Encyklopedia
Encyklopedia - (łac. encyclopaedia z gr. ἐνκύκλιos, enkýklios - "tworzący krąg" + gr. παιδεία, paideía - "wykształcenie") - kompendium ludzkiej wiedzy zapisane w formie zbioru haseł (słów kluczowych) z wyjaśnieniem ich znaczenia. Hasła są ułożone w pewnym logicznym porządku, zazwyczaj alfabetycznym, dzięki czemu możliwe jest szybkie odnalezienie właściwej informacji.
Encyklopedia może być powszechna, tj. starająca się ująć całą ludzką wiedzę (taka jak np. Wielka encyklopedia powszechna PWN), lub może być encyklopedią specjalistyczną z danej dziedziny (np. Encyklopedia Odkryć i Wynalazków PWN). Obecnie największą wirtualną encyklopedią jest Wikipedia.
Historia
Często przyjmuje się, że pomysł księgi składającej się z alfabetycznie ułożonej listy haseł wraz z wyczerpującym wyjaśnieniem ich znaczenia pochodzi od Johna Harrisa, który w 1704 roku opublikował swój Lexicon technicum, aczkolwiek terminu encyklopedia w znaczeniu "całokształt wiedzy" użył po raz pierwszy w 1532 roku François Rabelais. W tytule dzieła encyklopedia pojawiła się w 1559 r. w pracy humanisty chorwackiego Pavao Skalicia (Encyclopaediae seu orbis disciplinarum tam sacrarum quam profanarum epistemon).
Prace mające charakter encyklopedyczny pojawiły się już dwa tysiące lat temu i powstawały w następnych wiekach:
- Marek Terencjusz Warron - Disciplinarum libri IX (ok. 50 p.n.e.)
- Pliniusz Starszy - Historia naturalna (Historia naturalis) (I w.)
- Panorama cesarska (皇覽 Huanglan) (Chiny, ok. 220)
- Izydor z Sewilli - Etymologiarum seu originum libri XX (początek VII w.)
- Al-Dżahiz - Księga zwierząt (Kitab al-chajwan) (kraje arabskie, IX w.)
- Semadewa (Indie, XII w.)
- Hemadri (Indie, XIII w.)
- Wincenty z Beauvais - Zwierciadło większe (Speculum maius) (ok. 1240)
- Brunetto Latini - Skarbiec wiedzy (Li livres dou Tresor) (ok. 1265)
Znane encyklopedie
Pierwszą encyklopedią powszechną była francuska Encyclopédie, której edytorami byli Jean d`Alembert i Denis Diderot. Encyklopedia ta została ukończona w 1772 roku. Liczyła ona 28 tomów, 71818 artykułów i 2885 ilustracji. Jej współautorzy są często nazywani kręgiem francuskich encyklopedystów, z których wielu zostało później współorganizatorami Wielkiej Rewolucji Francuskiej.
Równolegle z encyklopedią francuską, zaczęła powstawać Encyclopaedia Britannica, której pierwsze trzytomowe wydanie opublikowano w latach 1768-1771. Obecnie Encyclopaedia Britannica jest największym na świecie tego rodzaju wydawnictwem. Liczy ona obecnie 32 tomy (12 Micropaedii, 17 Macropaedii, 2 Indeksu i 1 Propaedii) i ponad 65 000 artykułów zawierających ok. 44 000 000 słów.
W niemieckim obszarze językowym dużym uznaniem cieszą się wydawnictwa encyklopedyczne Brockhaus.
W Polsce dominującą pozycję na rynku wydawnictw encyklopedycznych od dziesięcioleci zajmuje PWN.
Inne hasła zawierające informacje o "Encyklopedia":
Oddychanie komórkowe
...
Sztuka
1996, .Grzegorz Dziamski, Konceptualizm w: Grzegorz Dziamski (red.) Od awangardy do postmodernizmu, Encyklopedia kultury polskiej XX wieku.
1996
, .Grzegorz Dziamski (red.), Awangarda w perspektywie ...
Koszykówka
o koszykówce NBA
Oficjalna strona National Basketball Association
Wymiary tablicy do gry w koszykówkęPrzypisy↑ Encyklopedia pytań i odpowiedzi (Brian Williams) ...
Albumina
Typowe leczenie poparzenia trzeciego stopnia (30-50% powierzchni ciała) wymaga 600 gramów albumin.Przypisy↑
Encyklopedia zdrowia: Albuminy (Terminy medyczne – Układ krążenia)
. [dostęp 2010-03-09].↑
Normal Ranges ...
Wittenberga
okazał się fałszerstwem z ok. 1000 r.↑ Znane też jako Gau Niccici.↑
Encyklopedia Katolicka
. ↑ Markus Wriedt: Luther's Theology. W: The Cambridge Companion to Luther. ...
Jura
dla geografów. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005. . David Burnie: Dinozaury – Ilustrowana Encyklopedia. Warszawa: SAMP Edukacja i Informacja, 2005. . ...
Dire Straits
strona Davida Knopflera
(
ang.
)
Autoryzowana biografia Marka Knopflera
(
ang.
)Przypisy↑ Wiesław Weiss: Wielka rock Encyklopedia. Warszawa: "Iskry", 2000, s. 788. . ↑ Wiesław Weiss: Wielka rock Encyklopedia. ...
Bernardo Bellotto
- 1760, olej na płótnie 135 x 213 cm,
Kunsthistorisches Museum Wien
Przypisy↑ Encyklopedia Warszawy. Wydawnictwo Naukowe PWN, ss. 51-52. . BibliografiaA. Fregolent, Canaletto i ...
Złota wolność szlachecka
consensu)
liberum veto
wolna elekcja
viritim
przywilej koszycki
wolność podatkowa[]równość stanu szlacheckiego[5]przekupstwo (
jurgielt
)[] Zobacz też
konfederacja
rokosz
sarmatyzm
Przypisy↑
Encyklopedia PWN
,
PWN
↑ 2,0 2,1
"WIEM"
↑
HERALDYKA - Wywodzenie pochodzenia
↑
,,szlachcic Na ...
Kichanie
redakcja - Patrycja Zarawska. Debit,
1999
, s. 46, seria: Time Life - Encyklopedia Szkolna. . Przeczytaj ! ...
Inne lekcje zawierające informacje o "Encyklopedia":
Algorytmy - podstawy i zastosowanie (plansza 21)
Rivest, Clifford Stein: Wprowadzenie do algorytmów, WNT, wyd. VI 2004
pl.wikipedia.org
algorytm.org
Encyklopedia.pwn.pl
...
Układ mięśniowy (plansza 20)
www.Encyklopedia.interia.pl
...
Układ limfatyczny i odporność organizmu (plansza 20)
Szlachetko D., Rutkowski P.: Biologia gimnazjum II, Wydawnictwo M. Rożak,
Villee C. A.:Biologia, PWRiL,
www.wikipedia.pl
www.Encyklopedia.interia.pl
www.wiem.onet.pl
...
|