Wszystkich Świętych na cmentarzu w
Oświęcimiu
, 1 listopada 1984.
Wszystkich Świętych, (
łac.
festum omnium sanctorum) –
rzymskokatolicka
uroczystość (część innych kościołów również ją uznaje, w tym
anglikański
i wiele z
luterańskich
) obchodzona w Polsce
1 listopada
ku czci wszystkich znanych i nieznanych
świętych
.
Historia
Uroczystość
Wszystkich Świętych wywodzi się głównie z czci oddawanej
męczennikom
, którzy oddali swoje życie dla wiary w
Chrystusa
, a których nie wspomniano ani w
martyrologiach
miejscowych, ani w kanonie
Mszy Świętej
. Pierwotnie święto to obchodzono 13. maja.
W
III wieku
rozpowszechniła się tradycja przenoszenia całych
relikwii
świętych, lub ich części, na inne miejsca. W ten sposób chciano podkreślić, że święci są własnością całego Kościoła. Kiedy w
610
papież
Bonifacy IV
otrzymał od cesarza starożytną świątynię
pogańską
Panteon
, kazał złożyć tam liczne relikwie i poświęcił tę budowlę na kościół pod wezwaniem Matki Bożej Męczenników. Od tego czasu oddawano cześć wszystkim zmarłym męczennikom, w dniu 1 maja.
Papież Grzegorz III
w
731
przeniósł tę uroczystość z 13. maja na dzień 1.listopada. Powodem były prawdopodobnie trudności z wyżywieniem rzesz pielgrzymów przybywających do Rzymu na wiosnę. W
837
Grzegorz IV
rozporządził, aby odtąd 1 listopada był dniem poświęconym pamięci nie tylko męczenników, ale wszystkich świętych
Kościoła katolickiego
. Jednocześnie na prośbę cesarza
Ludwika Pobożnego
rozszerzono to
święto
na cały
Kościół
.
Współczesność
Pierwszy dzień listopada jest w Polsce
dniem wolnym od pracy
, co powoduje, że wiele osób podróżuje nawet na wielkie odległości, aby odwiedzić groby swoich bliskich. Ludzie odwiedzają
cmentarze
, aby ozdobić groby kwiatami, zapalić znicze i
pomodlić się
w intencji swoich zmarłych. To święto ma charakter religijny, głównie katolicki, ale dobrym zwyczajem obchodzi je także wiele osób innych wyznań, albo nie wyznających żadnej religii. Jest to wyrazem
pamięci
oraz oddania czci i szacunku zmarłym.
Święto to było dniem wolnym również w czasach
PRL-u
, ale oficjalnie starano się nadać mu charakter
świecki
i nazywano je dniem Wszystkich Zmarłych bądź Świętem Zmarłych. Nazwa ta utrwaliła się w świadomości wielu osób, jako kościelna nazwa
uroczystości liturgicznej
: Wszyscy Święci[1].
Następnego dnia po Wszystkich Świętych w
Dzień Zaduszny
(
2 listopada
) obchodzony jest dzień wspominania zmarłych[2] (w Polsce zwany
Zaduszkami
). Dla katolików łacińskich i wielu innych chrześcijan zachodnich jest to dzień modlitw za wszystkich
wierzących
w Chrystusa, którzy odeszli już z tego świata. Pamięć o zmarłych znajduje również bardziej świecki wyraz. Organizuje się zaduszkowe koncerty, wystawy i spektakle, poświęcone zmarłym artystom, wydaje okolicznościowe czasopisma i książki.
Święta prawosławne
W
prawosławiu
podobne święto obchodzi się w pierwszą
niedzielę
po
Pięćdziesiątnicy
(Zesłaniu Ducha Świętego na apostołów) lub według innych źródeł - w sobotę przed Pięćdziesiątnicą[3]. Praktycznie w
Rosji
, części
Białorusi
i
Ukrainy
utożsamia się takie święto (lub tylko Zaduszki) z tzw. dniem rodzicielskim (родительский день) lub
Radonicą
(ros. Радуница), obchodzonymi kilka razy do roku, ale najczęściej w
okresie wielkanocnym
, przy czym powinien to być
wtorek
, rzadziej
poniedziałek
tygodnia tomaszowego następującego po tygodniu wielkanocnym (rozpoczynającym się zgodnie z chrześcijańskim liczeniem dni tygodnia niedzielą wielkanocną)[4]. Natomiast według zwyczajów południowych prawosławnych
Słowian
święta takie obchodzono w
Wielkim Tygodniu
.
Jednym z najdawniejszych, zachowanych kazań spisanych w języku polskim jest kazanie na Dzień Wszystkich Świętych (In Die Omnium Sanctorum). Kazanie to znajduje się w rękopisie Biblioteki Kapitulnej w Pradze i pochodzi z połowy XV wieku[5].
Zobacz też
Przypisy