Pędy płonne skrzypu olbrzymiego
Pęd płonny – u roślin jest to
pęd
, na którym nie występują organa rozrodcze, nie są wytwarzane
zarodniki
ani
nasiona
. Wiele gatunków roślin wytwarza wyłącznie pędy rozrodcze, u niektórych występują równocześnie zarówno pędy płonne, jak i pędy rozrodcze, u innych jeszcze gatunków pędy płonne wytwarzane są w innym czasie, niż pędy rozrodcze. Pędy płonne pełnią funkcję
asymilacyjną
wytwarzając w drodze
fotosyntezy
substancje organiczne niezbędne do rozwoju i wzrostu rośliny.
U
skrzypów
pęd płonny to pęd, na którym nie są wytwarzane
kłosy zarodnionośne
. W naszej
strefie klimatycznej
wytwarzany jest on zazwyczaj później niż
pęd zarodnionośny
. Pęd płonny jest pokoleniem bezpłciowym –
sporofitem
. Jego zadaniem jest przeprowadzanie
fotosyntezy
i wytworzenie
substancji zapasowych
, które zmagazynowane w
kłączu
i znajdujących się na nim
bulwach pędowych
umożliwią rozwój pędu zarodnionośnego i wytworzenie
zarodników
.
Drobne liście skrzypu tworzą pochewkę otaczającą węzeł pędu
Pęd płonny skrzypów wyrasta z podziemnego kłącza i zbudowany jest z na przemian ułożonych członów długich – międzywęźli i krótkich – węzłów. Z węzłów na pędach nadziemnych wyrastają okółkowo ułożone liczne pędy boczne (również członowane) i małe, łuskowate liście. Liście skrzypów są bardzo małe i nie biorą udziału w fotosyntezie, często są czarniawe. Wyrastają one w okółkach na pędzie, zrastając się dookoła węzłów tworzą pochwy podtrzymujące nasady międzywęźli. Pędy skrzypów są silnie wysycone
krzemionką
. Bardzo łatwo odrywają się w węzłach.
U
roślin nasiennych
nazwą pędy płonne określa się pędy nie wytwarzające kwiatów. Ich przeciwieństwem są pędy kwiatowe wytwarzające kwiaty. U niektórych gatunków tych roślin występują wyłącznie pędy kwiatowe, u niektórych obok pędów kwiatowych występują również pędy płonne.
Bibliografia
- Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. .
- Stanisław Tołpa, Jan Radomski: Botanika. Podręcznik dla Techników Rolniczych. Warszawa: PWRiL, 1971.
- František Činčura, Viera Feráková, Jozef Májovský, Ladislav Šomšák, Ján Záborský: Pospolite rośliny środkowej Europy. Jindřich Krejča, Magdaléna Záborská (ilustracje). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1990. .