materia
materia - w potocznym rozumieniu ogół obiektywnie istniejących przedmiotów fizycznych poznawalnych zmysłami. W fizyce termin "materia" stosowany jest w kilku różnych, opisanych w artykule znaczeniach.
Historia pojęcia "materia" w fizyce
Kartezjusz i Newton
Spór, co do zakresu znaczeniowego pojęcia "materia" pojawił się wśród fizyków już w epoce formowania się fizyki jako nauki, t.j. w wieku XVII.
Według Kartezjusza materia, to byt rozciągły w przestrzeni, wypełniający ją całą (brak absolutnej próżni), podzielny nieskończenie, nie tylko w postaci ciał (cząstek), ale subtelnego materiału przenoszącego oddziaływania między nimi (Meteorologia 1637, Zasady filozofii 1644). Koncepcja ta była nieco zbliżona do tej, jaka wynika z fizyki współczesnej, lecz czysto spekulatywna. Dlatego zwyciężyła koncepcja przedstawiona przez Izaaka Newtona: świat składa się z ciał zbudowanych z twardych i sztywnych, niepodzielnych cząstek, nieprzenikliwych (jedno miejsce może zajmować jedna tylko cząstka), rozciągłych w absolutnej przestrzeni i trwających w absolutnym czasie, zdolnych do ruchu, obdarzonych bezwładnością (masą bezwładną) i ważkością (masą ważką), rozdzielonych absolutną próżnią; oddziaływania przenoszą się na odległość (przez próżnię, bez pośrednictwa ciał materialnych), z nieskończoną prędkością (Philosophiae naturalis principia mathematica 1687, Optyka 1704). Podstawowym atrybutem materii i miarą jej ilości (a w fizyce posiadanie cech mierzalnych decyduje o uznaniu danego bytu za realny), jest w tym ujęciu masa. Koncepcja ta wydawała się mieć mocne oparcie w ścisłych prawach fizyki newtonowskiej (dynamiki i teorii grawitacji) i stała się filozoficzną podstawą dalszego rozwoju mechaniki klasycznej, a następnie, po uznaniu ciepła za skutek ruchu cząstek (Herapath, Carnot), kinetycznej teorii gazów i termodynamiki. Rozwój fizyki wydawał się dowodzić nieistnienia imponderabiliów - bytów istniejących obiektywnie, rozciągłych, lecz nie posiadających masy, takich jak cieplik.
Problem eteru - ostatniego imponderabilium
Newton przyjmował, że światło jest strumieniem cząstek o właściwościach zgodnych z jego koncepcją materii (Optyka 1704). Jednak już w 1678 Huygens sformułował koncepcję światła jako fali (podłużnej) (Traktat o świetle 1690. Odkrycie przez Younga w 1801 dyfrakcji i interferencji światła (choć oba te zjawiska były obserwowane już w XVII wieku, także przez Newtona), wydawało się jednoznacznie potwierdzać tę hipotezę. Pozostawał jednak problem ośrodka, w którym fala ta się rozchodziła (nazwanego przez Huygensa eterem). Eter nie posiadał masy, wypełniał próżnię fizyczną, był niezwykle sprężysty. Co gorsza, gdy po odkryciu (Malus 1809) polaryzacji światła, okazało się ono falą poprzeczną (Young 1817), eterowi trzeba było przypisać jednocześnie doskonałą ściśliwość, jakiej nie mają nawet gazy, i sztywność charakterystyczną dla ciała stałego.
Inne hasła zawierające informacje o "materia":
Ekosystem
bieg rzekiEkosystem ma zazwyczaj czteropoziomową strukturę pokarmową. Te poziomy to:środowisko
abiotyczne
– materia nieożywiona w środowisku,
producenci
–
organizmy samożywne
, które użytkują wyłącznie abiotyczną część ...
Arystoteles
i kategorie2.1.2.2 Sądy i wnioskowanie2.1.2.3 Dowodzenie2.1.2.4 Zasady „naukowego myślenia”2.2 Metafizyka2.2.1 Forma i materia2.2.2 Hierarchia bytów2.3 Psychologia2.3.1 Istota duszy2.3.2 Składniki duszy ludzkiej2.4 Etyka2.4.1 Dobro jako ...
Nałęcz (herb szlachecki)
...
Tytan (pierwiastek)
Charakteryzuje się wysoką temperaturą topnienia: 1649 °C (co czyni ten metal użytecznym jako materiał ogniotrwały). Jest błyszczący, posiada biały, metaliczny kolor.Handlowy tytan o czystości 99,2% ...
Okres archaiczny (starożytna Grecja)
która według niego stanowiła równoważnik pramaterii.
Światopogląd
Talesa oparty był na podstawach materialistycznych. Próby wyjaśnienia przyczynowości miały charakter rozumowy i
laicki
. Racje Talesa można ...
Prawo rodzinne
2010
roku. Kodeks ten stanowi niejako uzupełnienie przepisów
Kodeksu cywilnego
, mimo że materia którą reguluje została zawarta w odrębnym akcie prawnym.Własną regulację praw rodzinnych ...
Pierwiastek chemiczny
pierwiastków mogą łączyć się z sobą tworząc
związki chemiczne
. Niemal cała znana
materia
składa się z pierwiastków chemicznych w pierwszym znaczeniu, które występują albo ...
Choroby zakaźne
roślina) lub
nosiciel
(np. w przypadku
duru brzusznego
). Rzadziej źródłem zakażenia jest materia nieożywiona (np.
gleba
jest źródłem
tężca
).Do
zakażenia
jakiegoś
organizmu
może dojść ...
David Hume
wiedzy, ani logicznych własności samego myślenia. Jednak Hume sceptycznie analizuje także pojęcia materialistycznej metafizyki takie jak: materia, energia, ciepłota. jego perspektywa jest antynominalistyczna tzn. ...
John Dalton
...
Inne lekcje zawierające informacje o "materia":
041. B. Russell – atomizm logiczny (plansza 12)
nieprzekraczalna granica między światem fizycznym a psychicznym. „Sądzę" — pisał — „że materia jest mniej materialna i duch mniej duchowy, niż się zwykle przyjmuje". ...
Budowa atomu (plansza 2)
le height=380 width=770 >
Ziarnista budowa materii
Otaczająca nas materia to świat różnorodnych substancji np. woda, powietrze, drewno, metale. Sprawiają one ...
210. Szata roślinna Polski (plansza 2)
...
|