Województwo mazowieckie
Województwo mazowieckie
Gęstość zaludnienia
w województwie mazowieckim terenów wiejskich w osobach na km² (w przekroju gminnym, stan 1 stycznia 2007 roku)
[1]
. Województwo mazowieckie – od
1 stycznia
1999
jednostka podziału administracyjnego
Polski
, jedno z 16
województw
. Historia
Historycznie województwo mazowieckie istniało w latach 1526-1795 i 1816-1837. Obecne województwo mazowieckie zostało utworzone w
1999
roku z województw poprzedniego podziału administracyjnego: Geografia Położenie administracyjneWojewództwo jest położone w środkowo-wschodniej Polsce i graniczy z następującym województwami: Położenie fizycznogeograficzne
Województwo położone jest w większości na obszarze
Niżu Środkowoeuropejskiego
, tylko jego niewielkie wschodnie fragmenty leżą na terenie
Niżu Wschodniobałtycko-Białoruskiego
, a południowe na terenie
Wyżyn Polskich
. Obszar Województwa zawiera się w 11 makroregionach
fizycznogeograficznych
i 34 mezoregionach. Położenie historyczneMimo że województwo mazowieckie jest często określane jako
Mazowsze
, nie jest nim w całości. Wschodnia część województwa to region
Podlaski
(w znacznie mniejszym stopniu niż geograficznie), natomiast południowa część to
ziemia radomska
będąca częścią
Małopolski
. Różnice historyczno-kulturowe widoczne są w wielu aspektach, m.in. w architekturze wiejskiej, sposobie zwijania snopów siana czy strojach ludowych. Natomiast część historycznego
Mazowsza
(większość byłego
województwa łomżyńskiego
z miastami:
Łomża
,
Zambrów
,
Grajewo
,
Kolno
i
Wysokie Mazowieckie
) leży poza obecnym terytorium województwa mazowieckiego. DemografiaDane z
31 grudnia
2007
r.[2]: Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni |
---|
jednostka | osób | % | osób | % | osób | % | populacja | 5 188 488 | 100 | 2 705 344 | 52,1 | 2 483 144 | 47,9 | powierzchnia | 35 558,18 km² | gęstość zaludnienia (mieszk./km²) | 145,9 | 76,1 | 69,8 |
Ochrona przyrodyWg danych z roku
2000
powierzchnia obszarów chronionych w województwie mazowieckim ogółem wynosiła 1053439,9
ha
, co stanowiło 29,6% powierzchni województwa. Na terenie województwa mazowieckiego znajdowało się: Nauka i oświataNa terenie województwa działa dobre zaplecze naukowo-oświatowe. Jest to obszar występowania wielu uczelni wyższych. Ich największym skupiskiem jest
Warszawa
, ale są również zlokalizowane w innych miastach województwa (
Płock
,
Pułtusk
,
Radom
,
Siedlce
). Wyższe uczelnie publiczne: (zobacz też
wyższe uczelnie w Warszawie
) Podział administracyjny
Województwo mazowieckie składa się z 42
powiatów
(37 ziemskich i 5 grodzkich). Powiaty dzielą się na 314
gmin
– 35 miejskich, 50 miejsko-wiejskich i 229 wiejskich. Powiaty ziemskie: Powiaty grodzkie: MiastaWojewództwo mazowieckie - miasta w granicach administracyjnych W województwie mazowieckim jest 85 miast, w tym 5 miast na prawach powiatów i 30 miast na prawach gminy. Podkreślone zostały siedziby powiatów ziemskich, a pogrubione siedziby powiatów grodzkich. Miasta zostały uszeregowane według liczby mieszkańców. Liczba ludności i powierzchnia wg
GUS
z 30 czerwca
2006
r. -
Warszawa
– 1 700 536 (517,90 km²)
-
Radom
– 226 895 (111,71 km²)
-
Płock
– 127 307 (88,06 km²)
-
Siedlce
– 76 074 (31,87 km²)
-
Pruszków
– 55 452 (19,15 km²)
-
Ostrołęka
– 53 579 (29,00 km²)
-
Legionowo
– 50 553 (13,60 km²)
-
Ciechanów
– 45 888 (32,84 km²)
-
Otwock
– 43 833 (47,33 km²)
-
Żyrardów
– 40 892 (14,35 km²)
-
Sochaczew
– 38 527 (26,13 km²)
-
Mińsk Mazowiecki
– 37 544 (13,12 km²)
-
Piaseczno
– 37 506 (16,33 km²)
-
Wołomin
– 36 710 (17,32 km²)
-
Mława
– 29 744 (35,50 km²)
-
Nowy Dwór Mazowiecki
– 27 431 (28,27 km²)
-
Wyszków
– 27 112 (20,78 km²)
-
Grodzisk Mazowiecki
– 26 933 (13,19 km²)
-
Ząbki
– 24 599 (11,13 km²)
-
Marki
– 23 513 (26,01 km²)
-
Piastów
– 23 214 (5,83 km²)
-
Ostrów Mazowiecka
– 22 641 (22,09 km²)
-
Płońsk
– 22 295 (11,38 km²)
-
Pionki
– 19 944 (18,34 km²)
-
Sokołów Podlaski
– 19 338 (17,50 km²)
-
Gostynin
– 19 084 (32,31 km²)
-
Pułtusk
– 19 049 (22,83 km²)
-
Sierpc
– 18 831 (18,60 km²)
-
Kozienice
– 18.633 (10,45 km²)
-
Sulejówek
– 18 569 (19,51 km²)
-
Józefów
– 18 306 (23,92 km²)
-
Kobyłka
– 17 933 (20,05 km²)
-
Zielonka
– 17 091 (79,23 km²)
-
Przasnysz
– 16 960 (25,16 km²)
-
Konstancin-Jeziorna
– 16 454 (17,10 km²)
-
Garwolin
– 16 191 (22,08 km²)
-
Łomianki
– 15 679 (8,40 km²)
-
Milanówek
– 15 540 (13,52 km²)
-
Grójec
– 15 028 (8,52 km²)
-
Węgrów
– 12 592 (35,50 km²)
-
Błonie
– 12 229 (9,12 km²)
-
Szydłowiec
– 12 172 (21,93 km²)
-
Brwinów
– 11 934 (10,06 km²)
-
Góra Kalwaria
– 11 216 (13,72 km²)
-
Warka
– 11 018 (25,78 km²)
-
Karczew
– 10 422 (28,11 km²)
-
Maków Mazowiecki
– 9 953 (10,30 km²)
-
Żuromin
– 8 733 (11,11 km²)
-
Zwoleń
– 8 216 (15,78 km²)
-
Ożarów Mazowiecki
– 8 041 (5,75 km²)
-
Radzymin
– 7 913 (23,32 km²)
-
Nasielsk
– 7 419 (12,67 km²)
-
Tłuszcz
– 7 328 (7,81 km²)
-
Białobrzegi
– 7 317 (7,51 km²)
-
Łosice
– 7 173 (23,75 km²)
-
Łochów
– 6 485 (13,35 km²)
-
Mszczonów
– 6 238 (8,56 km²)
-
Przysucha
– 6 228 (6,98 km²)
-
Lipsko
– 5 914 (15,70 km²)
-
Iłża
– 5 212 (15,83 km²)
-
Łaskarzew
– 4 941 (15,35 km²)
-
Raciąż
– 4 732 (8,16 km²)
-
Pilawa
– 4 221 (6,62 km²)
-
Gąbin
– 4 138 (28,16 km²)
-
Żelechów
– 4 028 (12,14 km²)
-
Skaryszew
– 4 019 (27,49 km²)
-
Tarczyn
– 3 883 (5,24 km²)
-
Nowe Miasto nad Pilicą
– 3 874 (11,14 km²)
-
Podkowa Leśna
– 3 729 (10,10 km²)
-
Serock
– 3 686 (12,48 km²)
-
Halinów
– 3 394 (2,84 km²)
-
Zakroczym
– 3 348 (19,51 km²)
-
Glinojeck
– 3 119 (7,37 km²)
-
Myszyniec
– 2980 (10,74 km²)
-
Drobin
– 2 973 (9,64 km²)
-
Kałuszyn
– 2 927 (12,29 km²)
-
Chorzele
– 2 799 (17,51 km²)
-
Wyszogród
– 2 793 (13,87 km²)
-
Różan
– 2 673 (6,67 km²)
-
Mogielnica
– 2 476 (12,98 km²)
-
Kosów Lacki
– 2 157 (11,57 km²)
-
Bieżuń
– 1 871 (12,07 km²)
-
Brok
– 1 869 (28,05 km²)
-
Mordy
– 1 855 (4,54 km²)
-
Wyśmierzyce
– 871 (16,56 km²)
GospodarkaWojewództwo mazowieckie ma najwyższy spośród wszystkich polskich województw dochód na głowę mieszkańca, który wynosi 85% średniego dochodu w Unii Europejskiej.
Warszawa
jest uznawana za finansową stolicę Polski (m.in. 3 największe firmy z indeksu WIG 20). W
Płocku
swoją siedzibę ma
PKN Orlen
(4. w indeksie), największy polski koncern paliwowy. W Warszawie i w
Siedlcach
działa
Polimex-Mostostal
(także w indeksie
WIG 20
). W
Przasnyszu
swoją siedzibę ma firma
Kross
- największy producent rowerów w Europie. W
Mińsku Mazowieckim
działa firma Przedsiębiorstwo Budowy Dróg i Mostów będąca polską częścią konsorcjum które wygrało przetarg na budowę II linii
Metra Warszawskiego
. W tym samym mieście znajdują się
ZNTK "Mińsk Mazowiecki"
, które wraz z Bydgoską PESĄ wygrały największy do tej pory przetarg na dostawę pociągów (20 szt.). Mazowieckie jest jednym z najbardziej zróżnicowanych gospodarczo województw w kraju. Większość województwa jest stosunkowo słabo rozwinięta. Wybija się tu najbardziej rozwinięta gospodarczo Warszawa oraz jej okolice, aż po granicę z Woj. Łódzkim na zachodzie i
Siedlce
na wschodzie; wyróżnia się także
Płock
. Najbiedniejszym subregionem jest subregion radomski.
Radom
ma obecnie najwyższe bezrobocie wśród miast ponad 100-tysięcznych oraz wśród
powiatów grodzkich
. TransportWojewództwo mazowieckie ma bogatą sieć drogową i kolejową. Lokalny transport kolejowy zapewniają
Koleje Mazowieckie
. W Mazowszu znajduje się najważniejsze lotnisko międzynarodowe w Polsce:
Lotnisko Chopina w Warszawie
. Warszawa jest jedynym miastem w Polsce, posiadającym metro. Najważniejsze drogi krajowe na Mazowszu to: Planowane: ReligiaWiększość mieszkańców województwa mazowieckiego należy do
Kościoła rzymskokatolickiego
. Praktykuje jednak mniej niż połowa ludności. W
archidiecezji warszawskiej
praktykuje 30% ludności, w
diecezji płockiej
32% i 34% w
diecezji warszawsko-praskiej
, co sprawia, że należą one do najbardziej zlaicyzowanych w Polsce. W
diecezji radomskiej
praktykuje 37% ludności. Najbardziej religijna jest
diecezja siedlecka
(45%) i
diecezja łomżyńska
(44%)[3]. Na terenie województwa działają także
synagogi
(
neoortodoksyjna
,
reformowana
i
ortodoksyjna
),
meczet
,
sikhowska
gurdawara, jedyna wolnostojąca kaplica
mormonów
oraz bardzo dużo kościołów
protestanckich
. Trwają starania o wybudowanie świątyni
buddyjskiej
. Historycznie, bardzo duże znaczenie na tych ziemiach miał
judaizm
, gdyż Żydzi stanowili do II wojny światowej między 20% a 50% ludności mazowieckich miasteczek. Na północno-wschodnim Mazowszu istotny był
kalwinizm
. W Płocku z kolei narodził się
mariawityzm
. Obecnie w na terenie województwa mazowieckiego działają parafie
Kościoła Starokatolickiego Mariawitów
, zrzeszonie w
diecezji warszawsko-płockiej
i
lubelsko-podlaskiej
, oraz
Kościoła Katolickiego Mariawitów
z siedzibą w
Felicjanowie
. Na terenie województwa działają także
Świadkowie Jehowy
, także tutaj w miejscowości
Nadarzyn
w
powiecie pruszkowskim
mają swoją główną siedzibę na terenie Polski. JęzykWiększość ludności Mazowsza posługuje się
językiem polskim
. Przed II wojną światową wśród Żydów w użyciu był
język jidisz
, obecnie jest on nauczany jedynie na Uniwersytecie Warszawskim oraz używany w Teatrze Żydowskim w Warszawie w niektórych sztukach. Na wsi posługiwano się
dialektem mazowieckim
, który zanikł w ostatnich dziesięcioleciach. KulturaZ Mazowszem związanych było wielu wybitnych polskich artystów. Tu tworzyli i żyli przez wiele lat:
Juliusz Słowacki
,
Witold Gombrowicz
,
Julian Tuwim
,
Bolesław Prus
,
Fryderyk Chopin
,
Isaac Bashevis Singer
. SportNajpopularniejszym sportem na Mazowszu jest piłka nożna. Gra tutaj najbardziej utytułowany polski klub piłkarski
Legia Warszawa
. Poza tym grają jeszcze
Polonia Warszawa
,
Orlen Płock
,
Dolcan Ząbki
,
Znicz Pruszków
. W
Polskiej Lidze Koszykówki
gra
Polonia Warszawa
. W
Polskiej Lidze Siatkówki
grają
AZS Politechnika Warszawska
i
Jadar Radom
. ZmianyRozważany był projekt wyłączenia z regionu
Warszawy
jako niezależnego województwa i przeniesienia stolicy
Mazowsza
do innego miasta np. do
Płocka
lub
Radomia
. Zwolennicy tego rozwiązania wskazują, że z powodu wysokiego wskaźnika
PKB
per capita w Warszawie reszta województwa nie będzie mogła korzystać z
funduszy strukturalnych UE
, gdy PKB dla całego województwa przekroczy wyznaczony przez
Unię Europejską
wskaźnik 75% PKB. Przeciwnicy zwracają uwagę na wysokie koszty administracyjne wynikłe z dublowania urzędów i przeprowadzki do innego miasta oraz konieczności zmiany wielu systemów w administracji publicznej. Premier
Donald Tusk
w swoim
expose
zapowiedział, że nie przewiduje w czasie swoich rządów poparcia żadnych inicjatyw w zakresie zmiany podziału administracyjnego. Zobacz także:
Warszawa (projekt województwa)
,
województwo staropolskie
Galeria | Centrum finansowe Warszawy | |
Płock
Zamek Książąt Mazowieckich | | Mariawicka Świątynia Miłosierdzia i Miłości w
Płocku
| | | | | | |
Wojewodowie
Zarząd Województwa Mazowieckiego Marszałkowie Województwa Mazowieckiego Wicemarszałkowie Województwa Mazowieckiego Członkowie Zarządu Województwa Mazowieckiego Sejmik Województwa Mazowieckiego Prezydium Sejmiku Województwa Mazowieckiego
Przypisy Linki zewnętrzne Zobacz też
Inne hasła zawierające informacje o "Województwo mazowieckie":
Pęcice
...
Uznam
...
Czerwińsk
w powiecie starogardzkim, województwo pomorskie
Czerwińsk nad Wisłą
- wieś w powiecie płońskim, Województwo mazowieckie ...
Strzebielino
...
Insurekcja kościuszkowska
...
Borowice (województwo dolnośląskie)
słuchaczy z całego kraju.Pomnik na cmentarzu jeńców wojennych w BorowicachZobacz też:
Borowice (Województwo mazowieckie)
Linki zewnętrzne
Borowice
Historia i opis Borowic
Mapy:
Emapi
•
Google Maps
• ...
Ścięgny
...
Miłków (województwo dolnośląskie)
...
Podgórzyn (województwo dolnośląskie)
...
Kowary
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Województwo mazowieckie":
01 Znaki drogowe - znaki uzupełniające (plansza 3)
...
Struktura i rozmieszczenie produkcji rolnej (plansza 19)
...
222. Warunki życia w Polsce (plansza 9)
...
|