|
Sporysz
Sporysz
Sporysz (sporysz zbóż) -
przetrwalnik
(
łac.
Secale cornutum)
pasożytniczego
grzyba
buławinki czerwonej
(
łac.
Claviceps purpurea) z rodziny gruzełkowatych (Hypocreaceae). Grzyb ten atakuje
zboża
, np.
żyto
,
jęczmień
,
pszenicę
i
ryż
.[1] Sporysz zawiera wiele
alkaloidów
-
ergotaminę
, ergobazynę, ergotoksynę,
aminokwasy
:
tyrozynę
,
tryptofan
,
histydynę
,
leucynę
,
kwas asparaginowy
,
betainę
i
aminy
biogeniczne:
histaminę
i
tyraminę
, i inne. Dawniej domieszka
sklerot
(przetrwalników) sporyszu w ziarnach zbóż i dalej w mące stosowanej do spożycia była przyczyną halucynacji, przykurczów mięśni, prowadzących z powodu niedokrwienia do martwicy tkanek (w szczególności kończyn). Zatrucie było określane jako "ogień świętego Antoniego" (obecnie stosuje się termin "
ergotyzm
"), w 944 r. spowodowało zgon 40 tys. ludzi[2]. Był i jest również stosowany jako środek wczesnoporonny i przeciwmigrenowy. Obecnie sporysz prawie nie występuje w zbożach dzięki programom
ochrony roślin
i oczyszczeniu
materiału siewnego
. Dziś wykorzystuje się go przy produkcji
LSD
, jako źródło
ergotaminy
. Bibliografia- HW. Eisfelder. Secale cornutum and the hallucinogenic drugs.. „J Am Inst Homeopath”. 60 (5). Ss. 143-8.
PMID 5630444
.
- PW. van Dongen, AN. de Groot. History of ergot alkaloids from ergotism to ergometrine.. „Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol”. 60 (2), ss. 109-16 (Jun 1995).
PMID 7641960
.
Przypisy- ↑ Słownik botaniczny. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1996, s. 76. .
- ↑ W. Migdał. Od zatruć pokarmowych do bezpiecznej żywności .. „Przegląd hodowlany”, ss. 22-27 (2010).
Inne hasła zawierające informacje o "Sporysz":
Beskid Żywiecki
...
Żywiec
Podział administracyjnyPodział administracyjny miastaPodział administracyjny Żywca - miasto dzieli się na 8 dzielnic:
Kocurów-Koleby
Moszczanica
Oczków
Podlesie
Rędzina
Sporysz
Śródmieście
Zabłocie
Struktura powierzchniWedług danych z roku 2002 Żywiec ma obszar 50,57 km², ...
Zmartwychwstanie (obraz Grünewalda)
...
Sporysz
Sporysz w kłosie żyta.Sporysz w ziarnach żytaSporysz (Sporysz zbóż) -
przetrwalnik
(
łac.
...
Buławinka czerwona
...
Alkaloidy
...
Migrena
...
Dietyloamid kwasu lizergowego
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Sporysz":
007. Przegląd i znaczenie grzybów (plansza 8)
...
|
|
|
|