Most Golden Gate (Złote Wrota) –
most
łączący
San Francisco
z hrabstwem Marin, nad Cieśniną Golden Gate. Został otwarty
27 maja
1937
.
Golden Gate jest bardzo ważnym węzłem komunikacyjnym. Będąc także jednym z głównych celów wycieczek turystycznych jest uczęszczany rocznie przez miliony użytkowników. Miesięcznie przejeżdża po nim około 3,4 mln samochodów i liczba ta ciągle wzrasta. Szacuje się, że od momentu otwarcia mostu przejechało po nim około 1,6 mld pojazdów, a ponieważ jest on od tego momentu płatny, zarobił już na swoją konserwację około 1,0 mld $.
Zagrożenie
trzęsieniem ziemi
sprawia, że most musi zostać jak najszybciej wzmocniony. Prace przygotowujące go na przetrwanie kataklizmu o wielkości do 8,3 stopnia w
skali Richtera
oszacowano na 217,4 mln $. Jeśli jednak nie nastąpi inna nieprzewidziana katastrofa, okres eksploatacji przewidziano na 200 lat.
Budowa
Most Golden Gate w porannej mgle
Pierwszy raz z propozycją budowy mostu o ponad 1-kilometrowej długości wystąpił w
1918
główny inżynier miasta: Micheal M. O’Shaughessy. Jednak wszyscy konsultanci wyrażali się negatywnie o tym pomyśle pod kątem nieprzewidzianych problemów natury technicznej. Propozycją budowy mostu zainteresował się także Joseph Baermann Strauss, założyciel Strauss Bascula Bridge Company (
1904
), Autor blisko 400 projektów mostów w
Europie
,
Ameryce
i w
Azji
. Trzy lata po propozycji O’Shaughessy’ego wystąpił on z konkretną propozycją i preliminarzem budowy mostu. Była to pierwsza konkretna propozycja. Koszty oszacowano na 27 mln $. Zaproponowany most miał konstrukcję podparto-wiszącą, z wieżami po obu stronach.
Przęsło
główne miało wynosić 1222 m i składać się z dwóch 208-metrowych podparć oraz 806-metrowego, podwieszonego przęsła pomiędzy nimi. Liny zawieszone na dwóch 218-metrowych wieżach dźwigać miały kładkę o szerokości 24,4 m przeznaczoną na 4 pasy jezdne i 2 piesze. Propozycja została entuzjastycznie przyjęta przez władze miasta, choć miała też zdecydowanych przeciwników których trzon stanowili właściciele
promów
. Opór był tak duży, że przekonanie mieszkańców, przeprowadzenie procesu legislacyjnego, znalezienie inwestorów, uzyskanie zezwolenia od Ministerstwa Wojny na budowę obiektu na ich terenie trwało ponad 8 lat.
Budowa mostu Golden Gate rozpoczęła się w styczniu
1933
i trwała do
1937
. Otwarcie dla ruchu nastąpiło
27 maja
(rok przed śmiercią Straussa). Most budowany był przez ponad 4 lata i kosztował ponad 27 mln $, w tym 2 mln $ kosztował jego projekt. Golden Gate stał się na prawie 30 lat najdłuższym mostem wiszącym na świecie. Do tej pory jest jednak uznawany za szczytowe osiągnięcie inżynierskie i niezmiennie od daty jego otwarcia pozostaje najbardziej znanym mostem świata. Dziś nie można sobie wyobrazić panoramy
San Francisco
bez Golden Gate w tle.
15 sierpnia
1929
Joseph Strauss został mianowany głównym inżynierem budowy. Odpowiedzialny był za projekt inżynierski, architektoniczny, geologiczny, komunikacyjny oraz inspekcję i nadzór nad realizacją. Wśród współpracowników Straussa duży wpływ na wygląd i estetykę mostu miał architekt Irving Foster Morrow. Ostateczny projekt został zatwierdzony w lutym
1930
. Do tego momentu przechodził wiele zmian, głównie za sprawą sugestii architektów Irvinga i Gertrudy Morrow. Zasadniczej zmianie uległa konstrukcja, z podparto-podwieszonego na prosty wiszący z przęsłem środkowym o długości 1280 m.
Budowa była niezwykle trudna i pochłonęła wiele ofiar. Most zaprojektował inż. Joseph Strauss. Choć dużą rolę odegrali inżynier Charles Ellis oraz projektant Leon Moissieff przy pomocy architekta-konsultanta Irvinga Morrowa, który wprowadził nieco detali w stylu
art déco
.
Każda z lin na których wisi most ma 93 cm średnicy i składa się z 27 572 oddzielnych żyłek kabla. Każda wieża wytrzymuje obciążenie 95 tys. t, a każda zamontowana na brzegu blokada wytrzymuje naciąg 28,5 tys. t. Od samego początku Golden Gate malowano na charakterystyczny kolor, znany jako międzynarodowy kolor pomarańczowy. W przypadku Złotych Wrót kolor ten sprawia, iż most jest lepiej widoczny podczas mgieł. Most zbudowano dzięki funduszom uzyskanym z emisji obligacji na łączną sumę 35 mln $. Most ma długość 2,7
km
, a pomiędzy dwiema bliźniaczymi wieżami (wys. 218
m
) 1280 m.
Most Golden Gate stał się wielkim sukcesem. Koszty budowy, które wynosiły 27 mln $, zwróciły się do
1971
– chociaż pobierano opłaty tylko od kierowców jadących w kierunku południowym do San Francisco. Przez 70 lat wytrzymał wiele
trzęsień ziemi
. Przetrwał nawet jedno z najbardziej tragicznych w
1989
o natężeniu 7,1 stopni w skali Richtera. Od chwili oddania do użytku most Golden Gate zamknięto zaledwie 3 razy z powodu bardzo silnych wiatrów.
Most Samobójców
Oprócz tego, że jest jednym z najwyższych mostów na świecie, ustanowił też niechlubny rekord. Do tej pory z Golden Gate skoczyło już ponad 2000 samobójców z czego ponad 1500 zmarło.[]
Miejsce w kulturze
Golden Gate często było miejscem kulminacyjnych scen filmowych i akcji w literaturze, a także w grach.
Niektóre filmy z jego udziałem to:
Akcja powieści
Alistera MacLeana
pt Złote Wrota toczy się głównie na moście Golden Gate.
Most jest ukazany w grze
Grand Theft Auto: San Andreas
Linki zewnętrzne