jajo
jajo - jedna z faz rozwoju nowego osobnika u wielu gatunków zwierząt. Jajo zawiera surowce odżywcze pozwalające na rozwój zarodka bez dostępu do organizmu macierzystego i zewnętrznych źródeł pożywienia oraz stosunkowo bezpieczne środowisko, ale ze względu na swoją zawartość jest również cenionym pokarmem.
Jaja składają między innymi owady, ryby, płazy, gady, ptaki i nieliczne ssaki (stekowce- dziobak, kolczatka australijska).
Budowa jaja ptasiego
Najważniejszą częścią składową jaja jest żółtko z tarczką zarodkową, zwane również kulą żółtkową. Jest ono jedną, jedyną komórką jajową, największą, jaką spotyka się wśród zwierząt kręgowych. U dużych ptaków ma ona wielkość kilku centymetrów.
Żółtko składa się z dwóch współśrodkowo rozmieszczonych warstw - żółtka białego i żółtego. Białe żółtko wypełnia wnętrze woreczka żółtkowego i dochodzi aż do tarczki zarodkowej. Podczas rozwoju tarczka zarodkowa ulega kolejnym podziałom (bruzdkowaniu) i przekształca się w zarodek. Żółtko żółte służy zarodkowi jako pokarm. Żółtko w całości osłonięte jest błoną żółtkową.
Białko ptasiego jaja tworzy trzy warstwy: zewnętrzna - wodnista znajduje się bezpośrednio pod błoną pergaminową. Warstwa środkowa białka jest gęsta i posiada skręcone spiralnie pasma białka, tzw. skrętki (chalazy) przytwierdzające elastycznie kulę żółtkową do miękkiej powłoki pergaminowej i utrzymujące ją w środkowym położeniu w momencie obracania jaja. Żółtko i białko otoczone są od zewnątrz dwuwarstwową miękką powłoką, która przy tępym końcu jaja rozdziela się tworząc komorę powietrzną.
Najbardziej zewnętrzną osłoną całego jaja jest twarda skorupka wytworzona głównie z węglanu wapnia. Skorupka ta posiada dużą ilość tzw. porów, przez które do wnętrza jaja przenika tlen atmosferyczny i wydziela się na zewnątrz dwutlenek węgla, który powstaje podczas przebiegania procesów życiowych zarodka.
Największym jajem składanym przez współcześnie żyjące ptaki jest jajo strusia afrykańskiego przekraczające wagę 1600 g, a najmniejszym jajo kolibra o wadze 0,25 g. Jeszcze w czasach historycznych żyły na Madagaskarze epiornisy, znoszące jaja o pojemności 9 l.
Inne hasła zawierające informacje o "jajo":
Mszaki
pierwszych powstają komórki rozrodcze męskie czyli
plemniki
, w drugich żeńskie -
komórki jajowe
. Mszaki mogą być
dwupienne
lub
jednopienne
. Jajo zapłodnione ulega podziałom, w ...
Kopciuszek zwyczajny
zabarwione na niebiesko lub pokrywają je słabo widoczne brązowawe plamki. Często wysiaduje jajo
kukułki
. WysiadywanieJaja wysiadywane są przez okres 12–17 dni przez samicę. Młode ...
Zeus
królewna
spartańska
, do której Zeus przyszedł pod postacią
łabędzia
. Zniosła ona potem
jajo
, z którego wykluli się
Kastor
,
Polideukes
,
Helena
i
Klitajmestra
.
Majra
, żona
Projtosa
, ...
Jajko w kulturze
w pracowni nadwornego złotnika
Petera Carla Fabergé
. SymbolikaZ chaosu wyłoniło się olbrzymie jajo, z którego wykluł się świat. To jeden z najstarszych i najbardziej ...
Focus (magazyn popularnonaukowy)
Linki zewnętrzne Średnia sprzedaż Rozpowszechnianie płatne, źródło: raporty roczne ZKDP. Stałe działyraportobserwatoriummotoryzacjatemat numerucywilizacjamixerpsychologianaukaprzyrodasporttechnologiefotostronyjajo Kolumba Znani autorzy
Marcin Bójko
Marcin Jamkowski
Marcin Machalski
Marzenna Nowakowska
Arkadiusz OrłowskiBogusław Pawłowski
Kazimierz Pytko
Tomasz Szlendak
Max ...
Glista psia
kuliste o grubej brązowej skorupce, na zewnątrz znajdują się oczkowate wgłębienia. Inwazyjne jajo ma wykształconą larwę stadium L2. Do zarażenie dochodzi per os jajami ...
Sezon lęgowy
dopiero w 7 roku życia (lub nawet później), bądź składające tylko jedno jajo w sezonie lęgowym, a niekiedy przystępujące do lęgów raz na kilka ...
Flaming
roku wyprowadza jeden lęg, składając w marcu - kwietniu jedno (rzadko dwa) jajo.Wysiadywanie Jaja wysiadywane są przez okres około 27-31 dni przez obydwoje rodziców. Pisklęta ...
Brudnica mniszka
kilkadziesiąt sztuk (w złożu około 2000 łącznie). Mała larwa nie opuszcza osłonki jajowej i zimuje w niej. Wylęg następuje
wiosną
w końcu
kwietnia
. W ...
Owady
chrząszczy, chruścików, muchówek i błonkówek. Składają się na nią cztery stadia rozwojowe: jajo,
larwa
,
poczwarka
i osobnik dorosły. Stadia pośrednie nie są w tym ...
Inne lekcje zawierające informacje o "jajo":
016. Stawonogi – najliczniejszy szczep zwierząt na Ziemi (plansza 22)
...
016. Stawonogi – najliczniejszy szczep zwierząt na Ziemi (plansza 26)
...
Podziały komórkowe - część 2 (plansza 2)
Mejozę odkryto w 1883 roku, gdy zauważono, że zapłodnione jajo jednego z robaków zawiera cztery chromosomy, natomiast gamety tego robaka (plemniki ...
|