Sonar pasywny - bierne urządzenie
hydrolokacyjne
(
sonar
), służący do wykrywania obiektów podwodnych poprzez odbiór
fal akustycznych
wytwarzanych przez te obiekty lub od nich odbitych.
Przede wszystkim szumonamierniki stosowane są w celach wojskowych do wykrywania i określania położenia zanurzonych
okrętów podwodnych
przez określanie kierunku, z którego nadchodzą fale dźwiękowe. Dźwięki chwytane są przez
hydrofony
(przetworniki) i przetwarzane w sygnały elektryczne. Układ fazujący (
kompensator
) określa na podstawie różnic sygnałów z poszczególnych hydrofonów kierunek źródła szumów, nadto sygnały elektryczne zamieniane są po wzmocnieniu ponownie na fale dźwiękowe w słuchawkach lub głośniku operatora systemu. Oprócz ustalenia kierunku obiektu, z charakterystyki dźwięku może również ustalić jego odległość, a nawet typ okrętu. Współczesne hydrolokatory pasywne odznaczają się bardzo dużym zasięgiem działania.
Szumonamierniki stosowane są na okrętach wojennych, nawodnych i podwodnych (hydrofony mocowane są na ich kadłubach), a także na zrzucanych z samolotów
pławach
używanych do
wykrywania okrętów podwodnych
oraz w systemach stacjonarnych, na przykład w
amerykańskim
systemie
SOSUS
.
Szumonamierniki zostały wprowadzone pod koniec
I wojny światowej
. Ich rola uległa później ograniczeniu przez szerokie wprowadzenie
sonaru
aktywnego, jednakże następnie znów wzrosła z powodu dążeń do stosowania technologii pasywnych w celu zamaskowania obecności jednostki poszukującej.
Bibliografia
- Encyklopedia Techniki Wojskowej, Warszawa 1987,