Sola scriptura
Sola scripturaSola scriptura (
łac.
jedynie Pismo) – pierwsza spośród
pięciu zasad protestantyzmu
, stanowiąca formalną zasadę teologiczną, w odróżnieniu od zasad materialnych –
solus Christus
,
sola gratia
oraz
sola fide
. Głosi, że
Pismo Święte
jest samowystarczalnym źródłem wiary chrześcijańskiej, a w konsekwencji – jedynym autorytetem
Kościoła
rozstrzygającym w kwestiach wiary i praktyki. Stąd też, w myśl zasady sola scriptura, a w przeciwieństwie do doktryny
katolickiej
i
prawosławnej
, protestantyzm nie uznaje
tradycji
i ustaleń Kościoła za normatywne instancje dla wiary chrześcijańskiej. Dział teologii protestanckiej zajmujący się badaniem stosunku teologicznego do Biblii nazywa się skrypturologią. Historia i znaczenieDebata między Lutrem a Eckiem Starożytność i średniowiecze: ruchy prereformacyjnePogląd o wystarczalności i wyłączności autorytetu Biblii dla Kościoła, podobnie jak inne elementy myśli reformacyjnej, pojawił się już w pierwszych wiekach istnienia chrześcijaństwa i kształtowania się jego myśli teologicznej. Do jego prereformacyjnych zwolenników zaliczyć można m.in.
Wigilancjusza
(przełom
IV
i
V w.
), Klaudiusza – biskupa Turynu (
IX w.
),
Piotra Waldo
i
waldensów
(od
XII w.
),
Jana Wiklefa
i
lollardów
(od
XIV w.
), czy
Husa
i
Hieronima
oraz
husytów
i
braci czeskich
(również od
XIV w.
)[1]. Nowożytna zasada sola scriptura, jako obowiązująca we wszystkich
kościołach protestanckich
, wywodzi się z teologicznego dziedzictwa
Marcina Lutra
i zapoczątkowanej przez niego
reformacji
. Nowożytność: reformacja i protestantyzmW
XVI wieku
na gruncie
renesansowego
hasła ad fontes, ponownie zwrócono w chrześcijaństwie uwagę na konieczność powrotu do
antycznych
źródeł wiary Kościoła. Ruch reformacyjny jednak, uznawszy zasadę sola scriptura, ograniczył ów starożytny autorytet źródłowy wyłącznie do Pisma Świętego jako żywego Słowa Bożego. Pogląd o wystarczalności Biblii pojawił się w myśli teologicznej wszystkich wielkich reformatorów szesnastowiecznych. W
1519
r. odbyła się w
Lipsku
dysputa między
Janem Eckiem z Ingolstadtu
a teologami wittenberskimi. W jej trakcie, Marcin Luter wyraził pogląd, iż nie tylko
papież
, czy
ojcowie Kościoła
mogą się mylić w głoszonych przez siebie doktrynach, ale także
sobór powszechny
. Jednocześnie wskazał on na Pismo Święte jako jedyny nieomylny autorytet w sprawach wiary i postępowania chrześcijanina. Poglądy Lutra w tym zakresie ulegały stopniowej ewolucji wskutek jego obserwacji ścierania się oficjalnych poglądów
magisterium Kościoła
z nauką Biblii. Ostatecznie jednak,
dysputa lipska
okazała się dla reformatora momentem przełomowym, począwszy od którego postanowił on opierać własną myśl teologiczną wyłącznie na nauce Pisma Świętego[2]. W latach
1524
–
1525
pogląd Lutra odnośnie wyłączności autorytetu Biblii stał się jeszcze bardziej radykalny i sprecyzowany wskutek starć zarówno ze zwolennikami nauki papieża, jak też z poglądami skupionego wokół
Tomasza Münzera
ruchu tzw. „proroków zwickauskich”, głoszących wewnętrzne oświecenie (
iluminaryzm
) i odrzucenie wszelkich zewnętrznych autorytetów, z Biblią jako „martwą literą” włącznie. Luter uznał zatem, iż poza Pismem Świętym nie tylko nie istnieje żaden inny duchowy autorytet, ale nawet działanie Ducha Świętego i jego komunikacja z człowiekiem są ściśle związane ze Słowem Bożym, bez którego nie istnieją[2]. Reformatorzy dostrzegali w Biblii jedyny fundament, na którym można przeprowadzić prawdziwą odnowę i reformację Kościoła, zgodnie z przekonaniem, iż Słowo Boże nie jest jedynie martwą literą, ale posiada moc Bożą, stanowiąc jedyny środek przekazu łaski Bożej. Praktycznym tego wyrazem było przełożenie Biblii na języki narodowe, aby uczynić możliwą lekturę i studium Słowa Bożego dla prostego ludu oraz zreformowanie
nabożeństwa
, w którego centrum kościoły protestanckie umieściły oparte na Piśmie Świętym
kazanie
, rozumiane jako publiczne zwiastowanie Słowa Bożego wiernym. Zasada sola scriptura wywarła duży wpływ na rozwój myśli reformacyjnej i teologii protestanckiej w następnych stuleciach. Nawet skomplikowane tezy teologiczne formułowane przez twórców scholastyki reformowanej a stanowiące implikacje doktrynalne
kalwinizmu
, jak np.
supralapsarianizm
, musiały szukać potwierdzenia w jedynym autorytecie, za jaki uchodziło Pismo Święte[3]. Ostateczne uznanie przez zreformowane kościoły zasady sola scriptura jako „po wsze czasy obowiązującej”, zdeterminowało kształt protestanckiej teologii i kościelnego zwiastowania[4]. Współczesność i dokumenty teologiczneZasada sola scriptura uznawana jest przez wszystkie kościoły protestanckie, zarówno
ewangelickie
, jak i
ewangelikalne
, za podstawowy filar teologiczny,[5] zgodnie z głoszoną już od czasów reformacji słynną sentencją: Quod non est biblicum, non est theologicum [z
łac.
„co nie jest biblijne, nie jest teologią”]. Stąd też wpisała się ona do wszystkich protestanckich
ksiąg symbolicznych
, w tym wyznań wiary. Słuszność zasady sola scriptura oficjalnie w dokumentach teologicznych potwierdzili m.in.:
luteranie
[6],
ewangelicy reformowani
[7][8],
prezbiterianie
[9],
kongregacjonaliści
[10],
baptyści
[11][12],
metodyści
[13],
ewangeliczni chrześcijanie
[14],
adwentyści dnia siódmego
[15][16],
Armia Zbawienia
[17] i
zielonoświątkowcy
[18]. Podstawy zasadyZa uznaniem wyłącznego autorytetu Biblii ma przemawiać jej natchnienie, autorytet, nieomylność, jasność, skuteczność oraz samowystarczalność[19][20]. Natchnienie BibliiZasadniczo w protestantyzmie występują dwa poglądy dotyczące natchnienia Biblii. Większość współczesnych teologów ewangelickich i adwentystów dnia siódmego[21] opowiada się za koncepcją natchnienia myśli, podczas gdy konserwatywni protestanci, w tym zarówno część wyznań pierwszej reformacji (m.in.
luteranie wyznający
[22], konserwatywni
prezbiterianie
), jak i
ewangelikalne
wyznania tzw. drugiej reformacji uznają, że natchnienie Pisma Świętego miało charakter werbalny. Biblia zatem nie tylko zawiera
Słowo Boże
, ale faktycznie nim jest[23]. Natchnienie werbalne zakłada, że Duch Święty w sposób bezpośredni kierował doborem poszczególnych słów przez biblijnych pisarzy, uwzględniając jednak wszelkie aspekty ich człowieczeństwa, w tym styl, indywidualność, czy sposób wyrazu[24]. Koncepcja natchnienia myśli zakłada natomiast, iż otrzymane od Boga objawienie zostało spisane przez autora jego własnymi słowami. Nie przeczy to jakkolwiek nieomylności Biblii, zgodnie z przekonaniem, iż w procesie natchnienia Duch Święty czuwał, aby używane przez pisarza słowa poprawnie wyrażały przekazaną w objawieniu myśl[21]. Pochodzące z
IV wieku
nicejsko-konstantynopolitańskie wyznanie wiary
podkreśla boski autorytet objawienia upatrując w tym, co przekazywali prorocy, głosu samego Boga: „Wierzę w Ducha Świętego [...] który mówił przez proroków”[25]. Na potwierdzenie natchnienia Biblii protestantyzm odwołuje się do następujących fragmentów Pisma Świętego:[26] -
2 Tm
3,16: „Całe Pismo przez Boga jest natchnione i pożyteczne do nauki, do wykrywania błędów, do poprawy, do wychowywania w sprawiedliwości, aby człowiek Boży był doskonały, do wszelkiego dobrego dzieła przygotowany”.
-
1 Kor
2,13: „Głosimy to nie w uczonych słowach ludzkiej mądrości, lecz w słowach, których naucza Duch, przykładając do duchowych rzeczy duchową miarę”.
-
1 Tes
2,13: „A przeto i my dziękujemy Bogu nieustannie, że przyjęliście Słowo Boże, które od nas słyszeliście nie jako słowo ludzkie, ale, jak jest prawdziwie, jako Słowo Boże”.
-
2 P
1,21: „Albowiem proroctwo nie przychodziło nigdy z woli ludzkiej, lecz wypowiadali je ludzie Boży, natchnieni Duchem Świętym”.
-
2 Sm
23,2: „Duch Pana przemawia przeze mnie, A słowo jego jest na języku moim”.
-
Hbr
1,1: „Wielokrotnie i wieloma sposobami przemawiał Bóg dawnymi czasy do ojców przez proroków”.
-
J
16,13: „Lecz gdy przyjdzie On, Duch Prawdy, wprowadzi was we wszelką prawdę, bo nie sam od siebie mówić będzie, lecz cokolwiek usłyszy, mówić będzie, i to, co ma przyjść, wam oznajmi”.
Autorytatywność Biblii
Biblia
to według protestantów jedyna normatywna instancja dla wiary chrześcijańskiej Pismo Święte w opinii protestantów posiada boski autorytet wynikający z faktu uznania go za Słowo Boże. Dlatego też każde pojedyncze stwierdzenie biblijne musi być bezwarunkowo przyjęte przez Kościół jako prawda[27][28]. Tym bardziej każda doktryna zawarta w Piśmie Świętym musi spotkać się z pełnym przyjęciem ze strony Kościoła[29]. Także każda obietnica i proroctwo zawarte w Biblii są godne stałej i niezachwianej wiary w ich wypełnienie[28], a obowiązkiem każdego chrześcijanina jest zachowywanie wszystkich wskazań zawartych w tej księdze[30]. Nauka o bezwzględnej autorytatywności oparta jest o następujące fragmenty Biblii: -
J
10,35: „Jeśli nazwał bogami tych, których doszło słowo Boże, a Pismo nie może być naruszone”.
-
Łk
24,25
BT
: „Na to On rzekł do nich: O nierozumni, jak nieskore są wasze serca do wierzenia we wszystko, co powiedzieli prorocy!”.
-
Łk
16,31: „I odrzekł mu: Jeśli Mojżesza i proroków nie słuchają, to choćby kto z umarłych powstał, też nie uwierzą”.
-
Jr
8,9: „Na wstyd narazili się mędrcy, struchleli i uwikłali się, gdyż pogardzili słowem Pana, jaką więc mają mądrość?”.
-
Iz
8,20: „Do objawienia i do świadectwa! Jeśli nie będą mówić zgodnie z tym hasłem, to nie mam dla nich jutrzenki”.
-
1 Kor
14,27
BT
: „Jeżeli komuś wydaje się, że jest prorokiem albo że posiada duchowe dary, niech zrozumie, że to, co wam piszę, jest nakazem Pańskim”.
-
Ga
1,8: „Ale choćbyśmy nawet my albo anioł z nieba zwiastował wam ewangelię odmienną od tej, którą myśmy wam zwiastowali, niech będzie przeklęty!”.
-
Ps
93,5: „Świadectwa twoje są godne wiary”.
-
Dz
17,10. 11: „Ci, gdy tam przybyli [...] byli szlachetniejszego usposobienia niż owi w Tesalonice; przyjęli oni Słowo z całą gotowością i codziennie badali Pisma, czy tak się rzeczy mają”.
-
2 P
1,19: „Mamy więc słowo prorockie jeszcze bardziej potwierdzone, a wy dobrze czynicie, trzymając się go niby pochodni, świecącej w ciemnym miejscu, dopóki dzień nie zaświta i nie wzejdzie jutrzenka w waszych sercach”.
Nieomylność BibliiDoktryna o nieomylności Pisma Świętego głosi, że Bóg poprzez nadprzyrodzone natchnienie ustrzegł swoje Słowo przed błędem. Stąd też protestanci uważają, że Biblia z natury rzeczy nie może się mylić i żaden człowiek nie ma prawa podawać jej twierdzeń w wątpliwość[27][28]. Nieomylność ta dotyczy jednak tekstu oryginalnego, nie zaś przekładu[31].Doktryna o biblijnej nieomylności utrzymywana jest przez protestantów od początków reformacji. Już Luter twierdził: „ Uwierz Pismu, ono cię nie okłamie. ” oraz: „ Wiemy, że Bóg nie kłamie; ja i mój bliźni, słowem, wszyscy ludzie mogą wprowadzać w błąd i oszukiwać, lecz Słowo Boże nie może wprowadzać w błąd. ” Na potwierdzenie tej nauki przytacza się następujące wersety biblijne: -
Ps
119,140: „Słowo twoje jest całkowicie czyste, dlatego kocha je sługa twój”.
-
J
17,17: „Poświęć ich w prawdzie twojej; słowo twoje jest prawdą”.
-
Prz
30,5: „Każde słowo Pana jest prawdziwe. On jest tarczą dla tych, którzy mu ufają”.
Jasność Biblii„A potem ujrzałem innego anioła. Leciał przez sam środek nieba, by przekazać wiekuistą Dobrą Nowinę tym, którzy przebywają na ziemi” [34] – ilustracja ze strony tytułowej Biblii Lutra Protestantyzm naucza, że wszystkie doktryny i przykazania obowiązujące chrześcijanina są w sposób jasny i niedwuznaczny przedstawione w Biblii[20][35]. Implikacja tej tezy prowadzi do negacji konieczności istnienia innych interpretatorów Pisma Świętego poza samą Biblią (z
łac.
Scriptura scripturam interpretatur – „Pismo wyjaśnia Pismo”), w myśl przekonania, iż wystarczająca jasność Biblii wyklucza nawet taką potrzebę. Boże Słowo jest zatem na tyle jasne, że pozostaje zrozumiałe dla każdego człowieka, o ile tylko przedstawione jest mu w języku, którym się on posługuje. Stąd też wielkie zaangażowanie protestantów w zagadnienie
tłumaczenia Biblii
na różne języki świata i powołanie w tym celu towarzystw biblijnych. Zrozumienie Pisma Świętego przez człowieka nie wymaga zatem żadnych szczególnych predyspozycji, jak np. wykształcenia
teologicznego
i pozostaje dostępne dla każdego[36][37]. Jasność Biblii wyklucza również potrzebę wyjaśniania rzekomo rzeczywistego bądź ukrytego znaczenia niektórych jej fragmentów przez instytucje kościelne, jak hierarchia,
papież
, czy
sobór powszechny
[37]. Choć protestanci odrzucają potrzebę istnienia duchowego autorytetu objaśniającego znaczenie Biblii, zasadniczo nie negują istnienia niejasności gramatycznych w tekście biblijnym, dostrzegając potrzebę korzystania z aparatu naukowego. W obronie nauki o jasności Biblii protestanci powołują się na następujące jej fragmenty: -
Ps
19,8. 9: „Zakon Pana jest doskonały, pokrzepia duszę, Świadectwo Pana jest wierne, Uczy prostaczka mądrości. Rozkazy Pana są słuszne, rozweselają serce, Przykazanie Pana jest jasne, oświeca oczy”.
-
Ps
119,115: „Słowo twoje jest pochodnią nogom moim i światłością ścieżkom moim”.
-
Ps
119,130: „Przystępność Twoich słów oświeca i naucza niedoświadczonych”.
-
2 Kor
4,3. 4: „A jeśli nawet ewangelia nasza jest zasłonięta, zasłonięta jest dla tych, którzy giną, w których bóg świata tego zaślepił umysły niewierzących, aby im nie świeciło światło ewangelii o chwale Chrystusa, który jest obrazem Boga”.
-
J
8,43: „ Dlaczego mowy mojej nie pojmujecie? Dlatego, że nie potraficie słuchać słowa mojego”.
-
2 Tm
3,15: „I ponieważ od dzieciństwa znasz Pisma święte, które cię mogą obdarzyć mądrością ku zbawieniu przez wiarę w Jezusa Chrystusa”.
-
Pwt
30,11: „To przykazanie bowiem, które ja ci dziś nadaję, nie jest dla ciebie ani za trudne, ani za dalekie”.
-
Ef
3,3–5: „Przez objawienie została mi odsłonięta tajemnica, jak to powyżej krótko opisałem. Czytając to, możecie zrozumieć moje pojmowanie tajemnicy Chrystusowej”.
-
J
8,31. 32: „Mówił więc Jezus do Żydów, którzy uwierzyli w Niego: Jeżeli wytrwacie w słowie moim, prawdziwie uczniami moimi będziecie i poznacie prawdę, a prawda was wyswobodzi”.
Skuteczność BibliiW opinii protestantów Pismo Święte jest zjednoczone z mocą Ducha Świętego, aby stworzyć w Kościele akceptację dla wyrażonego w nim nauczania[36][27]. Dlatego też nie stanowi ono martwego przekazu, lecz gdy jest zwiastowane, czytane lub słuchane, zawsze towarzyszy mu moc Boża[35][37]. Jego nauczanie rodzi w społeczności wierzących wiarę i posłuszeństwo. W zgodzie z zasadą
solum Verbum
, Słowo Boże jest jedynym środkiem łaski Bożej i dlatego też posiada moc prowadzącą człowieka do
usprawiedliwienia
, duchowego odrodzenia i świętości. W obronie nauki o skuteczności Biblii protestanci odwołują się do następujących fragmentów Pisma Świętego: -
Hbr
4,12: „Bo Słowo Boże jest żywe i skuteczne, ostrzejsze niż wszelki miecz obosieczny, przenikające aż do rozdzielenia duszy i ducha, stawów i szpiku, zdolne osądzić zamiary i myśli serca”.
-
Rz
1,16: „Albowiem nie wstydzę się Ewangelii Chrystusowej, jest ona bowiem mocą Bożą ku zbawieniu każdego, kto wierzy, najpierw Żyda, potem Greka”.
-
1 Tes
2,13: „A przeto i my dziękujemy Bogu nieustannie, że przyjęliście Słowo Boże, [...] które też w was wierzących skutecznie działa”.
-
1 Tes
1,5: „Gdyż ewangelia zwiastowana wam przez nas, doszła was nie tylko w Słowie, lecz także w mocy i w Duchu Świętym, i z wielką siłą przekonania; wszak wiecie, jak wystąpiliśmy między wami przez wzgląd na was”.
-
J
6,63: „ Duch ożywia. Ciało nic nie pomaga. Słowa, które powiedziałem do was, są duchem i żywotem”.
-
Ap
1,3: „Błogosławiony ten, który czyta, i ci, którzy słuchają słów proroctwa i zachowują to, co w nim jest napisane; czas bowiem jest bliski”.
Samowystarczalność BibliiSamowystarczalność Biblii według protestantów wynika z faktu, iż Słowo Boże zawiera wszystko, co Bóg chciał objawić swojemu Kościołowi[37]. Skoro zatem przekaz Boży jest pełny pod względem zawartej w nim wiedzy o zbawieniu i życiu chrześcijańskim, którą Bóg postanowił objawić, wyklucza to możliwość istnienia jakichkolwiek luk w Słowie Bożym, których obecność pociągałaby za sobą potrzebę uzupełnienia spisanego objawienia poprzez tradycję,
dogmaty
, postanowienia soborów, autorytet papieży, nowe objawienia czy też inne środki umożliwiające wprowadzanie innowacji doktrynalnych do nauki Kościoła[38][37]. Najczęściej w obronie nauki o wystarczalności Biblii, obok fragmentów dotyczących doskonałości Słowa Bożego, przytacza się następujące wersety biblijne: -
1 Kor
4,6: „A ja odniosłem to do siebie samego i do Apollosa przez wzgląd na was, bracia, abyście na nas się nauczyli nie rozumieć więcej ponad to, co napisano”.
- lub za
Biblią Poznańską
: „To wszystko zastosowałem do siebie i do Apollosa ze względu na was, abyście na naszym przykładzie nauczyli się następującej zasady: «Nic ponad to, co zostało napisane»”.
-
Prz
30,6: „Nie dodawaj nic do jego słów, aby cię nie zganił i nie uznał za kłamcę”.
-
Ap
22,18. 19: „Co do mnie, to świadczę każdemu, który słucha słów proroctwa tej księgi: Jeżeli ktoś dołoży coś do nich, dołoży mu Bóg plag opisanych w tej księdze; a jeżeli ktoś ujmie coś ze słów tej księgi proroctwa, ujmie Bóg z działu jego z drzewa żywota i ze świętego miasta, opisanych w tej księdze”.
Sola scriptura a autorytet KościołaW myśl zasady
ecclesia reformata et semper reformanda
, Kościół stale wymaga reformy, której podstawą jest Słowo Boże (
łac.
secundum Verbum Dei). Stąd postanowienia kościelne powinny być zawsze przedmiotem rozsądzania o ich słuszności w świetle Biblii. Uprawnienia do ich zakwestionowania nie leżą jedynie w kompetencji teologów, lecz także zwykłych wiernych. Jak wyraził to Luter: „ Prosty chrześcijanin zbrojny jedynie Pismem Świętym jest tym, który winien stać ponad papieżem i soborem bez Pisma. ” W tym kontekście, protestanci odrzucają nieomylność nie tylko rzymskich
soborów
,
papieży
i całego
magisterium Kościoła
, lecz także postanowień własnych synodów, których decyzje muszą wypływać i pozostawać w harmonii z nauczaniem Pisma Świętego jako wyłącznego autorytetu. Jak wyraził to Wesley: „ We wszystkich przypadkach, to Kościół ma być osądzany przez Biblię, a nie Biblia przez Kościół. ” Sobory ekumeniczne Kościoła pierwszego tysiąclecia są także uznawane w protestantyzmie za z natury swej omylne. Stąd przekonanie, iż należy zakwestionować ich postanowienia w każdej sytuacji, gdy znajdują się one w sprzeczności z nauką Biblii, lub też z niej nie wynikają. Zdecydowana większość kościołów protestanckich uznaje, że postanowienia doktrynalne czterech pierwszych soborów wyrażały naukę przedstawioną w Biblii. Były to sobory:
Nicejski I
,
Konstantynopolitański I
,
Efeski
oraz
Chalcedoński
. Linki zewnętrznePrzypisy- ↑ J. H. Merle d'Aubigne: Historya Reformacyi szesnastego wieku. T. I. Cz. I: Pogląd na stan rzeczy przed reformacyą.
Cieszyn
:
Towarzystwo Ewangelickie Oświaty Ludowej
,
1886
, ss. 50–63.
- ↑ 2,0 2,1 Jedynie Pismo. W:
Manfred Uglorz
: Marcin Luter, ojciec Reformacji. Cz. II: Zarys teologii ks. Marcina Lutra.
Bielsko-Biała
:
Wydawnictwo „Augustana”
,
1995
, s. 126. .
- ↑ Scholastyka reformowana i supralapsarianizm. W: Roger E. Olson: Historia teologii chrześcijańskiej. Dwadzieścia wieków tradycji i reform. Cz. VIII: Protestanci podążają różnymi drogami.
Warszawa
: Chrześcijański Instytut Biblijny,
2003
, ss. 489–492. .
- ↑ Jedynie Pismo. W:
Manfred Uglorz
: Marcin Luter, ojciec Reformacji. Cz. II: Zarys teologii ks. Marcina Lutra.
Bielsko-Biała
:
Wydawnictwo „Augustana”
,
1995
, s. 127. .
- ↑ Michael Horton. Reformation Essentials. „Modern Reformation” (marzec/kwiecień
1994
).
- ↑ O zasadniczej regule i normie. W: Formuła Zgody. Cz. I: Epitome.
Bielsko-Biała
:
Wydawnictwo „Augustana”
,
1999
, ss. 39–40, seria: Biblioteka Klasyki Ewangelickiej. .
- ↑ Wystarczalność Pisma Świętego jako jedynego autorytetu w sprawach wiary. W: Guy de Bres:
Konfesja belgijska
.
1566
(oryg.).
- ↑ Słowo Boże. W:
Jan Kalwin
: Konfesja genewska.
1536
(oryg.).
- ↑ Pismo Święte. W:
Westminsterskie wyznanie wiary
.
Londyn
:
1646
(oryg.).
- ↑ Pismo Święte. W: Deklaracja z Savoy.
Londyn
:
1658
(oryg.).
- ↑ Pismo Święte. W:
Londyńskie Wyznanie Wiary z 1689 r.
. Ss. 13–17 (wyd. polskie).
- ↑ O Słowie Bożym. W: Konfesja czyli wyznanie wiary i ustrój zborów baptystów.
Ostrzeszów
: L. Miksa,
1930
.
- ↑ O wystarczalności i pełnym autorytecie Pisma Świętego odnośnie zbawienia. W:
John Wesley
: Artykuły Wiary Kościoła Metodystycznego.
1784
(oryg.).
- ↑
Wyznanie wiary Światowego Aliansu Ewangelicznego
(
ang.
). [dostęp 2009-07-19].
- ↑ Słowo Boże. W: Praca zbiorowa: Wierzyć tak jak Jezus.
Warszawa
:
Chrześcijański Instytut Wydawniczy „Znaki Czasu”
,
1998
, ss. 5–16. .
- ↑ Znaczenie Pisma Świętego: [1] Jedyne źródło objawienia Bożego, [2] Nieomylna i najwyższa zasada wiary, [3] Pełnia prawdy zbawiennej. W:
Zachariasz Łyko
: Nauki Pisma Świętego. Cz. I: Nauka o Piśmie Świętym (skrypturologia).
Warszawa
:
Chrześcijański Instytut Wydawniczy „Znaki Czasu”
,
1989
, ss. 31–41. .
- ↑
Przymierze Żołnierza
(
ang.
). [dostęp 2009-07-19].
- ↑
Wyznanie wiary Światowej Konferencji Zielonoświątkowej
(
ang.
). [dostęp 2009-07-19].
- ↑ Augustus Lawrence Graebner: Outlines of Doctrinal Theology.
Saint Louis
: Concordia Publishing House,
1910
, s. 7.
- ↑ 20,0 20,1 Theodore E. W. Engelder: Popular Symbolics: The Doctrines of the Churches of Christendom and Of Other Religious Bodies Examined in the Light of Scripture.
Saint Louis
: Concordia Publishing House,
1934
, s. 29.
- ↑ 21,0 21,1 Gerhard Pfandl. Natchnienie werbalne czy natchnienie myśli?. „Lekcje biblijne: Dar proroctwa w Biblii i historii adwentyzmu”. 1/2009, s. 39.
Warszawa
:
Chrześcijański Instytut Wydawniczy „Znaki Czasu”
.
ISSN
0239-359X
.
- ↑ ] (
ang.
). [dostęp 2009-08-29].
- ↑ Theodore E. W. Engelder: Popular Symbolics: The Doctrines of the Churches of Christendom and Of Other Religious Bodies Examined in the Light of Scripture.
Saint Louis
: Concordia Publishing House,
1934
, s. 26.
- ↑ por.
Pismo Święte. W: Zasady wiary Kościoła Ewangelicznych Chrześcijan w RP
(
pol.
). [dostęp 2009-08-29].
- ↑ Nicejsko-konstantynopolitańskie wyznanie wiary. W:
Śpiewnik Ewangelicki. Codzienna modlitwa, pieśń, medytacja, nabożeństwo
. Cz. IV: Życie chrześcijańskie.
Bielsko-Biała
:
Wydawnictwo „Augustana”
,
2002
, ss. 1630–1631. .
- ↑ Jeżeli nie oznaczono inaczej, wersety biblijne przytoczono z
Biblii Warszawskiej
.
- ↑ 27,0 27,1 27,2 Theodore E. W. Engelder: Popular Symbolics: The Doctrines of the Churches of Christendom and Of Other Religious Bodies Examined in the Light of Scripture.
Saint Louis
: Concordia Publishing House,
1934
, s. 27.
- ↑ 28,0 28,1 28,2 Augustus Lawrence Graebner: Outlines of Doctrinal Theology.
Saint Louis
: Concordia Publishing House,
1910
, ss. 8–9.
- ↑ Augustus Lawrence Graebner: Outlines of Doctrinal Theology.
Saint Louis
: Concordia Publishing House,
1910
, ss. 8–10.
- ↑ Augustus Lawrence Graebner: Outlines of Doctrinal Theology.
Saint Louis
: Concordia Publishing House,
1910
, ss. 8–11.
- ↑ Jedynym wyjątkiem jest
fundamentalistyczny
ruch „tylko Król Jakub”
uznający nieomylność angielskiego przekładu – tzw.
Biblii Króla Jakuba
.
- ↑
Marcin Luter
: Duży Katechizm. Cz. V: O Sakramencie Ołtarza.
Bielsko-Biała
:
Wydawnictwo „Augustana”
,
2000
, s. 143, seria: Biblioteka Klasyki Ewangelickiej. .
- ↑
Marcin Luter
: Duży Katechizm. Cz. IV: O chrzcie.
Bielsko-Biała
:
Wydawnictwo „Augustana”
,
2000
, s. 132, seria: Biblioteka Klasyki Ewangelickiej. .
- ↑ Według
Biblii Warszawsko-Praskiej
. Zob. także:
Ap 14,6
w przekładach Biblii.
- ↑ 35,0 35,1 Augustus Lawrence Graebner: Outlines of Doctrinal Theology.
Saint Louis
: Concordia Publishing House,
1910
, ss. 11–12.
- ↑ 36,0 36,1 Augustus Lawrence Graebner: Outlines of Doctrinal Theology.
Saint Louis
: Concordia Publishing House,
1910
, s. 11.
- ↑ 37,0 37,1 37,2 37,3 37,4 Theodore E. W. Engelder: Popular Symbolics: The Doctrines of the Churches of Christendom and Of Other Religious Bodies Examined in the Light of Scripture.
Saint Louis
: Concordia Publishing House,
1934
, s. 28.
- ↑ Augustus Lawrence Graebner: Outlines of Doctrinal Theology.
Saint Louis
: Concordia Publishing House,
1910
, s. 13.
- ↑ Saksoński Hus. W: Roland Bainton: Tak oto stoję. Klasyczna biografia Marcina Lutra.
Katowice
: Wydawnictwo „Areopag”,
1995
, s. 106. .
- ↑ Popery Calmly Considered. W: The Works of the Rev. John Wesley Containing Essays and Letters on Various Subjects. T. XV.
Londyn
: Thomas Cordeux, Agent,
1812
, s. 180.
Inne hasła zawierające informacje o "Sola scriptura":
Adwentyzm
założenia
1831
Wyznanie macierzyste
Milleryzm
Klasyfikacja religii
AdwentyzmGeneza
Chrześcijaństwo
Reformacja
Protestantyzm
Baptyści dnia siódmego
Pietyzm
Metodyzm
Wielkie przebudzenie
Milleryzm
Teologia
Biblia
:
Stary
i
Nowy Testament
Trójca Święta
Pięć zasad protestantyzmu
Sola scriptura
Solus Christus
Sola gratia
Sola fide
Soli Deo gloria
Powszechne kapłaństwo wszystkich wierzących
Zasada semper reformanda
Ustanowienia ...
Tradycja Apostolska
jako spisaną część Tradycji.
Protestantyzm
odrzuca tradycję apostolską w myśl
reformacyjnej
zasady
Sola scriptura
.Tradycja jest więc pojęciem szerszym od Biblii i z tego powodu ...
Bracia morawscy
uznają podstawowe zasady teologii reformacyjnej zawarte w luterańskim:
sola gratia
,
solus Christus
,
Sola scriptura
. Pielęgnują
pietystyczną
pobożność i zwracają szczególną uwagę na działalność
misyjną
...
Francesco Hayez
...
Chrzest
...
Helios (mitologia)
...
Baptyzm
BaptyzmGeneza
Chrześcijaństwo
Reformacja
Protestantyzm
Purytanizm
Anabaptyzm
Teologia
Biblia
:
Stary
i
Nowy Testament
Trójca Święta
Usprawiedliwienie
Pięć zasad protestantyzmu
Sola scriptura
Solus Christus
Sola gratia
Sola fide
Soli Deo gloria
Powszechne kapłaństwo wszystkich wierzących
Zasada semper reformanda
Zasada ...
Jan Kalwin
hugenocki
Geneza
Chrześcijaństwo
Augustyn z Hippony
Reformacja
Protestantyzm
Teologia
Biblia
:
Stary
i
Nowy Testament
Trójca Święta
Teologia przymierza
Prawo i Ewangelia
Usprawiedliwienie
Pięć zasad protestantyzmu
Sola scriptura
Solus Christus
Sola gratia
Sola fide
Soli Deo gloria
Powszechne kapłaństwo wszystkich wierzących
Zasada semper reformanda
Pięć ...
Marcin Luter
tym ewangelickiego hymnu:
Warownym grodem jest nasz Bóg
.Podstawę jego nauki stanowią hasła:
Sola scriptura
– jedynie Pismo,
sola fide
– jedynie wiara,
sola gratia
...
Orlando di Lasso
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Sola scriptura":
Żywność i żywienie (plansza 6)
...
|