Syntetyczny izotop promieniotwórczy -
izotop
nie występujący w warunkach naturalnych na Ziemi, otrzymany i zaobserwowany w laboratoriach w wyniku
przemian jąder atomowych
.
Termin "izotop syntetyczny" odnosi się tylko do warunków ziemskich.
Jądra
, które nie występują powszechnie na
Ziemi
, ze względu na zbyt krótki czas życia, w przyrodzie szerzej rozumianej - w
kosmosie
- mogą powstawać w pewnych warunkach bez udziału
człowieka
. Przykładem takich sytuacji są wybuchy
supernowych
oraz reakcje z udziałem
promieniowania kosmicznego
, które nieustannie zachodzą także w ziemskiej
atmosferze
.
Wytwarzanie
Syntetyczne
izotopy promieniotwórcze
uzyskuje się najczęściej przez bombardowanie jąder atomowych
cząstkami elementarnymi
lub innymi
jądrami
atomowymi
(patrz
spalacja
), które wyniku tego ulegają wzbudzeniu, rozpadowi lub rozszczepieniu, wytwarzając inne jądra.
Zastosowania
W fizyce
Tworzenie i badanie syntetycznych izotopów w laboratoriach służy lepszemu poznaniu właśnie takich procesów. Dane dotyczące nietrwałych jąder mają między innymi kluczowe znaczenie dla wyjaśnienia procesów zachodzących w jądrach atomowych, w tym powstawania jąder cięższych od
żelaza
(najcięższego produktu
ewolucji gwiazd
), które pojawiać się mogą niemal wyłącznie w wyniku wybuchów
supernowych
.
W medycynie
Sztuczne i naturalne izotopy promieniotwórcze wykorzystuje się w medycynie do diagnozowania i w lecznictwie, powstała gałąź medycyny stosująca izotopy promieniotwórcze to
medycyna nuklearna
.
W technice
Sztuczne i naturalne izotopy promieniotwórcze wykorzystuje się jako źródła promieniowania.