Operacja Ten-gō
II wojna światowa
,
wojna na Pacyfiku
|
"
Yamato
" bombardowany przez amerykańskie samoloty |
Data |
7 kwietnia
1945
|
Miejsce | wody pomiędzy
Okinawą
a
Kiusiu
|
Przyczyna | próba wsparcia wojsk japońskich na Okinawie |
Wynik | zwycięstwo Stanów Zjednoczonych koniec "ery pancerników" |
Terytorium | północno-zachodni
Pacyfik
|
Strony konfliktu |
Japonia
|
Stany Zjednoczone
| Dowódcy |
Sei'ichi Itō†
Kōsaku Aruga†
Keizō Komura |
Marc A. Mitscher
Morton Deyo | Siły | 1 pancernik 1 lekki krążownik 8 niszczycieli | 8 lotniskowców 6 pancerników 350 samolotów | Straty | 1 pancernik zatopiony 1 lekki krążownik zatopiony 4 niszczyciele zatopione 2 niszczyciele uszkodzone 3742 zabitych | 10 samolotów zniszczonych 12 zabitych |
|
|
Operacja Ten-gō (
jap.
天号作戦, Ten-gō Sakusen; "Operacja Niebiosa") – ogólna nazwa planowanych, czterech operacji morskich floty japońskiej w końcowej fazie II wojny światowej. Do skutku doszła tylko pierwsza z nich o nazwie "Ten-ichi-gō Sakusen" ("Operacja Niebiosa Nr 1") skierowana przeciwko
flocie amerykańskiej
wspierającej działania
desantowe
podczas
bitwy o Okinawę
w kwietniu
1945
r.
Przed bitwą
W kwietniu 1945 r.
Okinawa
stała się celem ostatniego, amerykańskiego desantu morskiego II wojny światowej. Japończycy nie mieli szans się obronić. Marsz amerykański, chociaż spowolniony zaciekłym oporem Azjatów, postępował.
W Tokio zapadła decyzja, aby na ratunek Okinawie wysłać morskie posiłki. Postawiono na pozostałości Drugiej Floty, która została w poprzednich bitwach zdziesiątkowana. W związku z czym przemianowano ją na Specjalny Zespół Uderzeniowy.
Okręty wypłynęły 6 kwietnia
1945
r. o godzinie 16.00. Celem zespołu było obezwładnienie amerykańskich okrętów, zniszczenie floty desantowej i zaopatrzenia oraz wsparcie
artyleryjskie
działań na lądzie. Ponadto, zaokrętowano oddziały
piechoty
, które po osadzeniu okrętów na plaży miały być wysadzone na brzeg dla zaatakowania amerykańskich oddziałów lądowych od tyłu. Dlatego jednostki zabrały zapas paliwa na rejs jedynie w jedną stronę. Dowództwo japońskie żywiło przekonanie, że grupa okrętów dysponuje wystarczającą siłą ognia artyleryjskiego i mobilnością aby obronić się przed atakami lotniczymi. Podobnie w przypadku konfrontacji z okrętami liniowymi przeciwnika
działa
artylerii głównej "Yamato" miały z bezpiecznie dużej odległości umożliwić ich zniszczenie.
Siły
Japończycy
Z bazy
Tokuyama
na
wyspie
Honsiu
wyruszył zespół
okrętów
pod dowództwem
wiceadmirała
Seiichi Ito w składzie:
Amerykanie
W skład będącej bezpośrednim przeciwnikiem amerykańskiej 58 grupy taktycznej (Task Force 58) dowodzonej przez
admirała
Mitschera
wchodziły następujące
lotniskowce
:
Na wypadek niepowodzenia akcji lotniczej obronę miały przejąć pancerniki kontradmirała Deyo:
Bitwa
Dnia 6 kwietnia o godzinie 19.45 zespół japoński został wykryty przez
okręt podwodny
"Threadfin".
Rano 7 kwietnia 1945 r. z lotniskowców amerykańskiej 58. Grupy Taktycznej wysłano samoloty rozpoznawcze, mające za zadanie wykrycie japońskich jednostek. Udało się tego dokonać około godziny 10.00, w odległości około 450 km od Okinawy. Następnie dowódca 58. Grupy Taktycznej, wiceadmirał Mitscher, wysłał przeciwko zespołowi japońskiemu grupę samolotów
bombowych
i
torpedowych
pod eskortą
myśliwców
w łącznej liczbie 386 maszyn.
W początkowej fazie bitwy, pierwsza grupa samolotów, złożona z lekkich bombowców i myśliwców, stwierdziwszy brak osłony lotniczej zespołu japońskiego, rozpoczęła atak z użyciem bomb oraz pocisków rakietowych w celu osłabienia artylerii przeciwlotniczej wroga. Tuż za nimi na pole bitwy nadleciała druga grupa, złożona z samolotów torpedowych. Łączna liczba maszyn obu grup wynosiła około 200 samolotów. Samoloty torpedowe podzieliły się na mniejsze grupy, po około 20 maszyn, a do ataków przystępowały kluczami, po 3-5 samolotów. Pierwszy atak samolotów torpedowych, wspomaganych przez bombowce i myśliwce z pierwszej grupy, trwał łącznie przez około 60 minut. "Yamato", mimo ognia całej artylerii oraz prób uchylania się manewrami, został w tym czasie trafiony 2 bombami oraz 6 torpedami. Ciężko uszkodzony był także lekki krążownik "Yahagi", trafiony bombą i 3 torpedami. Spośród 8 niszczycieli, od bomb, torped i pocisków rakietowych, zatopione zostały "Hamakaze" i "Kasumi". Uszkodzony bombami i rakietami niszczyciel "Isokaze" zatopiła własna załoga, podobnie jak w przypadku niszczyciela "Asashimo". Bomby i pociski rakietowe uszkodziły także niszczyciel "Fuyutsuki". Okręty te nie mogły już swym ogniem osłaniać uszkodzonego "Yamato".
Zespół japoński był już w tej fazie bitwy praktycznie rozbity - samoloty torpedowe z trzeciej grupy dokończyły tylko dzieła zniszczenia. W "Yamato" trafiły dalsze 2 bomby i 4 torpedy. Po wybuchu ostatniej okręt przechylił się i zatonął wraz z większością załogi, liczącej około 2500 osób (z czego uratowało się tylko 280 marynarzy). Zatonął także krążownik lekki "Yahagi". Z całego zespołu ocalały 4 niszczyciele, choć również z uszkodzeniami. Łącznie zginęło ponad 3700 Japończyków. Straty Amerykanów wyniosły natomiast zaledwie 10 samolotów (3 myśliwce, 3 bombowce i 4 samoloty torpedowe) oraz 12 lotników.
Znaczenie
Próba dostarczenia posiłków Japończykom na Okinawie nie powiodła się. Wyspa została opanowana przez Amerykanów
23 czerwca
.
"Operacja Ten-gō" zakończyła epokę użycia bojowego wielkich okrętów liniowych i była potwierdzeniem rosnącego znaczenia przewagi w powietrzu na współczesnym polu walki.
Przypisy
- ↑ Największy okręt tej klasy na świecie; dowodził nim Kōsaku Aruga.
Bibliografia
- Zbigniew Flisowski: Burza nad Pacyfikiem Tom 2. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1989. .
- Edmund Kosiarz: Wojna na morzach i oceanach 1939 - 1945. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1988. .