Luka anionowa (LA) – różnica między stężeniem sodu a sumą stężeń chloru i wodorowęglanów lub różnicą pomiędzy sumą stężeń nieoznaczonych anionów ( ΣNA ) i nieoznaczonych kationów ( ΣNK )
W warunkach
homeostazy
organizmu sumy stężeń kationów i anionów są sobie równe. Jednakże oznaczenie
stężeń
wszystkich
kationów
i
anionów
jest kłopotliwe, dlatego przyjęto oznaczanie 3 głównych - sodu, wodorowęglanów i chlorków.
[Na+] + ΣNK = ( [Cl-]+[HCO3-] ) + ΣNA
czyli
[Na+] - ( [Cl-]+[HCO3-] ) = ΣNA - ΣNK
stąd
1) LA = [Na+] - ( [Cl-]+[HCO3-] )
2) LA = ΣNA - ΣNK
Zmniejszenie wyliczonej w ten sposób luki anionowej występuje w następujących sytuacjach:
- zwiększenie stężenia
kationów
innych niż sód (np.
potas
+,
wapń
Ca2+,
magnez
Ma2+, paraproteiny)
- zmniejszenie stężenia
anionów
innych niż chlorkowe i wodorowęglanowe (np. aniony fosforanowe, białczanowe, siarczanowe, mleczanowe, pirogronianowe)
Zwiększona LA powstaje w sytuacjach odwrotnych to znaczy zmniejszenia liczby odpowiednich kationów lub zwiększenia anionów.
W warunkach prawidłowych wynosi 8 - 16 mEq/l.
Oznaczanie luki anionowej ma znaczenie przede wszystkim w diagnostyce
kwasic
nieoddechowych, które dzieli się na kwasice nieoddechowe z prawidłową lub zwiększoną luką anionową.
Pojęcia "nieoznaczane aniony" i "nieoznaczane kationy" straciły obecnie nieco na aktualności, gdyż duża część z nieoznaczanych kiedyś jonów jest obecnie oznaczana standardowo.