|
Polska Czerwona Księga Roślin
Polska Czerwona Księga RoślinPolska czerwona księga roślin – wybór
taksonów
roślin (ogromna większość w randze
gatunku
) zagrożonych na terenie Polski wyginięciem, a także tych, które już wyginęły. Obejmuje
paprotniki
i
rośliny nasienne
występujące w XIX i XX wieku na terenie Polski, w jej obecnych granicach. Kolejne wydania księgi obejmują coraz bardziej obszerny wykaz gatunków, zbliżając jej zawartość do
Czerwonej listy roślin i grzybów Polski
[1], stanowiącej pełny rejestr gatunków zagrożonych wraz z ich klasyfikacją do odpowiednich kategorii zagrożenia. Pierwsze książkowe wydanie polskiej czerwonej księgi roślin ukazało się w 1993 r.[2] Księga ta zawierała opisy 206 taksonów, w tym 34 wymarłych. Drugie wydanie ukazało się w 2001 r.[3] i dotyczy już 296 taksonów. Liczba ta stanowi 58% gatunków zagrożonych w naszej florze (zgodnie z Czerwoną listą) oraz 15% gatunków flory
roślin naczyniowych
Polski. Klasyfikacja kategorii zagrożenia jest analogiczna do kategorii ustalonych przez
Światową Unię Ochrony Przyrody
(IUCN) w 1994 r. (nie uwzględnia zmian wprowadzonych przez IUCN w kryteriach i klasyfikacji w 2001 r.). Wykaz taksonów opisanych w Polskiej czerwonej księdze roślinPodział na grupy w kolejności wg malejącego stopnia zagrożenia. EX (extinct) - w Polsce całkowicie wymarłe lub EW (extinct in wild) - wymarłe w naturze (38)-
czosnek sztywny
-
dereń szwedzki
- dichostylis Michela - odnaleziona ponownie w 2003 r. na Dolnym Śląsku [4]
-
goździk lśniący
-
goździk łysy
-
jezierza najcieńsza
-
karmnik nadmorski
-
kosaciec trawolistny
EW - uprawiany w ogrodach
-
koślaczek stożkowaty
- odnaleziony w 2009 r. w Dolinie Odry [5]
-
lnicznik właściwy
-
ludwigia błotna
(płytek błotny)
-
marsylia czterolistna
-
muchotrzew trwały
-
nerecznica Villara
- nasięźrzał wielolistny
-
niezapominajka smukła
-
obione szypułkowa
-
oczeret amerykański
-
pęczyna wodna
-
pierwiosnka bezłodygowa
EW - reintrodukowana w okolicach
Łańcuchowa
na Lubelszczyźnie
-
pierwiosnka długokwiatowa
-
pięciornik płonny
-
podejźrzon lancetowaty
-
przetacznik stokrotkowy
- rdestnica zabarwiona
-
sasanka zwyczajna
-
sit torfowy
-
sitniczka drobna
-
sodówka nadmorska
- starzec cienisty EW - w 1993 r. jedyny osobnik został przeniesiony do ogrodu eksperymentalnego przy Tatrzańskiej Stacji Terenowej Instytutu Ochrony Przyrody PAN, gdzie po kilku latach udało się go rozmnożyć
-
storczyk cuchnący
- odnaleziony w 2003 r. w Dolinie Narwi i w 2006 r. w Kotlinie Sandomierskiej [6] [7]
-
storczyk trójzębny
-
śmiałek szczeciniasty
- turzyca drobnozadziorkowa
- turzyca wyciągnięta
-
uwroć wodna
- odnaleziona w 2003 r. na Dolnym Śląsku [4]
-
warzucha polska
EW - rośnie na stanowiskach zastępczych
- widliczka szwajcarska
CR (critical) - krytycznie zagrożone (74)-
aldrowanda pęcherzykowata
-
babka pierzasta
-
bylica pontyjska
-
ciemiężyca czarna
(
ciemierzyca czarna
)
-
cyklamen purpurowy
-
czechrzyca (trybulka) grzebieniowa
-
czosnek kulisty
-
dyptam jesionolistny
-
fiołek bagienny
-
fiołek torfowy
-
gałuszka kulecznica
-
gęsiówka uszkowata
-
irga kutnerowata
-
jaskier illiryjski
-
języczka syberyjska
-
kaldezja dziewięciornikowata
-
karmnik ościsty
-
kiksja zgiętoostrogowa
-
kotewka orzech wodny
-
kręczynka jesienna
-
kropidło Lachenala
-
lindernia mułowa
-
łoboda zdobna
-
macierzanka wczesna
-
mannica nadmorska
-
mieczyk błotny
-
miłek szkarłatny
-
miodokwiat krzyżowy
-
mniszek pieniński
-
mokrzyca szczeciolistna
-
nadbrzeżyca nadrzeczna
-
okrzyn jeleni
-
oman niemiecki
-
ostnica piaskowa
-
perłówka orzęsiona
- perz sitowy
-
pierwiosnka omączona
-
podejźrzon marunowy
-
podejźrzon pojedynczy
-
podejźrzon wirginijski
-
ponikło maleńkie
-
poryblin kolczasty
-
przetacznik wczesny
-
przewiercień cienki
- przymiotno alpejskie
-
przytulia sudecka
- rdestnica błyszcząca
-
rdestnica gęsta
-
rdestnica nitkowata
-
rdestnica podługowata
-
rogownica alpejska
-
rozrzutka alpejska
-
rozrzutka brunatna
-
rozchodnik owłosiony
-
różanecznik żółty
-
rzeżucha rezedolistna
- saussurea wielkogłowa
-
selery węzłobaldachowe
-
sierpik różnolistny
-
skalnica śnieżna
-
storczyk błotny
-
storzan bezlistny
-
szachownica kostkowata
-
szafirek miękkolistny
-
tłustosz pospolity dwubarwny
-
traganek zwisłokwiatowy
-
turzyca czarna
-
turzyca patagońska
- turzyca stopowata
-
turzyca żytowata
-
wełnianka delikatna
-
widlicz (widłak) Isslera
- zmienka górska
-
żmijowiec czerwony
EN (endangered) - zagrożone (59)-
brzeżyca jednokwiatowa
-
brzoza karłowata
-
brzoza niska
-
buławnik czerwony
-
cebulica dwulistna
-
chamedafne północna
-
dąb omszony
-
dziurawiec wytworny
-
dzwonek brodaty
-
dzwonek karkonoski
-
elisma wodna
- głodek mroźny
-
gnidosz sudecki
-
groszek szerokolistny
-
jarząb szwedzki
-
jeżogłówka pokrewna
-
kruszczyk drobnolistny
-
kukuczka kapturkowata
-
stoplamek krwisty żółtawy
(
kukułka krwista żółtawa
)
-
stoplamek Ruthego
(
kukułka Ruthego
)
-
lobelia jeziorna
-
łoboda nadbrzeżna
-
malina moroszka
- ostrołódka polna
-
ostrzew rudy
-
ponikło wielołodygowe
-
potrostek alpejski
-
przesiąkra okółkowa
-
przetacznik zwodny
-
przygiełka brunatna
-
przytulia stepowa
- pszonacznik wschodni
-
selery błotne
(
pęczyna błotna
)
-
sit trójłuskowy
-
skalnica torfowiskowa
-
skalnica zwodnicza
-
starodub łąkowy
-
storczyk drobnokwiatowy
-
storczyk samiczy
-
stulisz miotłowy
-
szczodrzeniec zmienny
-
szyplin jedwabisty
-
tojad niski
-
traganek wytrzymały
-
turzyca kulista
-
turzyca skalna
- turzyca wąskolistna
-
wawrzynek główkowy
-
wątlik błotny
-
wełnianeczka alpejska
- wełnianeczka darniowa
-
widlicz (widłak) cyprysowy
-
wiechlinostrzewa fioletowa
(
wiechlina fioletowa
)
- wieczornik śnieżny
-
wierzba borówkolistna
-
wierzba lapońska
- wywłócznik skrętoległy
-
zanokcica ciemna
-
zanokcica klinowata
-
zanokcica serpentynowa
-
zaraza goryczelowa
VU (vulnerable) - narażone (102)-
babka górska
-
babka nadmorska
-
brzoza ojcowska
- brzoza Szafera
-
centuria nadbrzeżna
-
cibora żółta
-
cis pospolity
-
czarcikęsik Kluka
-
czosnek syberyjski
-
dwulistnik muszy
- dziewanna austriacka
-
dziewięćsił popłocholistny
-
dzwonek piłkowany
-
głodek kutnerowaty
-
gnidosz Hacqueta
-
goździk siny
-
grążel drobny
-
groszek pannoński
-
groszek wielkoprzylistkowy
-
grzybienie północne
-
grzybieńczyk wodny
-
jałowiec sabiński
(jałowiec sawina)
-
jarząb nieszpułkowy
- jastrzębiec włosisty
- karmnik bezpłatkowy
-
kokorycz drobna
(kokorycz skąpokwiatowa)
-
kosaciec bezlistny
-
kostrzewa ametystowa
- kostrzewa makutrzańska
- kostrzewa nibyowcza
-
kruszczyk połabski
-
kukułka bzowa
(storczyk bzowy)
-
len austriacki
-
len włochaty
-
lepnica drobnokwiatowa
-
lipiennik Loesela
-
lnica wonna
-
marzyca czarniawa
-
nadwodnik naprzeciwlistny
-
nadwodnik okółkowy
-
nadwodnik sześciopręcikowy
-
nadwodnik trójpręcikowy
-
nawrot czerwonobłękitny
-
niezapominajka wczesna
-
obrazki plamiste
-
obuwik pospolity
-
oczeret sztyletowaty
-
oset klapowany
-
ostnica Jana
-
ostnica powabna
-
ostrołódka Hallera
-
owsica spłaszczona
-
pajęcznica liliowata
-
piaskowiec trawiasty
- pięciornik drobnokwiatowy
-
pięciornik śląski
-
poryblin jeziorny
- posłonek skalny
- przytulia małopolska
-
przytulia trójdzielna
-
pszonak pieniński
-
rezeda mała
-
róża francuska
-
rukiew drobnolistna
-
rupia morska
-
sasanka słowacka
-
sasanka wiosenna
-
sesleria Bielza
-
sosna drzewokosa
- skalnica bazaltowa
-
skalnica zwisła
- sparceta górska
-
starzec wielkolistny
-
storczyk blady
-
storczyk purpurowy
-
sybaldia rozesłana
- szczyplin zielny
-
tawuła średnia
-
tojad lisi
- tojad maniński
- tojad morawski
- tojad sudecki
-
tojad wiechowaty
-
tojad wschodniokarpacki
-
traganek jasny
- turzyca dacka
-
turzyca delikatna
- turzyca Lachenala
- turzyca luźnokwiatowa
-
turzyca oścista
-
turzyca pchla
-
turzyca strunowa
-
turzyca szczupła
-
turzyca życicowa
-
warzucha tatrzańska
-
wielosił błękitny
-
wilczomlecz pstry
-
wiśnia karłowata
(wisienka stepowa)
-
włosienicznik pędzelkowaty
- zaraza oleśnikowa
-
zdrojek błyszczący
(zdrojek źródlany)
LR (low risk) - gatunki niskiego ryzyka (21)-
bylica skalna
-
chaber Kotschyego
-
ciemiernik czerwonawy
-
czeremcha skalna
- konietlica syberyjska
-
krwawnica wąskolistna
- ostożeń siedmiogrodzki
-
przymiotno jednokoszyczkowe
-
przymiotno węgierskie
- przytulia szorstkoowockowa
-
pszeniec biały
-
rutewnik jaskrowaty
-
sasanka otwarta
- szczwoligorz tatarski (pochwiasty)
-
turzyca bagienna
-
turzyca blada
- turzyca poznańska
-
turzyca zgrzebłowata
-
wiechlina granitowa
-
wyblin jednolistny
-
zarzyczka górska
DD (data deficient) - stopień zagrożenia trudny do określenia z braku danych (2)-
krwawnik wyprostowany
- stwierdzony w 1969 r. na
Hali Tomanowej
w
Tatrach
- wiechlina szlachetna
Liczby te oczywiście nie są ostateczne. W miarę opracowywania danych na temat kolejnych gatunków zagrożonych i upływu czasu powodującego zmiany stopnia zagrożenia i stanu wiedzy zasobach roślin w środowisku - spodziewać się należy, że kolejne wydania księgi będą coraz bardziej obszerne. Tworzenie i aktualizowanie księgi ma duże znaczenie nie tylko w zakresie związanym z porządkowaniem wiedzy naukowej o
florze Polski
, ale jest przydatne w działaniach związanych z
ochroną przyrody
oraz w szeroko pojętej edukacji przyrodniczej. Przypisy- ↑ Zarzycki K. Mirek Z.: Red list of plants and fungi in Poland. Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2006. .
- ↑ Kaźmierczakowa R. (red.) Zarzycki K.: Polska czerwona księga roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 1993. .
- ↑ Zarzycki K. (red.) Kaźmierczakowa R.: Polska czerwona księga roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2001. .
- ↑ 4,0 4,1 Kącki Z., Dajdok Z., Szczęśniak E. 2003. Czerwona lista roślin naczyniowych Dolnego Śląska. - In: Kącki Z. (ed.), Zagrożone gatunki flory naczyniowej Dolnego Śląska. - Instytut Biologii Roślin U. Wr., PTOP "pro Natura", Wrocław, p. 9-64.
- ↑ Pluciński P. 2010. Ponowne odkrycie koślaczka stożkowatego Anacamptis pyramidalis - gatunku uznanego za wymarły w Polsce. Rediscovery of pyramidal orchid Anacamptis pyramidalis - a species of orchid recognized as extinct in Poland. Przegląd Przyrodniczy XXI, 1:3-7.
- ↑ Głowacki Z., Grużeńska T., Grużeński W., Raczuk J. 2004. Nowe stanowisko Orchis coriophora (Orchidaceae) w dolinie Narwi pod Wizną (południowo-wschodnia Polska). Fragm. Flor. Geobot. Polonica 11 (2):287-292.
- ↑ Krawczyk R, 2008. Nowe stanowisko storczyka cuchnącego Orchis coriophora L, w Kotlinie Sandomierskiej. Chrońmy Przyr. Ojcz. 64 (3): 57-62.
Zobacz też
Inne hasła zawierające informacje o "Polska Czerwona Księga Roślin":
Podróżnik
...
Dziady (zwyczaj)
...
Pęcice
...
Biskup
...
Wag
...
Cava de' Tirreni
...
Mieszko II Lambert
...
Nadciśnienie tętnicze
...
Guwernantka
...
Trzcina cukrowa
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Polska Czerwona Księga Roślin":
Świat roślinny i zwierzęcy w Polsce (plansza 13)
...
Świat roślinny i zwierzęcy w Polsce (plansza 15)
...
Świat roślinny i zwierzęcy w Polsce (plansza 16)
...
|
|
|
|