Nadciśnienie tętnicze oporne (NTO) – postać
nadciśnienia tętniczego
, w którym nie uzyskuje się docelowych wartości ciśnienia tętniczego krwi, pomimo jednoczesnego stosowania 3
leków hipotensyjnych
z różnych grup, stosowanych w optymalnych dawkach, przy czym
diuretyki
powinny być jedną ze stosownych grup leków.
Nadciśnienie tętnicze oporne można więc rozpoznać u tych chorych, u których stosowanie 3 różnych leków nie prowadzi do otrzymania optymalnych wartości ciśnienia tętniczego, a także u chorych, u których do dobrej kontroli ciśnienia tętniczego konieczne jest stosowanie 4 leków z różnych grup terapeutycznych. Z uwagi na starzenie się populacji, jak również epidemię
otyłości
,
cukrzycy
i związanych z nią przewlekłych chorób nerek, grupa chorych na nadciśnienie tętnicze oporne stale wzrasta, jednakże nieznane są dane populacyjne, jakiej grupy chorych ono dotyczy.
Rozpoznanie
Aby rozpoznanie nadciśnienia tętniczego opornego było prawidłowe, należy wykluczyć tak zwaną rzekomą oporność na leczenie, która może być spowodowana:
- nieprawidłową techniką pomiaru wartości ciśnienia tętniczego, będącą wynikiem
- stosowania zbyt wąskiego w stosunku do obwodu ramienia mankietu
ciśnieniomierza
- dokonywania pomiaru u pacjenta nieznajdującego się w fazie odpoczynku
- nieprzestrzeganiem zaleceń lekarskich przez chorego
-
efektem białego fartucha
, czyli reakcją emocjonalną związaną z wizytą lekarską
Czynniki odpowiedzialne za oporność nadciśnienia tętniczego
Na występowanie nadciśnienia tętniczego opornego ma wpływ wiele czynników, spośród których najistotniejszymi są:
Z innych czynników należy brać pod uwagę:
- nadmierne spożycie
alkoholu
- stosowanie leków, z których największe znaczenie mają:
- używanie
kokainy
,
amfetaminy
i innych środków pobudzających
Nadciśnienie tętnicze wtórne jako przyczyna nadciśnienia opornego
U osób, u których wykluczono powyższe możliwe czynniki rozwoju nadciśnienia tętniczego, zawsze należy przeprowadzić diagnostykę w kierunku nadciśnienia tętniczego wtórnego, gdyż w tych przypadkach eliminacja czynnika sprawczego może prowadzić do polepszenia wartości ciśnienia tętniczego. Przyczynami możliwego nadciśnienia tętniczego wtórnego są:
Leczenie
Leczenie opiera się na identyfikacji powyższych czynników ryzyka i ich modyfikacji, dopiero w drugim etapie modyfikuje się leczenie farmakologiczne. Jedynie w przypadku stwierdzenia nadciśnienia wtórnego leczenie rozpoczyna się się od eliminacji jego przyczyny.
W innych wypadkach postępowanie z chorym na nadciśnienie tętnicze oporne rozpoczyna się od:
- maksymalizacji kontroli realizacji zaleceń lekarskich przez pacjenta
- częstsze wizyty kontrolne
- samodzielne pomiary ciśnienia przez chorego
- wdrożenia postępowania niefarmakologicznego
- redukcji
masy ciała
- ograniczenia spożycia
soli kuchennej
- zaprzestania palenia tytoniu i nadmiernego picia alkoholu
- zwiększenia aktywności fizycznej
- zastosowania diety DASH
Leczenie farmakologiczne
Zmiany w
farmakoterapii
oparte są na następujących przesłankach:
- optymalizacji leczenia moczopędnego
- stosowaniu skutecznej kombinacji leków wykorzystującej ich działanie
synergistyczne
Bibliografia
-
Nadciśnienie tętnicze oporne – rozpoznawanie, ocena i leczenie. Stanowisko American Heart Association (2008) opublikowanych Medycyna Praktyczna 2008/08
- Na podstawie: Calhoun DA., Jones D., Textor S., Goff DC., Murphy TP., Toto RD., White A., Cushman WC., White W., Sica D., Ferdinand K., Giles TD., Falkner B., Carey RM. Resistant hypertension: diagnosis, evaluation, and treatment: a scientific statement from the American Heart Association Professional Education Committee of the Council for High Blood Pressure Research.. „Circulation”. 25 (117), ss. e510–26 (czerwiec 2008).
doi:10.1161/CIRCULATIONAHA.108.189141
.
PMID 18574054
.