Gerhard Domagk (ur.
30 października
1895
w
Łagowie
, zm.
24 kwietnia
1964
w Burgberg k. Königsfeld w
Schwarzwaldzie
) –
niemiecki
lekarz patolog i
mikrobiolog
.
Studiował medycynę na
Uniwersytecie w Kilonii
. W latach 1901-1909 mieszkał w
Sommerfeld
(dzisiejszym Lubsku), przy obecnej ulicy Gazowej 6. Ukończył Ewangelickie Męskie Gimnazjum Miejskie w
Legnicy
. W czasie
I wojny światowej
początkowo walczył w formacjach bojowych, a następnie w sanitarnych (w szpitalach przeciwcholerycznych w
Rosji
). Od 1924 pracował naukowo na
Uniwersytecie w Greifswaldzie
, a od 1928 był profesorem
patologii
i
anatomii patologicznej
Uniwersytetu w
Münster
, gdzie prowadził badania nad
fagocytami
. Współpracował także z laboratoriami
I.G. Farbenindustrie
w
Wuppertal
-
Elberfeld
. Pozostając pod wpływem
Paula Ehrlicha
, sprawdzał bakteriobójcze własności nowych barwników, otrzymywanych przez naukowców pracujących w zakładach w Eberfeld.
W 1935 roku ogłosił, że czerwonopomarańczowy barwnik z grupy
sulfonamidów
zwany
prontosilem
skutecznie zwalcza infekcje powodowane przez bakterie zwane
paciorkowcami
. Tym samym po raz pierwszy stwierdzono, że jakiś
środek chemiczny
może działać in vivo na powszechnie występujące
bakterie
chorobotwórcze. Barwniki badane wcześniej działały jedynie na znacznie większe od bakterii
pierwotniaki
.
To odkrycie zapoczątkowało stosowanie sulfonamidów w lecznictwie i zainspirowało wielu naukowców do pracy nad nowymi lekami z tej grupy. Nawet odkrywca
penicyliny
,
Alexander Fleming
porzucił wtedy badania nad swoimi
antybiotykiem
na rzecz prontosilu. Najważniejszych ustaleń dokonał jednak
Daniel Bovet
wraz z zespołem. Protonsil i inne leki z grupy sulfonamidów ocaliły życie wielu ludzi – m.in.
Franklina D. Roosevelta
,
Winstona Churchilla
oraz córki samego Domagka.
W 1939 Gerhard Domagk otrzymał za to odkrycie
Nagrodę Nobla w dziedzinie fizjologii i medycyny
. Nie mógł wówczas przyjąć nagrody ze względu na naciski władz niemieckich, pozostających w konflikcie z komisją noblowską po przyznaniu
Pokojowej Nagrody Nobla
Carlowi von Ossietzky'emu
. Odebrał ją dopiero w 1947.
Po
II wojnie światowej
skoncentrował się na zwalczaniu
gruźlicy
i stosowaniu
chemioterapii
w walce z
rakiem
. W 1946 wprowadził do leczenia gruźlicy tiosemikarbazony. Wydał podręcznik
patomorfologii
i
chemioterapii
i
chorób zakaźnych
(1947).
Bibliografia
- Słownik uczonych. Wydawnictwo Horyzont, Warszawa, 1999, str. 158-9
Linki zewnętrzne