Aleksander VII, Fabio Chigi (ur.
13 lutego
1599 w
Sienie
, zm.
22 maja
1667 w
Rzymie
) –
włoski
duchowny
katolicki
, od 1655
papież
.
Pochodził ze znanego rodu bankierów, podniesionego do godności hrabiowskiej. Jego ojciec Flavio był bratankiem
papieża Pawła V
. W dzieciństwie Chigi nie cieszył się dobrym zdrowiem i nauki początkowe pobierał w domu, pod kierunkiem matki oraz prywatnych nauczycieli. Na Uniwersytecie w Sienie obronił doktorat filozofii, prawa i teologii (
1626
). Wkrótce potem udał się do Rzymu i wstąpił do stanu duchownego. Pracował w Kurii Rzymskiej, był referendarzem Trybunału Sygnatury Apostolskiej, inkwizytorem na
Malcie
, zastępcą legata w Ferrarze.
W grudniu
1634
przyjął święcenia kapłańskie, a miesiąc później został mianowany
biskupem
Nardo i inkwizytorem Malty. W czerwcu
1639
udał się z misją nuncjusza apostolskiego do
Kolonii
, gdzie pozostawał aż do
1651
. Odmówił wzięcia udziału w negocjacjach w
Westfalii
kończących
wojnę trzydziestoletnią
– argumentował, że nie może układać się w imieniu papieża z protestantami. W 1651 papież
Innocenty X
mianował go sekretarzem stanu, a
19 lutego
1652
obdarzył godnością
kardynalską
(z tytułem prezbitera S. Maria del Popolo).
13 maja
1652 kardynał Chigi został biskupem Imola.
Konklawe
po śmierci Innocentego X trwało prawie trzy miesiące i było miejscem starć kilku frakcji, popieranych przez europejskie monarchie katolickie. Ostatecznie
7 kwietnia
1655 wybrano, mimo zdecydowanego sprzeciwu Francji, kardynała Chigiego, który przyjął imię Aleksandra VII (na cześć
XII-wiecznego
papieża
Aleksandra III
). Nowy papież został koronowany
18 kwietnia
1655, a
9 maja
odbył uroczysty ingres do Bazyliki Laterańskiej.
W pierwszych dniach pontyfikatu Aleksander VII jawił się jako zdecydowany przeciwnik powszechnej praktyki
nepotyzmu
. Jedną z pierwszych decyzji był nakaz opuszczenia Rzymu przez wszechwładną Olimpię Maidalchini, szwagierkę zmarłego papieża Innocentego. Aleksander VII początkowo zabronił krewnym odwiedzać Rzym, ale już po roku, za namową swojego otoczenia z Kurii Rzymskiej, przywrócił panujące uprzednio obyczaje i rozdał rodzinie wiele ważnych, dochodowych stanowisk (m.in. bratanka
Flavio
mianował kardynałem w
1657
).
Polityka zagraniczna papieża stała pod znakiem konfliktu z Francją. Opiekę w Rzymie znalazł kardynał Retz, przeciwnik pierwszego ministra kardynała
Mazarina
. W odpowiedzi dwór francuski poparł pretensje arystokratycznych rodów włoskich Farnese i Este do części terytoriów Państwa Papieskiego, a Mazarin udaremnił plany papieża odegrania roli negocjatora między Francją i Hiszpanią. Śmierć kardynała Mazarina (
1661
) nie zatrzymała konfliktu. Król
Ludwik XIV
oskarżył gwardię papieską o zamach na ambasadora Francji i zerwał stosunki dyplomatyczne, a następnie zajął enklawy papieskie (m.in.
Awinion
) i zagroził najazdem na Państwo Papieskie. Papież został zmuszony do podpisania traktatu w
Pizie
(
1664
), w którym uznał wszystkie żądania francuskie, w tym prawo nominacji biskupich we Francji dla króla Ludwika.
Poprawnie układały się stosunki dyplomacji papieża Aleksandra z Republiką Wenecką, natomiast doszło do konfliktu z Hiszpanią. Król nie zaakceptował nuncjusza, w odpowiedzi papież odmówił nominacji biskupich dla kandydatów królewskich. Król pozostawił w tej sytuacji diecezje bez biskupów, zyski z nich kierując do skarbu państwa.
W okresie pontyfikatu Aleksandra VII w Rzymie osiadła nawrócona na wiarę katolicką była królowa
Szwecji
Krystyna
.
Ważne decyzje papież podjął w sprawach misyjnych.
23 marca
1656
wydał dekret, który zezwolił
jezuickim
misjonarzom w
Chinach
na stosowanie w ceremoniach kościelnych niektórych obrzędów lokalnych oraz rezygnacji z
łaciny
podczas nabożeństw. Decyzja ta została potem zmieniona przez jednego z następców,
Klemensa XI
(
1704
). W 1656 Aleksander VII potwierdził potępienie tez
jansenistycznych
.
Jako opiekun sztuk pięknych papież zlecił architektowi
Berniniemu
otoczenie Placu Św. Piotra półkolistą kolumnadą. Bernini zaprojektował także grobowiec papieża w Bazylice Watykańskiej.
Wśród świętych ogłoszonych przez Aleksandra VII byli m.in. wysoko ceniony przez niego
Franciszek Salezy
.
Źródła
- Richard McBrien, Leksykon papieży. Pontyfikaty od Piotra Apostoła do Jana Pawła II, Warszawa 2003
Linki zewnętrzne