Aragonia
była
frankijską
marchią
graniczną z pierwszą historyczną stolicą w
Jaca
powstałą po najeździe muzułmanów na
półwysep Iberyjski
w
711
. W czasach kryzysu państwa Franków Aragonia przekształciła się w samodzielne
hrabstwo
, zjednoczone w
925
z
Królestwem Pampeluny (Nawarry)
. W wyniku dynastycznych podziałów w
1035
z
Królestwa Nawarry
zostało wydzielone Królestwo Aragonii, pierwszym królem został
Ramiro I
. W
1118
król
Alfons I Waleczny
odbił muzułmanom Saragossę i przeniósł do niej stolicę królestwa.
W
1137
hrabia Barcelony
Ramon Berenguer IV
poślubił dziedziczkę Aragonii
Petronelę
, co dało początek unii Aragonii ze znacznie ludniejszą
Katalonią
. Katalońscy władcy Aragonii rozpoczęli ekspansję na południe, aby wyprzeć
Maurów
z Hiszpanii (zob.
rekonkwista
). W
XIII
i
XIV
wieku Francuzi z północy wyparli Katalończyków z
Prowansji
, co skierowało ekspansję Aragonii na południe płw. Iberyjskiego i w rejon basenu
Morza Śródziemnego
. Na skutek tej ekspansji zajęto min.
Walencję
, wyspy
Baleary
,
Sycylię
, południową część półwyspu Apenińskiego z
Neapolem
oraz
Sardynię
. Król Aragonii nosił również tytuł króla Walencji,
króla Majorki
, hrabiego Barcelony, lorda
Montpellier
a także przez pewien okres
księcia Aten i Neopatrii
. Każdy z tytułów dawał mu prawomocną władzę nad określonym regionem, tytuły te ulegały zmianom po zwycięskich lub przegranych wojnach. W ten sposób ukształtowało się pojęcie Korony Domu Aragonii, które obejmowało wszystkie kraje znajdujące się pod zwierzchnim panowaniem króla Aragonii.
W
1469
następca tronu Aragonii
Ferdynand II
poślubił córkę króla Kastylii
Izabelę Kastylijską
. Skutkiem tego małżeństwa była unia Aragonii i Kastylii, które w początkach
XVI
wieku utworzyły zjednoczone królestwo
Hiszpanii
. W ramach tego królestwa Aragonia zachowała ustrojową odrębność (własne sądownictwo i
kortezy
), jednak dominująca pozycja znacznie silniejszej i bogatszej Kastylii doprowadziły ostatecznie w
1707
do zlikwidowania królestwa Aragonii.
Główne miasta
Głównymi miastami królestwa były:
Zobacz też