek, nazywany zdrobniale "skradankami", tworzy kontrast dla gier opartych głównie na akcji. Gry z tego gatunku mają dużo wspólnego z grami z gatunków
FPS
i
TPP
, ale ich głównym motywem jest skradanie się i ukrywanie przed wzrokiem przeciwnika. Przykładami gier z tego gatunku są serie gier
Metal Gear Solid
,
Thief
,
Splinter Cell
,
Hitman
,
Beyond Good & Evil
.
Survival horror
Gry
survival horror
próbują wystraszyć gracza poprzez tradycyjną fikcję horrorów, taką jak zakłócenia atmosferyczne,
śmierć
, nieumarli,
krew
czy
przemoc
. Wiele tych gier zawiera elementy gatunku
first person shooter
.
Gatunek ten został zapoczątkowany wraz z grą
Alone in the Dark
oraz
System Shock
. Został sławny dzięki serii gier
Resident Evil
. Innymi znanymi grami z tego gatunku są serie gier
Silent Hill
i
Fatal Frame (Project Zero)
.
Gra przygodowa
Gry przygodowe
były jednymi z pierwszych gier na rynku. Od gracza wymagane często jest rozwiązywanie różnych zagadek przy pomocy różnych narzędzi. Pierwsze gry przygodowe miały interfejs tekstowy. W tych grach gracz używał klawiatury, by wpisywać komendy, np. "weź linę" lub "idź na wschód", a komputer opisywał, co się dzieje.
Gdy grafika stała się bardziej złożona, tekstowe przygodówki uzupełniono obrazkami (na przykład obrazek pokazujący aktualną lokację), jednakże do wprowadzania komend nadal używano klawiatury.
Coraz większe rozpowszechnienie
myszek komputerowych
dało początek podgatunkowi
point-and-click
, gdzie gracz nie musiał już więcej wpisywać komend. Zamiast tego mógł, na przykład, kliknąć na ikonce ręki, a następnie na linie, aby ją wziąć.
Gry przygodowe zaczęły się wraz z grą Colossal Cave Adventure w
latach 70.
, później wydawane jako seria
Zork
. Znane tytuły to m.in.:
Day of the Tentacle
, seria
King's Quest
i Monkey Island.
Obecnie swój renesans przeżywa gatunek czysto tekstowych przygodówek, zwanych współcześnie
Interactive Fiction
, dla odróżnienia ich od archaicznych tekstówek i współczesnych przygodówek graficznych.
Tradycyjne
Większość popularnych gier planszowych, karcianych, itp. doczekało się swoich wersji komputerowych. Gry komputerowe mogą być godnymi przeciwnikami i pozwalają na ulepszanie swoich umiejętności w danej grze.
Przykłady:
Gatunki wymierające
Interaktywne filmy
Interaktywne filmy przyszły wraz z
CD-ROMami
. Gry te to wstępnie nagrane sekwencje filmowe, w których gracz kontrolował tylko niektóre ruchy głównego bohatera. Na przykład, gdy bohater był w niebezpieczeństwie, gracz decydował, gdzie się poruszyć, zadziałać lub zaatakować. W tych grach, jedyną działalnością gracza był wybór lub zgadnięcie ruchu, który był odgórnie wybrany przez
projektantów gry
.
Wraz z rozwojem grafiki
3D
, interaktywne filmy szybko zaczęły zanikać.
Znane gry z tej kategorii:
Dragon's Lair
,
Space Ace
.
Retro
Gry retro to gry, które miały bardzo prosty interfejs, czterokierunkowe możliwości ruchu i jedną podstawową operację. "Retro" nie musi oznaczać rodzaju. Wiele gier arcade i gier na
konsole
poprzedzające
Nintendo Entertainment System
mogą być sklasyfikowane jako "retro".
Pong
i
Pac-Man
to prawdopodobnie dwa najbardziej znane przykłady z tego gatunku.