Bizantyjski iluminowany rękopis czterech Ewangelii, 1020

Krytyka tekstu (gr.-łac. critica textus), jest działem filologii , odgałęzieniem krytyki literackiej , poświęconym pracom edytorskim nad dawnymi dziełami zachowanymi w manuskryptach .

Praca edytorska obejmuje kolacjonowanie rękopisów, tworzenie stemma codicum , testimoniów , aparatu krytycznego . Prawie zawsze towarzyszy jej też wprowadzanie mniejszych lub większych poprawek (zwanych koniekturami ) do przekazanego tekstu w celu usunięcia spostrzeżonych defektów transmisji .

Krytykę tekstu zapoczątkowali uczeni aleksandryjscy w III wieku p.n.e., wtedy też powstały pierwsze znaki edytorskie odsyłające czytelnika do komentarza, sygnalizujące trudne miejsca, niepewność przekazu bądź beznadziejne zepsucia (ten ostatni znak, tzw. obelos , ma dziś postać krzyżyka † i znany jest jako crux philologorum , krzyż filologów). W epoce nowożytnej krytyka tekstu rozwinęła się w wyniku potrzeby ustabilizowania przekazu tekstów pisarzy starożytnych (głównie klasycznych pisarzy łacińskiego i greckiego antyku oraz Biblii) rozchwianego na skutek setek lat ręcznego kopiowania.

Rękopisy ze względu na podobieństwa i różnice tekstuologiczne dzielone są na typy, rodziny, grupy, oraz pary.

Zobacz też

• Warianty tekstowe Nowego Testamentu
• Różnice tekstowe pomiędzy Kodeksem Synajskim a Watykańskim

Bibliografia

• B. Aland, J. Delobel, New Testament Textual Criticism, Exegesis, and Early Church History, Peeters Publishers, 1994.