Pustułka
PustułkaPustułka (Falco tinnunculus) –
gatunek
średniej wielkości
ptaka
drapieżnego z
rodziny
sokołowatych
(Falconidae), zamieszkujący prawie całą
Europę
i
Azję
z wyjątkiem koła podbiegunowego. W
Polsce
dawniej średnio liczny, obecnie nieliczny ptak lęgowy, rozpowszechniony w całym kraju[3]. Od
lat 60.
i
70.
XX wieku jej liczebność spada. W
2006
w Polsce stwierdzono około 2000 par pustułek, podczas gdy w całej Europie około 200 tysięcy par[4]. Spośród ptaków drapieżnych łatwa do obserwacji, lecz pomimo to bardzo często mylona z
krogulcem
lub
kobuzem
. - Cechy gatunku
- Grzbiet zawsze rdzawobrązowy, pazury czarne. Ogon długi, u samca z widoczną z daleka szeroką, biało obrzeżoną, czarną pręgą, u samicy oprócz szerokiej, czarnej pręgi występuje szereg węższych, ciemnych prążków. Skrzydła długie i ostro zakończone na kształt sierpa. Głowa i ogon samca popielate, wierzch ciała rdzawoczerwony z ciemnymi plamami, spód ciała jaśniejszy z żółtawym nalotem oraz czarnymi kropkami i kreskami. Nogi, obwódka wokół oczu i
woskówka
na dziobie żółte, oko prawie czarne. Samica na grzbiecie brązowa, głowa popielata z czarnymi plamkami i prążkami. Młode samce pustułki podobne do samicy i dopiero z wiekiem nabierają właściwych barw. Z większej odległości rozpoznawalne przede wszystkim po charakterystycznym zawisaniu z trzepotaniem skrzydłami nad jednym miejscem.
- Długość życia: maksymalnie do 15 lat.
- Wymiary średnie
- długość ciała 32–35 cm
rozpiętość skrzydeł 68–74 cm masa samicy ok. 190–280 g masa samca ok. 180–230 g - Biotop
- Zadrzewienia śródpolne z kępami wysokich drzew, głównie sosen, obrzeża rozległych lasów, w górach okolice skał z porębami leśnymi. Bardzo często w okolicach bezleśnych i terenach zurbanizowanych w centrach dużych miast.
- Gniazdo
- Najczęściej po wronach, umieszczone w górnych partiach wysokich sosen, w szczelinach skalnych i bardzo rzadko w dziuplach drzew, a także w załomach i gzymsach murów miejskich budynków i wież. Korzysta także ze
skrzynek lęgowych
, zwłaszcza typu półotwartego.
- Jaja
- Około połowy maja składa 3–7 jaj, które są równobiegunowe, owalne o tępych biegunach, o średnich wymiarach 40 x 32 mm i ubarwieniu białożółtym, szaroróżowym lub ceglastoróżowym z gęstymi plamami koloru rdzawobrązowego.
- Wysiadywanie i pisklęta
- Od złożenia ostatniego jaja trwa ok. 28–32 dni. Młode przebywają w gnieździe przez okres 27–35 dni. Dojrzałość płciową osiągają w wieku 10 miesięcy.
- Pożywienie
- Zależne od miejsca występowania. Na terenach wiejskich głównie owady, myszy i nornice. Pustułki żyjące w miastach polują niemal wyłącznie na ptaki, w szczególności na wróble.
- Ochrona
- Na terenie Polski gatunek ten jest objęty
ścisłą ochroną gatunkową
. Wymaga
ochrony czynnej
[5], np. poprzez wywieszanie
budek lęgowych
.
Galeria zdjęć | Charakterystyczne zawisanie w powietrzu z trzepotaniem skrzydłami | Młode pustułki w gnieździe w budynku fabrycznym | |
Przypisy- ↑
Falco tinnunculus
w: Integrated Taxonomic Information System (
ang.
)
- ↑
Falco tinnunculus
. Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych (IUCN Red List of Threatened Species) (
ang.
)
- ↑ Ludwik Tomiałojć, Tadeusz Stawarczyk: Awifauna Polski. Rozmieszczenie, liczebność i zmiany. Wrocław: PTPP "pro Natura", 2003, s. 253. . Wg skali przyjętej przez autorów, dla okresu lęgowego nieliczny oznacza zagęszczenie 1–10 par na 100 km2, a średnio liczny – 10–100 par na 100 km2.
- ↑ A Gabińska. Drapieżna mieszczka. „Słowo Polskie”. 2-3 VI (2007).
- ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 28 września 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących zwierząt objętych ochroną (
Dz. U. z 2004 r. Nr 220, poz. 2237
)
Zobacz też
Inne hasła zawierające informacje o "Pustułka":
Beskid Żywiecki
...
Sowy
...
Ptaki
...
Pustułka
Pustułkasamiec
Systematyka
Domena
eukarionty
Królestwo
zwierzęta
Typ
strunowce
Podtyp
kręgowce
Gromada
ptaki
Podgromada
Neornithes
Nadrząd
neognatyczne
Rząd
sokołowe
Rodzina
sokołowate
Podrodzina
sokoły
Rodzaj
Falco
Gatunek
Pustułka
Nazwa systematyczna
Falco tinnunculus(
Linnaeus
,
1758
)Kategoria zagrożenia (
CzKGZ
)
najmniejszej troski
Zasięg występowania
latem cały rok
Pustułka ...
Pióro
...
Bieszczady Zachodnie
...
Wezuwiusz
...
Bolimowski Park Krajobrazowy
...
Skrzynka lęgowa
...
Rybitwa brunatna
w dół, zazwyczaj przez chwilę zatrzymuje się w powietrzu, machając skrzydłami jak Pustułka. Rybitwy te często wyruszają na żer w stadach, liczących niekiedy nawet ...
Inne lekcje zawierające informacje o "Pustułka":
Hasło nie występuje w innych lekcjach!
|