Beskid Mały (
513.47
) –
pasmo górskie
w
Polsce
, stanowiące część
Beskidów Zachodnich
, mające charakter wyspy górskiej o długości ok. 35 km i szerokości ok. 10 km.
Granice Beskidu Małego wytyczają:
Przełom rzeki
Soły
(utworzony przez erozję wsteczną prawobrzeżnego dopływu Wisły, który wypływał niegdyś w okolicy Porąbki), dzieli Beskid Mały na część zachodnią (Pasmo Czupla i Magurki) i wschodnią (tzw.
Beskid Andrychowski
). W rejonie przełomu Soły wybudowano trzy zapory wodne: w
Czańcu
,
Tresnej
i
Porąbce
, tworzące tzw. Kaskadę Soły.
Beskid Mały ma urozmaicona rzeźbę terenu, główny grzbiet i jego odnogi głęboko wcinają się w doliny rzeczne, zbocza są strome (czasem przekraczają nachylenie 30 stopni),
deniwelacje
przekraczają 500 m. Występują małe
jaskinie
, schrony, baszty i ostańce skalne.
Budowa geologiczna
Beskid Mały zbudowany jest z
płaszczowin
: podśląskiej i
śląskiej
. Płaszczowina podśląska występuje na północy Beskidu (ciągnie się od
Kóz
w rejony
Andrychowa
) i w
Kotlinie Żywieckiej
. Z Płaszczowny śląskiej zbudowany jest sam trzon Beskidu Małego.
Ewenementem geologicznym są tzw.:
Skałki Andrychowskie
– są to najstarsze skały w tym rejonie. Beskid Mały zbudowany jest w 95% z
piaskowców
godulskich. Geologicznie jest jednorodny z
Beskidem Śląskim
. W Beskidzie Małym znajduje się ok. 20 jaskiń.
Klimat
Klimat właściwy strefie górskiej, o dużej ilości opadów (od 800 do 1200mm), powodujących często lokalne powodzie. Występują częste zmiany pogody i wieją silne wiatry (od południa).
Flora
Obszary leśne to obszary
typu dolnoreglowego
(z nielicznymi wyjątkami, np.
górnoreglowy
rejon Łamanej Skały). Przeważają zespoły świerkowo-bukowo-jodłowe. Dawniej przeważały
lasy bukowe
– zniszczone na skutek wypalań.
Fauna
Świat zwierząt Beskidu Małego jest stosunkowo skromny, związane jest to z niewielką powierzchnią przy dużym stopniu penetracji jego terenów przez ludzi. Charakterystyczną cechą jest brak dużych drapieżników stale zamieszkujących ten rejon (do niezwykle rzadkich przypadków należy pojawienie się
niedźwiedzia brunatnego
z okolic
Babiej Góry
). Żyją tu duże ilości
zwierzyny płowej
,
dzików
i innych
ssaków
. Do rejonów o najbogatszej faunie należą rezerwaty: Madohora, Szeroka oraz Zasolnica.
Szczyty Beskidu Małego
Część zachodnia – grupa Czupla i Magurki Wilkowickiej:
Część wschodnia – grupa Leskowca i Łamanej Skały (
Beskid Andrychowski
):
Ochrona przyrody
Na terenie Beskidu Małego znajduje się
Park Krajobrazowy Beskidu Małego
oraz trzy rezerwaty przyrody:
Madohora
,
Szeroka
i
Zasolnica
.
Ważniejsze miejscowości w Beskidzie Małym
Zobacz też
Piesze szlaki turystyczne
Linki zewnętrzne