Kultura cykladzka
Kultura cykladzkaKultura cykladzka -
kultura
epoki brązu
, która występowała w latach
2900
–
1100 p.n.e.
na wyspach
archipelagu
Cyklady
. Jej głównymi ośrodkami były: Syros (obecnie
Siros
),
Naksos
i
Milos
. Idole cykladzkieZ wczesnym rozwojem sztuki tej kultury, do około
1900 p.n.e.
, związane są znaleziska małych (przeciętnie ok. 0,2-0,5 m wysokości) figurek wykonanych najczęściej z
marmuru
, zwanych obecnie
idolami
cykladzkimi. Zdarzają się też znaleziska rzeźb o niestandardowych wymiarach – od 5 cm do ok. 1,5 m wysokości. Wyróżnia się dwie tendencje rozwoju tej formy: - Jedna, wcześniejsza (
3000
–
2500 p.n.e.
) to znaczne uproszczenie sylwetki z lekko zaznaczoną głową i ramionami przy pomocy występów pionowego i poziomych. Wykonane w tej manierze figurki nazywane są wiolinowymi (z uwagi na kształt nieco przypominający skrzypce). W niektórych wypadkach są to naturalne kamienie o owalnym kształcie.
- Druga tendencja, bardziej naturalistyczna, rozwinęła się nieco później (2500 - 1900 p.n.e.). Znaleziska związane z tym nurtem to przeważnie postacie kobiet o mocno uproszczonej formie, głowie osadzonej na nieproporcjonalnie długiej szyi, płaskich twarzach z zaznaczonym nosem i oczami, założonymi rękoma i wyraźnie ukształtowanymi nogami. Figurki te produkowano masowo. Odnaleziono też nieliczne figurki zbiorowe (podwójne i potrójne) oraz figurki mężczyzn: wojowników, muzykantów. Na niektórych rzeźbach odnaleziono ślady polichromii w kolorze czerwonym i niebieskim. Uważa się, że pokrywano farbami całą postać z szczególnym uwzględnieniem twarzy (zaznaczano zarys oczu, brwi, ust, malowano włosy) lub też pokrywano ornamentami część twarzy albo karku oraz tułów.
Przeznaczenie idoli cykladzkich nie jest całkowicie pewne. Małe figurki wkładane były do grobów, mogły więc mieć związek z obrzędami pogrzebowymi. Przypuszcza się, że figury dużych rozmiarów były umieszczane w miejscach kultu. Uważa się również, że przynajmniej niektóre z tworzonych figurek stanowiły wyobrażenia bóstw. Wpływy mykeńskie i kreteńskieDalsze dzieje rozwoju sztuki cykladzkiej związane są z silnymi wpływami
sztuki mykeńskiej
. Odnalezione z tego okresu ufortyfikowane osady na Keos (obecnie
Kea
) oraz miasta na Syros (Siros) zbudowany były z domów rozplanowanych na kształcie prostokąta. Wpływy
sztuki kreteńskiej
można odnaleźć w zachowanych licznych przykładach malarstwa ściennego, które wykazują cechy wspólne z
freskami
odnalezionych na
Krecie
. Do najciekawszych należą odkryte przez Spirydona Marinatosa w zniszczonym przez wybuch wulkanu mieście
Akrotiri
na wyspie Thera (obecnie
Santoryn
). Ceramika cykladzka naśladuje wzory spotykane w wyrobach odnalezionych w jaskini Kamares (
wazy Kamares
). Napotkano na różne rodzaje grobów z tego okresu; są to
groby szybowe
(odnalezione na Syros), komorowe (Milos, Mykonos) oraz
tolosowe
(Syros). Galeria IdoleFigurka wiolinowa z Akrotiri | Głowa marmurowej figurki z ok. 3000 p.n.e. znaleziona na wyspie
Amorgos
(
Luwr
,
Paryż
) | | Grupa potrójna (Badisches Landesmuseum,
Karlsruhe
) | | Siedzący harfista z
Keos
z ok. 2000 p.n.e. oraz stojący fletnista grający na
aulosie
(Narodowe Muzeum Archeologiczne, Ateny) |
Inne dziełaCykladzka
pyksis
, 3200-2700 p.n.e. (Luwr, Paryż) | Jeden z fresków z Akrotiri, XVII wiek p.n.e. | Gliniana "patelnia" z Chalandrini na wyspie Syros (Narodowe Muzeum Archeologiczne, Ateny) |
Bibliografia- Kazimierz Michałowski, Jak Grecy tworzyli sztukę, Wiedza Powszechna 1970.
- Praca zbiorowa, Encyklopedia sztuki starożytnej, WaiF i Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998, s. 167, (PWN), (WaiF).
- Praca zbiorowa, Sztuka świata, t. 2, Wydawnictwo Arkady 1990.
Zobacz też
Inne hasła zawierające informacje o "Kultura cykladzka":
Rodzimy Kościół Polski
...
II wiek
...
Linz
...
Sztuka
...
Dogmat
...
Wiktor Sukiennicki
...
Dwudziestolecie międzywojenne na świecie
...
Szkoci
...
Kara
...
Aurora
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Kultura cykladzka":
008b. Grecja (plansza 18)
...
206 Kultura, nauka i sztuka okresu międzywojennego (plansza 3)
...
010c. Rzym (plansza 5)
...
|