Przelot pospolity
Przelot pospolityPrzelot pospolity, przelot uprawny (Anthyllis vulneraria L.) –
gatunek
rośliny z
rodziny
bobowatych
. Rodzimy obszar jego występowania to
Europa
, w
Azja Mniejsza
,
Afryka Północna
, ale jest też uprawiany w wielu innych regionach świata[2]. W
Polsce
dość pospolity na niżu i w niższych położeniach górskich. Morfologia-
Łodyga
- Wznosząca się, czasem, zwłaszcza u nasady – leżąca. Pęd zwykle tylko u nasady rozgałęziony, o wysokości 10-60 cm.
-
Liście
- Liście odziomkowe niepodzielone, owalnie wydłużone lub złożone, o 1-4 parach listków bocznych i znacznie większym, wydłużonym listku szczytowym. Listki podłużnie jajowate, całobrzegie, zaostrzone. Liście łodygowe złożone z 3-7 par listków bocznych. U nasady liści czasem obecne małe
przylistki
.
-
Kwiatostan
- Wielokwiatowa
główka
objęta dłoniasto wrębnymi
podsadkami
.
-
Kwiaty
-
Motylkowe
o dużym, rozdętym i owłosionym
kielichu
. Włoski na kielichu do 11 mm długie, skośnie odstające. Dziesięć
pręcików
, zrośniętych nitkami w rurkę obejmującą
słupek
.
Korona kwiatu
w kolorze żółtym lub złocisto-żółtym, do 2 cm.
-
Owoce
- Drobny jednonasienny
strąk
, prawie kulisty.
Nasiona
wydłużone, jajowate, dwubarwne (połowa nasienia zielona, reszta jasnożółta)
-
Korzeń
- Wrzecionowaty, silny, do l m w głąb ziemi.
Biologia i ekologia
Bylina
,
hemikryptofit
. Występuje na niżu, na suchych łąkach i pastwiskach.
Hemikryptofit
. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych
gatunek charakterystyczny
dla
Ass.
Anthyllido-Trifolietum (regionalnie)[3]. Kwitnie w okresie
maj
-
sierpień
. ZmiennośćGatunek zmienny morfologicznie, występuje w kilku podgatunkach[4]: - Anthyllis vulneraria L. subsp. vulneraria – podgatunek typowy.
- Anthyllis vulneraria L. subsp. carpatica (Pant.) Nyman – występuje w Europie środkowej od
Wysp Brytyjskich
i
Francji
na zachodzie po
Polskę
na wschodzie i od
Danii
na północy, po
Włochy
na południu. Podgatunek uprawiany w całej Europie.
- Anthyllis vulneraria L. subsp. maritima (Schweigg.) Corb. (
syn.
Anthyllis maritima Schweigg.) – występuje na wybrzeżu
Morza bałtyckiego
w pasie od
Estonii
i
Szwecji
, po
Niemcy
i
Danię
,
- Anthyllis vulneraria L. subsp. polyphylla (DC.) Nyman – występuje w Europie wschodniej i południowo-wschodniej od
Estonii
,
Łotwy
,
Litwy
i
Białorusi
na północy po
Turcję
i region
Kaukazu
na południu.
Zastosowanie-
Roślina lecznicza
. Kwiaty (Flos Anthyllidis) używane były dawniej jako lek ściągający i przeczyszczający.
Napar
stosowany u dzieci działał pobudzająco na
przemianę materii
i przeciwwymiotnie. Świeże ziele stosowano jako środek gojący rany do okładów i zmywań.
- Przelot zwyczajny jest wartościową rośliną pastewną i łąkową zawierająca w sianie 12%
białka
i 3%
tłuszczu
.
Przypisy Bibliografia- Rośliny użytkowe, Wiedza Powszechna, W-wa, 1966
- Zbigniew Podbielkowski, Słownik roślin użytkowych,
- Leonidas Świejkowski: Rośliny lecznicze występujące w stanie dzikim. Kraków: Wydawnictwo Polskiego Związku Zielarskiego, 1950.
Inne hasła zawierające informacje o "Przelot pospolity":
Biegun północny
...
Gatunek chroniony
...
Jarząb pospolity
...
Chojnik (Karkonosze)
...
Bór świeży
...
Orzysz (jezioro)
...
Mazurski Park Krajobrazowy
...
Bóbr europejski
...
Polska Czerwona Księga Roślin
...
Szkocja
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Przelot pospolity":
Lasy i leśnictwo w Polsce (plansza 13)
...
Rośliny użytkowe (plansza 18)
...
Rośliny użytkowe (plansza 4)
...
|