Meczet Fatih –
meczet
położony w dzielnicy Fatih, na jednym z siedmiu wzgórz
Stambułu
w
Turcji
. Jest pierwszym dużym, sułtańskim meczetem zbudowanym po
zdobyciu miasta
przez Turków.
W epoce
Bizancjum
w tym miejscu znajdował się wzniesiony przez
Konstantyna I
Kościół Świętych Apostołów
, zwany również Kościołem Havariyun lub Aya Apostoli. Przy budowie meczetu wykorzystano budulec z tego kościoła, kamienne kolumny i fundamenty.
Meczet został zbudowany na rozkaz sułtana
Mehmeda II
, prawdopodobnie przez architekta greckiego pochodzenia: Atik Sinana w latach
1463
-
1471
. Inne źródła wymieniają wśród budowniczych Greka Christodulosa. Do czasu wybudowania
Meczetu Sulejmana
był to największy meczet w mieście. W
1509
sułtan
Bajazyd I
zrekonstruował meczet po trzęsieniu ziemi.
W
1766
meczet został zniszczony podczas trzęsienie ziemi, zburzony i odbudowany w
1771
przez sułtana
Mustafę III
, który zatrudnił przy tym przedsięwzięciu znanego budowniczego tamtych czasów: Mehmeta Tahira Agę.
Kopuła meczetu miała wysokość 50 m i średnicę 26 metrów. Minarety miały pojedyncze krużganki i kryte były ołowiem. Wokół meczetu wybudowano dodatkowo, podobnie jak w wielu meczetach tego okresu
medresy
, biblioteki, szkoły uczące filozofii, historii, geografii, gramatyki, algebry, prawa koranicznego, kuchnie dla ubogich,
karawanseraje
, zajazd dla derwiszy w podróży, szpital zatrudniający lekarzy, chirurga, farmaceutę, oraz kilka
hamamów
. Kompleks Fatih jest uważany za pierwszy uniwersytet zbudowany przez sułtanów w Stambule.
Odbudowany w 1771 roku meczet jest większy od poprzednika, posiada kopułę, którą dźwigają łuki i cztery filary. Z czterech stron kopuły znajdują się półkopuły, na rogach dodano małe kopuły. Nowe minarety są wyższe i mają dwa krużganki. Dziedziniec otacza 18 granitowych kolumn wspierających 22 kopuły.
Minbar
wykonano z różnokolorowego marmuru.
Przy meczecie znajdują się grobowce
Mehmeta II
i jego żony.
Meczet Fatih, oprócz swej funkcji religijnej, pełnił również rolę w rewoltach i powstaniach ubiegłych wieków.
Bibliografia