Zbawienie – uwolnienie się z niekorzystnego stanu lub okoliczności. Szczególnie istotny w
chrześcijaństwie
i
judaizmie
akt wybawienia
ludzi
przez
Boga
.
Judaizm
W
Starym Testamencie
oznaczało ono nie tylko wybawienie duchowe, ale również dzieło zbawienia przez uwolnienie
Izraelitów
z niewoli egipskiej, a potem także wyzwolenie od okupacji najeźdźców, np.
Niewola babilońska
albo
hellenizacja Judy
. Zbawienie dla Żydów związane było zawsze z osobą
Mesjasza
.
- Ta sekcja jest . Jeśli możesz, .
Chrześcijaństwo
Dział
teologii
, którego przedmiotem jest zbawienie nazywa się
soteriologią
.
Katolicyzm
Pojęcia ogólne
Zbawienie jest stanem, w którym
Bóg
za sprawą
Jezusa
przywraca człowieka ze stanu
grzechu
i
śmierci
do stanu jedności ze sobą i
życia wiecznego
.
Zbawienie jest
łaską
. Oznacza to, że Bóg udziela zbawienia jako daru nie związanego z żadną zasługą. Jednak przyjęcie zbawienia zależne jest od
wolnej woli
człowieka i od
łaski
.
Zbawienie jest dziełem
Trójcy
jako Boga. Co
Ojciec
przewidział,
Syn
wykonał.
Duch
natomiast umacnia człowieka do trwania w zbawczej
łasce uświęcającej
.
Jednym Zbawicielem jest Jezus Chrystus, który będąc jednocześnie i Bogiem, i człowiekiem jako pierwszy
zmartwychwstał
po swojej dobrowolnej śmierci za wszystkich ludzi. Z tego powodu zbawienie jest ściśle związane z
odkupieniem
i
usprawiedliwieniem
.
Po upadku
Adama
Bóg przewidział wszystkie wydarzenia, które miały przywrócić człowieka do jedności (
komunii
) z Nim. Ten przewidujący plan nazywany jest ekonomią zbawienia i obejmie przede wszystkim:
wcielenie
,
ukrzyżowanie
Syna Bożego, jego zmartwychwstanie i powołanie
Kościoła
, dzięki któremu zbawienie może być dostępne wszystkim.
Chrzest
jest konieczny do zbawienia. Przez chrzest bowiem Bóg w sposób trwały uzdalnia człowieka do jedności ze sobą. Nie oznacza to jednak, że nie wyznający Jezusa nie będą zbawieni. Zbawienie jest przecież łaską.
Jezus Chrystus
Jezus Chrystus jako Syn Boży zbawiający świat został przewidziany w ekonomii zbawienia. Wiara w to towarzyszyła chrześcijaństwu od samego początku i w przeciwieństwie do innych elementów
doktryny
nie podlegał żadnej poważnej dyskusji. Samo imię Jezus oznacza z
hebrajskiego
(ישוע, ישו - Joszue)
JHWH
zbawieniem. Choć imię to było popularne w ówczesnym
Izraelu
miało w tym wypadku dodatkową symbolikę, która podkreślana jest w
Nowym Testamencie
. Chrystus jest określeniem pochodzącym z
greki
(χριστός) i oznacza
Pomazańca Bożego
jako szczególnego wybrańca, który ma wybawić. W tym kontekście wybawieniem jest uwolnienie od grzechu.
Historia doktryny
Wiara w Jezusa jako Zbawiciela była na przestrzeni wieków raczej potwierdzana niż kwestionowana. Przedstawione dokumenty nauczania Kościoła należą do najważniejszych wypowiedzi doktrynalnych.
Protestantyzm
W protestantyzmie obowiązuje w pojmowaniu zbawienia zasada
sola gratia
i pojęcie
predestynacji
.
- Ta sekcja jest . Jeśli możesz, .
Prawosławie
Prawosławie rozumie zbawienie nie jako zbawienie jednostek, ale jako zbawienie wspólnoty wiernych, operując przy tym pojęciem
przebóstwienia
. Istnieją także poglądy, że Chrystus nie jest zbawicielem jedynie ludzi, ale też całej natury, która jako natura corrupta także upadła na skutek grzechu pierworodnego.
- Ta sekcja jest . Jeśli możesz, .
Zbawienie w innych kulturach
- Istnieje przekonanie, że odpowiednikiem chrześcijańskiego zbawienia w
hinduizmie
jest
moksza
, w
buddyzmie
natomiast
nirwana
lub
oświecenie
. Stany te nie do końca jednak odpowiadają definicji zbawienia, przede wszystkim dlatego, że nie wymagają udziału Boga. Hinduiści i buddyści nie używają jako ich synonimów słowa "zbawienie". Wydaje się więc, że tego typu
synkretyzm
jest zbyt daleko idący i niezgodny z nauczaniem każdej z tych religii. Próba zrównania oświecenia znanego tzw. "religiom Wschodu" ze zbawieniem religii chrześcijańskich jest obecna w tzw. "new age".
- W
starożytnej
Grecji
mianem wybawiciela (soter) określano
bogów
i
władców
- nie miano tu na myśli zbawienia świata, ale ocalenie kraju i miasta, za które często oddawano cześć boską.
Zobacz też
Bibliografia
- Breviarium fidei. Wybór doktrynalnych wypowiedzi Kościoła. Stanisław Głowa, Ignacy Bieda. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha, 1998. .
- Katechizm Kościoła katolickiego, Poznań 1994.