Włodzimierz I Wielki
Włodzimierz I WielkiWłodzimierz I Wielki,
ros.
Владимир Великий (Владимир Святославич),
ukr.
Володимир Великий (Володимир Святославич), zm.
15 lipca
1015
) –
wielki książę kijowski
od ok. 980 z dynastii
Rurykowiczów
, święty
Kościoła prawosławnego
. BiografiaBył najmłodszym synem księcia
Światosława I
i jego konkubiny
Maluszy
, którą
sagi
norweskie opisują jako wróżkę przepowiadającą przyszłość i żyjącą do wieku 100 lat. W podziale ojcowizny otrzymał najpierw
Nowogród Wielki
, musiał stamtąd uciekać przed przyrodnimi braćmi
Jaropełkiem
i
Olegiem
, ale powrócił w 977 r. na czele sprzymierzonych oddziałów
Wikingów
, odbił Nowogród, po drodze do Kijowa zajął
Połock
i
Smoleńsk
i porwał połocką księżniczkę
Rognedę
, którą zmusił do zamążpójścia. Po zajęciu Kijowa kazał zamordować Jaropełka (Oleg już wówczas nie żył). W następnych latach przyłączył do Rusi tereny dzisiejszej zachodniej Ukrainy i tzw.
Grody Czerwieńskie
i pokonał
Jaćwingów
. Do tej pory okrutny, wojowniczy i rozpustny (miał kilkanaście żon i podobno 800
konkubin
), zmienił się całkowicie po przyjęciu chrztu w
Chersoniu
i ślubie z Anną, siostrą cesarza
Bizancjum
Bazylego II
w
988
r. Po powrocie do Kijowa zniszczył pogańskie
chramy
, wrzucił własnoręcznie posąg
Peruna
do
Dniepru
i po przybyciu duchownych z Bizancjum kazał przeprowadzić
masowy chrzest ludności w Dnieprze
. W 990 roku założył miasto
Włodzimierz nad Klaźmą
. Zwycięzca
Waregów
i zjednoczyciel państwa stał się teraz pokojowym i miłosiernym władcą, choć ustanowił surowe kary za pozostawanie w błędach
bałwochwalstwa
. W Kijowie wzniósł
cerkiew Dziesięcinną
oraz założył pierwszą na Rusi szkołę. Ostatnie lata życia księcia były wypełnione stałymi konfliktami z jego dwunastoma kłótliwymi, na wpół pogańskimi synami. Zmarł
15 lipca
1015
r. w drodze do
Nowogrodu
, dokąd wyruszył na wojnę z synem
Jarosławem
. Rocznica śmierci świętego jest wielkim świętem prawosławnych i
unitów
(lecz nie katolików rzymskich) w Rosji i na Ukrainie. Zwłoki świętego odnaleziono w Cerkwi Dziesięcinnej w 1636 r. W 1935 r. władze sowieckie nakazały ją rozebrać. Brak informacji na temat, co się stało z
relikwiami
Włodzimierza, jego żony Anny i babki św. Olgi. Przodkowie Żony i potomstwoTemat małżeństw i potomstwa Włodzimierza jest szeroko dyskutowany w literaturze historycznej. Jego żonami z czasów sprzed przyjęcia chrztu były: -
Rogneda
- córka połockiego księcia
Rogwołoda
[1][2],
- Greczynka[1],
- dwie Czeszki[1], być może jedna z nich to wspomniana w Powieści
Malfryda
.
- Bułgarka[1] - wg
Wasyla Tatiszczewa
miała mieć na imię Adela.
Skandynawskie sagi (których wiarygodność bywa podawana w wątpliwość) przypisują Włodzimierzowi żonę o imieniu Olava lub Allogia. Część badaczy sądzi, że imię to pojawiło się przez błąd skaldów, którzy przypisali imię babki Włodzimierza (Olga) jego żonie[3]. W
989
roku Włodzimierz poślubił
Annę Porfirogenetkę
, siostrę cesarza bizantyjskiego
Bazylego II Bułgarobójcy
. Owdowiał w
1011
roku. Po jej śmierci ożenił się jeszcze raz, a wdowa po Włodzimierzu żyła jeszcze w sierpniu
1018
roku. Synami Włodzimierza byli: -
Wyszesław
- wg
Powieści minionych lat
syn pierwszej Czeszki[1],
-
Iziasław
- wg Powieści minionych lat oraz Latopisu ławrentjewskiego syn Rognedy[2][4],
-
Jarosław I Mądry
- wg Powieści minionych lat syn Rognedy[1][2],
-
Światopełk I Przeklęty
- wg Powieści minionych lat syn Greczynki[1][2],
-
Wsiewołod
- wg Powieści minionych lat syn Rognedy[1][2],
-
Światosław
- wg Powieści minionych lat syn drugiej Czeszki[1]
-
Mścisław I Chrobry
- wg Powieści minionych lat syn Rognedy[1],
-
Borys
(imię chrzestne Roman[5]) - wg Powieści minionych lat syn Bułgarki[1], wg A. Poppego syn Anny[6]
-
Gleb
(imię chrzestne Dawid[5]) - wg Powieści minionych lat syn Bułgarki[1], wg A. Poppego syn Anny[6]
- Stanisław,
- Pozwizd,
- Sudzisław.
Córkami Włodzimierza były: Przypuszcza się, że córką Włodzimierza mogła być też nieznana z imienia żona Bernarda II, margrabiego Marchii Północnej[2]. Włodzimierz Wielki. Miniatura z Carskiej Księgi Tytułów z 1672 r. wykonanej przez zespół artystów kremla moskiewskiego | | |
Zobacz teżPrzypisy- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11
Powieść minionych lat
, tłum. F. Sielicki, Wrocław – Warszawa – Kraków 1999, s. 95.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 W. Dworzaczek, Genealogia, Warszawa 1959, tabl. 21.
- ↑ Rydzevskaya, Ancient Rus and Scandinavia in 9-14 cent., 1978.
- ↑ Powieść minionych lat, tłum. F. Sielicki, Wrocław – Warszawa – Kraków 1999, s. 61, 95. Zob. J. Bieniak, Rognieda, Słownik Starożytności Słowiańskich, t. 4, 1970, s. 524.
- ↑ 5,0 5,1 H. Fros, F. Sowa, Księga imion i świętych, t. 1, 1997, szpalta 497.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 A. Poppe, Walka o spuściznę po Włodzimierzu Wielkim, "Kwartalnik Historyczny" 102, 1995/3-4, s. 4-22.
Bibliografia-
Dworzaczek W.
, Genealogia, Warszawa 1959, tabl. 21.
- F. G. Holweck, A Biographical Dictionary of the Saints, London 1924
Inne hasła zawierające informacje o "Włodzimierz I Wielki":
Nadciśnienie tętnicze
...
Adwentyzm
...
I wiek
...
Brno
...
Uznam
...
Vytautas Landsbergis
...
Władysław Komar
...
1484
...
1499
...
Iwan IV Groźny
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Włodzimierz I Wielki":
010c. Rzym (plansza 12)
...
010b. Rzym (plansza 19)
...
010c. Rzym (plansza 5)
...
|